Η Θήβα (ΚΣΕ ΠΡΑΚΣΙΣ)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. Τίτλος: Η Θήβα

2. Ταυτότητα του σεναρίου.

·        Συγγραφέας. Ψυρρή Σταυρούλα

·        Γνωστική περιοχή: Διακρίνουμε ως τέτοιες περιοχές την Ιστορία.

·        Θέμα. Το σενάριο αναφέρεται στην ενότητα 9 και πραγματεύεται τα κεφάλαια 28 «Η Θήβα και η βοιωτική συμμαχία» και 29 «Η ηγεμονία της Θήβας».

3. Σκεπτικό της δραστηριότητας.

·      Καινοτομίες. Η επιλογή λογισμικών hot potatoes, Natural Art, Inspiration, η χρήση υπολογιστών και το διαδίκτυο – μηχανή αναζήτησης.

·      Προστιθέμενη αξία. Η χρήση του υπολογιστή με τα εγκατεστημένα συγκεκριμένα λογισμικά και  το διαδίκτυο βοηθάει τους μαθητές να κατακτήσουν εύκολα και γρήγορα τη νέα γνώση.

·      Γνωστικά – διδακτικά προβλήματα. Πιθανό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει είναι ότι ενδεχομένως ορισμένοι μαθητές να μη γνωρίζουν να χειρίζονται καλά π.χ. τον επεξεργαστή κειμένου word , το διαδίκτυο ή τα λογισμικά. Επίσης οι μαθητές μπορεί να μην έχουν κατανοήσει τις έννοιες συμμαχίας-ηγεμονίας και πόλης- κράτους.

4. Πλαίσιο εφαρμογής.

·      Σε ποιους απευθύνεται. Το σενάριο προβλέπεται  να αξιοποιηθεί από τους μαθητές της Δ΄ τάξης.

·      Χρόνος υλοποίησης. Το σενάριο αναμένεται να υλοποιηθεί σε δύο ή τρεις ώρες ανάλογα με την αντιληπτική ικανότητα των μαθητών-τριών και τα επιμέρους προβλήματα που ενδεχόμενα να προκύψουν.

·      Χώρος υλοποίησης. Οι μαθητές θα εργαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής.

·      Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών. Οι μαθητές έχουν διδαχτεί και είναι σε θέση να γνωρίζουν τις προηγούμενες συμμαχίες την αθηναϊκή και πελοποννησιακή συμμαχία  για να μπορούν να συγκρίνουν και επίσης έχουν εξοικειωθεί με τη χρήση του υπολογιστή.

·      Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία. Κατά την εκτέλεση του σεναρίου θα χρειαστούν τα παρακάτω εκπαιδευτικά υλικά και εργαλεία:

-       Φύλλα εργασίας με τον επεξεργαστή κειμένου.

-       Τα λογισμικά εξάσκησης και πρακτικής ( hot potatoes ) , ανάπτυξης της δημιουργικής και καλλιτεχνικής σκέψης  ( Natural Art ), εννοιολογικής χαρτογράφησης και ανάπτυξης της κριτικής σκέψης ( Inspiration ) και το πρόγραμμα δορυφορικής περιήγησης της γης Google Earth.

-       Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές να διαθέτουν γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο.

-       Βιντεοπροβολέας.

Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης. Η οργάνωση της διδασκαλίας μπορεί να πάρει τρεις βασικές μορφές:

                - Εργασία με το σύνολο της τάξης

                - Ατομική εργασία μαθητών

                 - Εργασία των μαθητών σε ομάδες

Ø   Η δασκάλα θα εμψυχώνει ,θα  ενθαρρύνει για συνεργασία και  θα καθοδηγεί τους μαθητές ώστε να ανακαλύψουν και να οικοδομήσουν συνεργατικά τη νέα γνώση.

Στόχοι της δραστηριότητας.

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο ( Γνωστικοί στόχοι ) :

·        Να γνωρίσουν την ίδρυση και την πορεία της Θήβας, μιας άλλης σημαντικής πόλης-κράτους των αρχαίων χρόνων.

·        Να κάνουν συγκρίσεις των χαρακτηριστικών της θηβαϊκής ηγεμονίας με αυτά της σπαρτιατικής και της αθηναϊκής.

·        Να κατανοήσουν βασικές ιστορικές έννοιες της ενότητας όπως λοξή φάλαγγα, ιερός λόχος.

·        Να διαπιστώσουν τις συνέπειες των συνεχόμενων εμφύλιων πολέμων ανάμεσα στις πόλεις.

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία ( Παιδαγωγικοί στόχοι ) :

·      Οι μαθητές να μάθουν να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν απόψεις προκειμένου να καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα.

·      Οι μαθητές να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

·      Οι μαθητές να είναι σε θέση να γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν τις προηγούμενες γνώσεις τους στην οικοδόμηση νέων εννοιών

( μεταγνωστικοί στόχοι ).

·      Οι μαθητές να σχηματίζουν προσωπική άποψη και να διαμορφώνουν υπεύθυνη στάση για τα κοινωνικά, τα πολιτιστικά, τα εθνικά, τα ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια προβλήματα , στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό.

·      Οι μαθητές να ασκηθούν στην παρατήρηση και στη μελέτη ιστορικών πηγών και αρχαιολογικών ευρημάτων.

·      Οι μαθητές να αναπτύξουν κριτική και δημιουργική σκέψη και να οδηγηθούν σε ασφαλή και τεκμηριωμένα συμπεράσματα.

5. Ανάλυση της δραστηριότητας. Το σενάριο περιλαμβάνει τα παρακάτω μαθησιακά βήματα – δραστηριότητες.

Το σενάριο βασίζεται κυρίως στα πορίσματα των γνωστικών και κοινωνικοπολισμικών θεωριών κάνοντας όμως χρήση και στοιχείων της θεωρίας του συμπεριφορισμού. Σύμφωνα με τις γνωστικές και κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες ο μαθητής μαθαίνει αναπροσαρμόζοντας τις νοητικές δομές του ανάλογα με την αλληλεπίδρασή του με το περιβάλλον. Τα χρησιμοποιούμενα λογισμικά σχεδόν στο σύνολό τους υποστηρίζουν την ιδέα της οικοδόμησης της γνώσης από τον ίδιο το μαθητή μέσα από τη συνεργασία του με τους συμμαθητές του και με τον εκπαιδευτικό. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοδηγητικός, συμβουλευτικός, διαμεσολαβητικός, υποστηρικτικός, διευκολυντικός.

1^η  διδακτική ώρα

Οι μαθητές βρίσκονται στο εργαστήριο υπολογιστών σε ομάδες των τριών ατόμων ανά υπολογιστή. Παράλληλα παρατηρούν τον video projector, ώστε με μορφή επίδειξης να ακολουθούν τα κατάλληλα βήματα.

Οι μαθητές μέσα από το προσωπικό μου ιστολόγιο: http://stavroulaps1.blogspot.com  διαβάζουν προσεκτικά το κείμενο και τους ζητείται να ανοίξουν κάποια αρχεία από υπερσυνδέσεις με επιπρόσθετες πληροφορίες, εικόνες και video. Στη συνέχεια θα ζητηθεί να απαντήσουν προφορικά ή γραπτά σε ερωτήσεις, οι απαντήσεις των οποίων έπρεπε να βρεθούν μέσα από διαδοχικά αρχεία που άνοιγαν.

Μέσα από τις υπερσυνδέσεις οι μαθητές θα γνωρίσουν τις πόλεις που συμμετείχαν στη θηβαϊκή συμμαχία καθώς και την έκταση που είχε στην αρχή η ίδρυσή της. Επίσης θα παρατηρήσουν και θα περιγράψουν το βοιωτικό νόμισμα.

Μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης δίνεται στους μαθητές φύλλο εργασίας κατασκευασμένο με επεξεργαστή κειμένου το οποίο περιέχει ερωτήσεις  που αφορούν την κατανόηση των βασικών σημείων των δυο κεφαλαίων. Οι μαθητές, καλούνται να απαντήσουν τις ερωτήσεις αυτές προκειμένου να διαπιστωθεί ο βαθμός κατάκτησης των βασικών εννοιών και του νοήματος της ενότητας. (Φύλλο εργασίας).

2^η διδακτική ώρα

Α. Οι μαθητές, εργάζονται στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές σε μικρές ανομοιογενείς ως προς το φύλο και το γνωστικό επίπεδο ομάδες των τριών ατόμων ανά υπολογιστή. Με τη βοήθεια του προγράμματος δορυφορικής περιήγησης Google Earth βρίσκουν τη Θήβα και τις άλλες πόλεις που συμμετείχαν στη βοιωτική συμμαχία.

Β. Οι μαθητές, χρησιμοποιούν το λογισμικό «Revelation Natural Art» σε παιδαγωγικές δραστηριότητες ελεύθερης έκφρασης και δημιουργικής αξιοποίησής του. 

Τα παιδιά  χρησιμοποιώντας το Revelation Natural Art βρίσκουν διάφορα νομίσματα της βοιωτικής συμμαχίας και επεμβαίνουν με τα πινέλα τους. Κατόπιν δημιουργούν ένα εικονογραφημένο παραμύθι με ήρωες τον Πελοπίδα και τον Επαμεινώνδα.

3^η διδακτική ώρα

Α. Τα παιδιά εργάζονται ομαδοσυνεργατικά με το λογισμικό Hot Potatoes και συμπληρώνουν το κείμενο με τα κενά (το λογισμικό hot potatoes και συγκεκριμένα το JCLOZE).

Β. Τα παιδιά εργάζονται ομαδοσυνεργατικά με το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης inspiration  και δημιουργούν εννοιολογικούς χάρτες :

6.Επέκταση του σεναρίου: Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί με την αναζήτηση πηγών σχετικών με θηβαϊκή ηγεμονία στο διαδίκτυο κάνοντας χρήση των μηχανών αναζήτησης με τη βοήθεια λέξεων κλειδιών.

7.  Βιβλιογραφία:

Ø  Βιβλίο δασκάλου (Δ΄τάξη)

Ø  Βιβλίο μαθητή  (Δ΄τάξη)

Ø  Τετράδιο εργασιών (Δ΄ τάξη)

Ø  Εγκυκλοπαίδεια «Ιστορία των Ελλήνων», τόμος 2, εκδόσεις Δομή.

Ø  Ιστοσελίδες:

·                     http://stavroulaps1.blogspot.com

·                     http://el.wikipedia.org

·                     http://users.att.sch.gr

·                     http://www.sikyon.com

·                     http://www.golden-greece.gr

·                     http://www.outopia.gr

·                     http://hellas.teipir.gr/