ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ: Τα δάση (ΚΣΕ ΠΡΑΚΣΙΣ)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. Τίτλος: Τα δάση

2. Ταυτότητα του σεναρίου.

· Συγγραφέας. Ψυρρή Σταυρούλα

· Γνωστική περιοχή: Διακρίνουμε ως τέτοιες περιοχές τη Μελέτη Περιβάλλοντος (ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης), τη Γλώσσα (ανάπτυξη προφορικού-γραπτού λόγου), Μαθηματικά (κατανόηση έννοιας περιμέτρου), Εικαστικά (ανάπτυξη καλλιτεχνικής δημιουργίας).

· Θέμα. Το σενάριο αναφέρεται στη Μελέτη Περιβάλλοντος ενότητα 3 «Η φύση είναι σπίτι μας» το κεφάλαιο 10 «Τα δάση εκπέμπουν σήμα κινδύνου .»

3. Σκεπτικό της δραστηριότητας.

· Καινοτομίες. Η επιλογή λογισμικών hot potatoes, Inspiration, πρόγραμμα ζωγραφικής, η χρήση υπολογιστών και το διαδίκτυο – μηχανή αναζήτησης.

· Προστιθέμενη αξία. Η χρήση του υπολογιστή με εγκατεστημένα τα συγκεκριμένα λογισμικά και το διαδίκτυο βοηθάει τους μαθητές να κατακτήσουν εύκολα και γρήγορα τη νέα γνώση.

· Γνωστικά – διδακτικά προβλήματα. Πιθανό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει είναι ότι ενδεχομένως ορισμένοι μαθητές να μη γνωρίζουν να χειρίζονται καλά π.χ. τον επεξεργαστή κειμένου word , το διαδίκτυο ή τα λογισμικά. Επίσης οι μαθητές μπορεί να μην έχουν κατανοήσει την έννοια οικοσυστήματος και ότι το δάσος αποτελεί ένα οικοσύστημα.

4. Πλαίσιο εφαρμογής.

· Σε ποιους απευθύνεται. Το σενάριο προβλέπεται να αξιοποιηθεί από τους μαθητές της Δ΄ τάξης.

· Χρόνος υλοποίησης. Το σενάριο αναμένεται να υλοποιηθεί σε τρεις ή τέσσερις ώρες ανάλογα με την αντιληπτική ικανότητα των μαθητών-τριών και τα επιμέρους προβλήματα που ενδεχόμενα να προκύψουν.

· Χώρος υλοποίησης. Οι μαθητές θα εργαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής.

· Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών. Οι μαθητές να έχουν εξοικειωθεί με τη χρήση του υπολογιστή, ειδικά με τα πιο απλά λογισμικά αρχικά όπως μηχανή αναζήτησης και word για να μπορέσουν να ανακαλύψουν τη νέα γνώση. Επίσης να γνωρίζουν έννοιες όπως χλωρίδα, πανίδα, διάβρωση, κύκλος νερού, πόες, θάμνοι, δέντρα, τροφικό πλέγμα, όξινη βροχή, υλοτομία, υπερβόσκηση, αναδάσωση, εθνικοί δρυμοί, πυρκαγιές.

· Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία. Κατά την εκτέλεση του σεναρίου θα χρειαστούν τα παρακάτω εκπαιδευτικά υλικά και εργαλεία:

- Φύλλα εργασίας με τον επεξεργαστή κειμένου.

- Τα λογισμικά εξάσκησης και πρακτικής (hot potatoes), εννοιολογικής χαρτογράφησης και ανάπτυξης της κριτικής σκέψης ( Inspiration ) και το πρόγραμμα δορυφορικής περιήγησης της γης Google Earth.

- Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές να διαθέτουν γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο.

- Βιντεοπροβολέας.

Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης. Η οργάνωση της διδασκαλίας μπορεί να πάρει τρεις βασικές μορφές:

- Εργασία με το σύνολο της τάξης

- Ατομική εργασία μαθητών

- Εργασία των μαθητών σε ομάδες

Η δασκάλα θα εμψυχώνει, θα ενθαρρύνει για συνεργασία και θα καθοδηγεί τους μαθητές ώστε να ανακαλύψουν και να οικοδομήσουν συνεργατικά τη νέα γνώση.

Στόχοι της δραστηριότητας.

Η θεματολογία του εκπαιδευτικού σεναρίου είναι απολύτως συμβατή με τους στόχους που περιγράφονται στα σχετικά Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ’ τάξης.

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο ( Γνωστικοί στόχοι ) :

· Να αναφέρουν το ρόλο του δάσους και να αξιολογήσουν τη χρησιμότητά του.

· Να περιγράψουν τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο δάσος.

· Να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στην καταστροφή των δασών.

· Να αντιληφθούν ότι η προστασία του δάσους μας αφορά όλους ακόμη και αν ζούμε σε αστικά κέντρα.

· Να υιοθετήσουν μια ενεργή φιλοπεριβαλλοντική συμπεριφορά για τα δάση, την άγρια ζωή και γενικότερα το φυσικό περιβάλλον.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία (διδακτικοί):

· Να ενισχυθεί ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών (αλληλοδιδακτικό αποτέλεσμα και διαπροσωπική μάθηση) και να δημιουργηθεί θετικό κλίμα στην τάξη.

· Να αποκτήσουν δεξιότητες άντλησης, συλλογής, οργάνωσης, ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων.

· Να εφαρμοσθούν βιωματικές και διερευνητικές μορφές μάθησης.

· Να προαχθεί η αυτενέργεια των μαθητών και η κριτική σκέψη και να οικοδομήσουν την ιστορική γνώση αναλαμβάνοντας κεντρικό και ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία ( Παιδαγωγικοί στόχοι ):

· Οι μαθητές να μάθουν να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν απόψεις προκειμένου να καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα.

· Οι μαθητές να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

· Οι μαθητές να είναι σε θέση να γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν τις προηγούμενες γνώσεις τους στην οικοδόμηση νέων εννοιών ( μεταγνωστικοί στόχοι ).

· Οι μαθητές να σχηματίζουν προσωπική άποψη και να διαμορφώνουν υπεύθυνη στάση για τα κοινωνικά, τα πολιτιστικά, τα εθνικά, τα ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια προβλήματα, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό.

· Οι μαθητές να αναπτύξουν κριτική και δημιουργική σκέψη και να οδηγηθούν σε ασφαλή και τεκμηριωμένα συμπεράσματα.

Μοντέλο διδασκαλίας : Ως μοντέλο διδασκαλίας επιλέγεται η «συνεργατική καθοδηγούμενη ανακάλυψη», στα πλαίσια της οποίας οι μαθητές με συγκεκριμένα φύλλα εργασίας διερευνούν το διδακτικό υλικό και οικοδομούν συνεργατική νέα γνώση.

5. Ανάλυση της δραστηριότητας. Το σενάριο περιλαμβάνει τα παρακάτω μαθησιακά βήματα – δραστηριότητες.

Α΄ ΦΑΣΗ Διαβάστε online

Αρχικά με τους μαθητές διαβάζουμε το παραμύθι “Πρασινουσκοφίτσα και το φλεγόμενο δάσος” της Σταυρούλας Κάτση - Καντάνη, για να εξάψω το ενδιαφέρον των παιδιών και να τους προβληματίσω για την προστασία των δασών.

Έπειτα οι μαθητές πληκτρολογούν στη μηχανή αναζήτησης τη λέξη “δάσος” και λέξεις κλειδιά. Συλλέγουν πληροφορίες. Βρίσκουν δάση της Ελλάδας, της Εύβοιας, τι προσφέρουν τα δάση, κίνδυνοι του δάσους - συνέπειες.

Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες ιστοσελίδες.

http://dasos-odysseas.blogspot.com/2007/08/blog-post.html

http://www.dirfys.gr

hhttp://www.wwf.gr/

http://www.minagric.gr/greek/agro_pol/dasika/forests/forests1.htm

Κατόπιν απαντούν στο παρακάτω ερωτηματολόγιο.

Ερωτηματολόγιο

1. Τι είναι δάσος;

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Σε τι μας χρησιμεύει το δάσος; Τι δασικά προϊόντα μας δίνει;

3. Από τι κινδυνεύει το δάσος;

4 Γιατί πλημμυρίζουμε στις πόλεις;

5 Πώς μπορούμε να προστατέψουμε το δάσος;

6 Τι σημαίνει αναδάσωση;

Β΄ΦΑΣΗ

Α. Ανοίξτε το λογισμικό Google Earth και βρείτε δάση που υπάρχουν στην Ελλάδα και στην Εύβοια. Βάλτε πινέζες (placemark ) σε κάποια δάση της Εύβοιας. Μετρήστε την απόσταση από την πόλη της Χαλκίδας.

Β. Ανοίξτε το λογισμικό inspiration και φτιάξτε έναν εννοιολογικό χάρτη με προϊόντα που παίρνουμε από το δάσος.

Γ ΄ Φάση

Αξιολόγηση επίτευξης των στόχων

Η αξιολόγηση γίνεται με τους παρακάτω τρόπους:

α) Παρατήρηση της συμμετοχής και του ενδιαφέροντος των μαθητών κατά τη διδασκαλία.

β) Με το λογισμικό «HOT POTATOES» συμπλήρωση κειμένου (jcloze).

γ)Αξιολόγηση επίτευξης των στόχων «Συνέντευξη από ένα δέντρο» (Εκθεσούλα)

Επέκταση του σεναρίου : Οι μαθητές αν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος στο μάθημα της αισθητικής αγωγής, μπορούν να ζωγραφίσουν ένα δασικό οικοσύστημα ή μια αφίσα για τα δάση που κινδυνεύουν στο πρόγραμμα ζωγραφικής.