ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ: Ιουνίου 2011

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.	Τίτλος	2
2.	Ταυτότητα	2
3.	Σκεπτικό της δραστηριότητας	2
4.	Πλαίσιο εφαρμογής	3
5.	Στόχοι σεναρίου	3
6.	Πορεία διδασκαλίας	4
7.	Τα εργαλεία	8
8.	Αξιολόγηση του σεναρίου	9
9.	Επέκταση της δραστηριότητας	9
10.	Βιβλιογραφία	9
11.	Δικτυογραφία	9

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. ΤΙΤΛΟΣ: «ΥΠΟΛΟΓΙΖΩ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΜΒΑΔΑ »

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Δάσκαλος –Δημιουργός: Καμπέρη Κων/να

Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αφορά στο μάθημα των Μαθηματικών της Δ΄τάξης. Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας στο βιβλίο των Μαθηματικών της Δ΄ τάξης και οι στόχοι που τίθενται άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος.

Ενότητα: Γεωμετρία
Κεφάλαιο 33: «ΥΠΟΛΟΓΙΖΩ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΜΒΑΔΑ

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Καινοτομίες: Χρήση Η/Υ και συγκεκριμένων λογισμικών γενικής και

ειδικής χρήσης. Τα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν είναι το Excel, το power point το λογισμικό Geonext και το λογισμικό Sketch Pad greek. Οι Τ.Π.Ε. μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γνωστικό εργαλείο και να ενισχύσουν τη μαθησιακή διαδικασία. Η χρήση συγκεκριμένου λογισμικού και οι προτεινόμενες δραστηριότητες ενισχύουν την ικανότητα λογικών διεργασιών για την επίλυση προβλημάτων περιμέτρου και εμβαδού ορθογωνίου παραλληλογράμμου και συμβάλλουν στην καλλιέργεια της δημιουργικής έκφρασης συλλογικής και ατομικής με την κατασκευή ορθογωνίων παραλληλογράμμων.

Προστιθέμενη αξία:

Οι Τ.Π.Ε. προωθούν δραστηριότητες επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών. Ο Η/Υ προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών και παρέχει νέες εμπειρίες σχετικά με την οικοδόμηση της γνώσης, ενθαρρύνει την έκφραση των απόψεων, των αντιλήψεων και των ιδεών των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας. Συγκεκριμένα:

Ø Χρησιμοποιώντας τα λογισμικά Sketch Pad greek και Geonext έχουμε πλεονέκτημα σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας διότι μπορούμε πολύ γρήγορα σ’ ένα ευχάριστο περιβάλλον να σχεδιάσουμε γεωμετρικά σχήματα μεγάλης ακρίβειας, να τα μεταβάλλουμε εύκολα και να υπολογίσουμε την περίμετρο και το εμβαδόν τους δίνοντάς μας τη δυνατότητα της επαλήθευσης.

Ø Το Excel δίνει τη δυνατότητα να εξασκηθούν οι μαθητές στη δημιουργία πίνακα και την εισαγωγή δεδομένων και γραφήματος.

Ø Το λογισμικό Power point είναι το μέσο που κάνει πιο προσιτές, ευχάριστες και ενδιαφέρουσες τις προτεινόμενες δραστηριότητες για τους μαθητές αφού εμπλέκει βίντεο, εικόνα, ήχο, κίνηση.

Γνωστικά – διδακτικά προβλήματα:

Οι περισσότεροι μαθητές γνωρίζουν τη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού Excel δηλαδή να φτιάχνουν πίνακα με δεδομένα και γράφημα. Δε γνωρίζουν όμως και πρέπει να βοηθηθούν από την εκπαιδευτικό στην κατανόηση του λογισμικού Sketch Pad greek.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται στους 19 μαθητές της Δ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου Αγίου Νικολάου.

Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε 4 διδακτικές ώρες.

Χώρος υλοποίησης: Η σχολική αίθουσα και η αίθουσα υπολογιστών.

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Οι πρότερες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές και αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση των νέων γνώσεων. Οι μαθητές:

v έχουν διδαχθεί την έννοια της περιμέτρου και της επιφάνειας,

v έχουν διδαχθεί τις μονάδες μέτρησης μήκους και επιφάνειας,

v έχουν εξασκηθεί στη χρήση γεωμετρικών οργάνων για σχεδιασμό και μέτρηση,

v γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης των Η/Υ και του διαδραστικού πίνακα καθώς και το λογισμικό . Όσοι δυσκολεύονται θα βοηθηθούν από την εκπαιδευτικό καθώς και την ομάδα αφού στις περισσότερες δραστηριότητες θα εργαστούν ομαδικά.

Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία:

Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστεί ο διαδραστικός πίνακας, οι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές του εργαστηρίου και τα λογισμικά Sketch Pad greek, Excel, Power Point, καθώς και το σχολικό εγχειρίδιο, γεωμετρικά σχήματα, φύλλα εργασίας, χαρτόνια, μαρκαδόροι, ψαλίδι, διπλόκαρφα.

Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης:

Στο χώρο υλοποίησης του σεναρίου (τάξη και εργαστήριο), θα χρησιμοποιηθεί η ομαδοσυνεργατική μέθοδος και η καθοδηγούμενη διερεύνηση και ανακάλυψη. Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων στην σχολική αίθουσα και των τριών ατόμων στην αίθουσα πληροφορικής. Οι μαθητές κάθε ομάδας καθοδηγούμενοι από φύλλο εργασίας, καλούνται να κατασκευάσουν και να εξερευνήσουν συγκεκριμένα σχήματα και να απαντήσουν σε συγκεκριμένες ερωτήσεις.

Η εκπαιδευτικός έχει ρόλο συντονιστικό, καθοδηγητικό, ενθαρρύνει τους μαθητές για συμμετοχή και συνεργασία, ελέγχει τα συμπεράσματα των μαθητών, παρεμβαίνει ως βοηθός της ομάδας, λειτουργεί ενισχυτικά και τους δίνει κίνητρα όπως η επιβράβευση. Η εργασία σε ομάδες βοηθά την ανταλλαγή απόψεων και ευνοεί την αλληλοβοήθεια. Όλοι οι μαθητές αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, ώστε να οικοδομήσουν τη νέα γνώση.

ΣΤΟΧΟΙ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ü Να εμπεδώσουν τις έννοιες του εμβαδού και της περιμέτρου του ορθογωνίου παραλληλογράμμου.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

ü Να εξάγουν και να χρησιμοποιήσουν τον τύπο για τον υπολογισμό του εμβαδού του ορθογωνίου παραλληλογράμμου.

ü Να σχεδιάζουν επίπεδα σχήματα με περιορισμούς (δεδομένη περίμετρος, δεδομένο εμβαδόν, δεδομένο πλήθος ορθών γωνιών) χωρίς πλέγμα.

ΣΤΟΧΟΙ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ü Να αναπτύξουν δεξιότητες χρήσης των γεωμετρικών οργάνων.

ü Να ασκήσουν αισθησιοκινητικές ενέργειες στην οθόνη του διαδραστικού πίνακα.

ü Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας.

ΣΤΟΧΟΙ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΑΣΕΩΝ

ü Να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

ü Να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα.

ü Να προβληματιστούν για τους τρόπους υπολογισμού του εμβαδού.

ΣΤΟΧΟΙ ως προς τη χρηση Τ.Π.Ε.

ü Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ ως εργαλείο άντλησης πληροφοριών.

ü Να εξοικειωθούν με τη χρήση συγκεκριμένων λογισμικών.

ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1^η διδακτική ώρα

Στη σχολική αίθουσα με τη χρήση του διαδραστικού πίνακα. Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε τέσσερις ομάδες.

Δραστηριότητα ανακάλυψης

Προβάλλεται στο διαδραστικό πίνακα η διαφάνεια “Παραλληλόγραμμα» της παρουσίασης Power Point. Οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν το ορθογώνιο παραλληλόγραμμο ανάμεσα σε άλλα παραλληλόγραμμα και να ανασύρουν απ’ τη μνήμη τους τα στοιχεία του ορθογωνίου.

Στη συνέχεια χρησιμοποιείται το λογισμικό Geonext που είναι εγκαταστημένο στο φορητό υπολογιστή της σχολικής αίθουσας. Δίνονται από την εκπαιδευτικό οι οδηγίες και τα βήματα ώστε κάθε ομάδα να κατασκευάσει στο διαδραστικό πίνακα ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο πάνω σε πλέγμα όπου κάθε τετραγωνάκι αντιστοιχεί στη μονάδα μέτρησης ενός τ.μ. (εικ.1).

Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλλουν τις διαστάσεις του σχήματος που κατασκεύασαν.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

Εικ. 1

Κατόπιν η εκπαιδευτικός προβληματίζει τους μαθητές με την ερώτηση: « Με ποιους τρόπους μπορούμε να υπολογίσουμε το εμβαδόν του ορθογωνίου παρ/μου;» Οι μαθητές της ομάδας συζητούν μεταξύ τους και καταλήγουν σε δύο τρόπους επίλυσης και μάλιστα οδηγούνται στον συντομότερο συμπληρώνοντας το 1^ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ με συγκεκριμένες οδηγίες και ερωτήματα. Στη συνέχεια όλες οι ομάδες συζητούν τα συμπεράσματά τους και βοηθούμενες από τον εκπαιδευτικό καταλήγουν στην εξαγωγή του τύπου του εμβαδού.

Στο τέλος της 1^ηςώρας γίνεται προβολή της παρουσίασης του λογισμικού Power Point για την περίμετρο και το εμβαδό του ορθογωνίου παραλληλογράμμου.

2^η διδακτική ώρα

Στο εργαστήριο πληροφορικής

Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε πέντε ομάδες των τριών και μία των τεσσάρων ατόμων. Σε κάθε ομάδα θα εναλλάσσονται οι μαθητές που θα χειρίζονται το ποντίκι έτσι ώστε όλοι να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους στη σχεδίαση. Ο εκπαιδευτικός έχει φροντίσει από πριν να εγκαταστήσει στους Η/Υ το λογισμικό SketchPad greek που είναι κατάλληλο περιβάλλον για σχεδίαση γεωμετρικών σχημάτων και υπολογισμό περιμέτρου και εμβαδού.

Οι μαθητές θα έρθουν σ’ επαφή με το λογισμικό SketchPad greek και θα σχεδιάσουν ορθογώνια παραλληλόγραμμα με τη βοήθεια κατάλληλων εντολών που θα τους δοθούν με το 2^ο Φύλλο εργασίας και θα υπολογίσουν την περίμετρο και το εμβαδό των σχημάτων.

Οι εντολές είναι οι εξής:

Ανοίγουμε το λογισμικό πατώντας

Επιλέγουμε Γράφημα και Μορφή πλέγματος.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

Ορίζουμε διαδοχικά τέσσερα σημεία και

βάζουμε γράμματα.

Επιλέγουμε Κατασκευή και εσωτερικό

τετραπλεύρου.

Τέλος επιλέγουμε Μέτρηση και από εκεί

υπολογίζουμε την περίμετρο και το εμβαδό.

Την περίμετρο και το εμβαδό μπορούμε να

τα υπολογίσουμε και με δεξί κλικ πάνω στο

τετράπλευρο.

Με δεξί κλικ πάνω στο τετράπλευρο μπορούμε να βάλουμε χρώμα και κίνηση.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

3^η διδακτική ώρα

Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε πέντε ομάδες των τριών και μία των τεσσάρων ατόμων και πηγαίνουν στο εργαστήριο πληροφορικής. Την 3^η ώρα του διδακτικού σεναρίου θα ασχοληθούν με το λογισμικό EXCEL για τον υπολογισμό εμβαδού, περιμέτρου καθώς και την κατασκευή γραφήματος, δίνεται το 3^ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ και ακολουθούν τις οδηγίες του.

Α) Για εύρεση εμβαδού ορθογωνίου παραλληλογράμμου:

v Πατούν στο εικονίδιο EXCEL στην επιφάνεια εργασίας.

μήκος	πλάτος	περίμετρος
1	12	SUM=(A+B)*2
2	6
3	4

μήκος	πλάτος	περίμετρος
1	12	26
2	6	16
3	4	14

v Στο πρώτο κελί γράφουν μήκος.

v Στο δεύτερο κελί γράφουν πλάτος.

v Στο τρίτο κελί γράφουν εμβαδό.

v Εισάγουν τα δεδομένα που θέλουν.

v Τοποθετούν τον κέρσορα στο κελί C2

v Εισάγουν συνάρτηση με τη μορφή

SUM = Α2*Β2 και προχωρούν με την

ίδια διαδικασία σε όλα τα κελιά.

v Στη συνέχεια επιλέγουν τα στοιχεία του πίνακα και εισάγουν γράφημα το οποίο μπορούν να μορφοποιήσουν.

Β) Για εύρεση περιμέτρου ορθογωνίου παραλληλογράμμου με δοσμένο εμβαδό

v Πατούν στο εικονίδιο EXCEL στην επιφάνεια εργασίας.

Μήκος	Πλάτος	Εμβαδό
2	4	SUM=A2*B2
5	8
3	10
7	6
9	5

Μήκος	Πλάτος	Εμβαδό
2	4	8
5	8	40
3	10	30
7	6	42
12	5	60

v Στο πρώτο κελί γράφουν μήκος.

v Στο δεύτερο κελί γράφουν πλάτος.

v Στο τρίτο κελί γράφουν περίμετρος.

v Εισάγουν τα δεδομένα.

v Τοποθετούν τον κέρσορα στο κελί C2

v Εισάγουν συνάρτηση με τη μορφή

SUM=(A+B)*2 και προχωρούν με την

ίδια διαδικασία σε όλα τα κελιά.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

v Στη συνέχεια επιλέγουν τα στοιχεία του πίνακα και εισάγουν γράφημα το οποίο μπορούν να μορφοποιήσουν.

Στο τέλος της 3ης ώρας δίνονται τα φύλλα αξιολόγησης για να συμπληρωθούν από τους μαθητές.

4^η διδακτική ώρα

Η παρακάτω δραστηριότητα είναι διαθεματική και συνδέεται με το μάθημα της Αισθητικής Αγωγής. Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν είναι χρωματιστά χαρτόνια κάνσον, ψαλίδι, διπλόκαρφα.

Ø Δίνονται στους μαθητές οι οδηγίες να χρησιμοποιήσουν τα γεωμετρικά τους όργανα και να σχεδιάσουν στα χρωματιστά χαρτόνια επίπεδα σχήματα σε διάφορα μεγέθη και να τα κόψουν. Ύστερα να ανοίξουν στα σχήματα μικρές τρύπες, να περάσουν τα διπλόκαρφα και να τα ενώσουν μεταξύ τους έτσι ώστε να συνθέσουν ανθρωπόμορφες φιγούρες. Κατόπιν με την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή φωτογραφίζουν τις κατασκευές τους και με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού αποθηκεύουν τις φωτογραφίες στο φάκελο των εικόνων του φορητού υπολογιστή και τις προβάλλουν στην τάξη στο διαδραστικό πίνακα ή στη γιορτή λήξης μαζί με άλλες εργασίες σε όλους τους μαθητές του σχολείου.

Ø Εναλλακτικά έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν στον Η/Υ με το πρόγραμμα «Ζωγραφική» επίπεδα σχήματα και να τα συνθέσουν φτιάχνοντας ανθρωπόμορφες φιγούρες.

ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Ø Το λογισμικό Geonext χρησιμοποιείται στην αφόρμηση για την ενεργοποίηση των πρότερων γνώσεων και για τη σχεδίαση γεωμετρικών σχημάτων μεταβάλλοντας τις διαστάσεις τους.

Ø Το λογισμικό Sketch Pad greek χρησιμοποιείται για τη σχεδίαση γεωμετρικών σχημάτων μεγάλης ακρίβειας και τον υπολογισμό της περίμετρο και του εμβαδού τους.

Ø Το power point χρησιμοποιείται για την παρουσίαση του σεναρίου.

Ø Το σχολικό εγχειρίδιο είναι εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών και βοηθά στη δημιουργία του ΦΥΛΛΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ.

Δημιουργήθηκε από Καμπέρη Κωνσταντίνα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η αξιολόγηση γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σεναρίου και η επίτευξη των στόχων κρίνεται από:

ü το κατάλληλο κλίμα μέσα στη σχολική τάξη με το χωρισμό σε ομάδες και την ανάληψη πρωτοβουλιών από τους μαθητές.

ü την αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών της ομάδας και το βαθμό συνεργασίας.

ü τη συμμετοχή και πρόοδο των μαθητών που αρχικά είναι διστακτικοί.

ü την αξιοποίηση των λογισμικών που δίνονται στους μαθητές.

ü την ικανότητα του μαθητή να αξιοποιήσει δεξιότητες όπως η χρήση των γεωμετρικών οργάνων.

ü την επιτυχία συμπλήρωσης του φύλλου αξιολόγησης.

ü τη δημιουργική έκφραση με εικαστικές δραστηριότητες.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί:

στο μάθημα της Αισθητικής Αγωγής (σχεδίαση ή κατασκευή εικόνων με τη βοήθεια ορθογωνίων παραλληλογράμμων),
στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα στην 3^η ενότητα « Η φύση είναι το σπίτι μας», Τ. Ε. εργασία 20.