Ο χορός και η μουσική στην ευβοϊκή ακτή

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τίτλος..............................................................................................................3

Ταυτότητα........................................................................................................3

Σκεπτικό δραστηριότητας .......................................................................... ....3

Καινοτομίες................................................................................................ .....3

Προστιθέμενη αξία.......................................................................... .................6

Στόχοι σεναρίου.............................................................. .................................9

Πορεία διδασκαλίας- Υλοποίηση δραστηριότητας..........................................11

Αξιολόγηση.....................................................................................................16

ΤΙΤΛΟΣ: Ο χορός και η μουσική στην ευβοϊκή ακτή

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:

 ΔΑΣΚΑΛΑ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: Ευαγγελία Παπαγεωργίου, δασκάλα της Α’ τάξης του 14^ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας .

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ: Το σενάριο αφορά το μάθημα της Μουσικής από Α’ – Δ’ Τάξεις,  Ενότητα:  Oι νότες που μυρίζουν θάλασσα , 25^η ενότητα του βιβλίου της μουσικής της Α’ τάξης.

ΘΕΜΑ: Γνωριμία των μαθητών με τη μουσική παράδοση και τη λαογραφία της Εύβοιας .

ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ  Α.Π.Σ. και Δ.Ε.Π.Π.Σ.

Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π. Π.Σ, εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας στο βιβλίο και αφορά και τις γνωστικές περιοχές της Αισθητικής Αγωγής, της Γλώσσας και της Γεωμετρίας

Σ Κ Ε Π Τ Ι Κ Ο   Δ Ρ Α Σ Τ Η Ρ Ι Ο Τ Η Τ Α Σ

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ : Το σενάριο υποστηρίζει τη μαθησιακή διαδικασία με την παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ χρησιμοποιώντας:

Α. Δυναμικά , διαδικτυακά εργαλεία όπως:

       Εργαλεία Web 2.0: Με τον όρο «web 2.0» εννοούνται µια σειρά από εφαρμογές και περιβάλλοντα στο διαδίκτυο (wiki, web page, google.doc) που χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι είναι εύκολα πρόσβασιμα και στοχεύουν  στην ουσιαστική συμμετοχή των χρηστών. Οι χρήστες δεν αρκούνται μόνο στην ανάγνωση του περιεχομένου των ιστοσελίδων, αλλά σχολιάζουν και δημιουργούν οι ίδιοι περιεχόμενο.

Το Web 2.0  χαρακτηρίζεται ως «ανοιχτό» α) γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανεξαιρέτως από όλους, β) γιατί υπάρχει ελεύθερη διάθεση πληροφοριών γ) επιτρέπει την προσωπική έκφραση και διάδοση των ιδεών.

Τέλος,το Web 2.0 επιτρέπει και ευνοεί τη συνεργασία, την συλλογική δράση και την κοινωνική δικτύωση. (ΕΑΙΤΥ, 2010).

       Το wikispaces είναι μία πλατφόρμα όπου ο χρήστης μπορεί να δημιουργήσει το δικό του wiki δηλαδή το διαδικτυακό χώρο στον οποίο επιτρέπεται η επεξεργασία του περιεχόμενου του. Τα wiki συνεπώς διευκολύνουν τη συνεργασία πολλών ατόμων. 

Η αξιοποίηση του Web 2.0 με τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού wiki είναι ιδανικό όταν οι μαθητές  διαχειρίζονται ηλεκτρονικά και εξ’ αποστάσεως το παραγόμενο υλικό π.χ  να διορθώνουν εργασίες . Επιπλέον το wiki επιτρέπει τη δημοσίευση εργασιών ατομικών, ομαδικών και project.

Στη συγκεκριμένη εργασία το wiki αποτελεί έναν οδηγό μαθήματος τον οποίο η δασκάλα χρησιμοποιεί για να οργανώσει το μάθημα, για να καθοδηγεί τους μαθητές προς την ιστοσελίδα, προς το blog και προς τα φύλλα εργασίας. Οι μαθητές μπορούν να παρέμβουν και να παραθέσουν στον ειδικό χώρο τις ιδέες και τις απόψεις τους όπου τους ζητείται. Συνοψίζοντας, το wiki θα οργανώσει τη διδακτική ροή με τη ροή περιεχομένου και τους διδακτικούς χειρισμούς.

       Το Prezi είναι ενα ανοιχτού τύπου διαδικτυακό λογισμικό. Η δυναμική του παρουσία οφείλεται στο γεγονός οτι οι χρήστες, εκπαιδευτικοί ή μαθητές, να εργάζονται σε αυτό το περιβάλλον και μετά να δημοσιεύουν τις εργασίες τους, να παρεμβαίνουν και να ενώνουν τις επιμέρους εργασίες σε μια κοινή. Έτσι συνιστά πολυμεσικό και υπερμεσικό εργαλείο για παρουσιάσεις σε μαθητές καθώς ενισχύει τις γνωστικές δομές τους. Επιπλέον, στο σενάριο μας, ευνοεί την πολυτροπικότητα καθώς μέσω αυτού προβάλλονται εικόνες , κείμενα και βίντεο.

       Ιστοσελίδα δημιουργημένη ειδικά για το σκοπό του μαθήματος «Ο χορός και η μουσική στην ευβοϊκή ακτή»  με σκοπό την συγκέντρωση του πιο ενδιαφέροντος, για το θέμα, εκπαιδευτικού υλικού-περιεχομένου  με εναν όσο το δυνατόν πιο ευχάριστο οργανωμένο και εύχρηστο τρόπο για τα παιδιά. Η ιστοσελίδα αποτελεί σε αυτό το σενάριο εναλλακτική θέση αξιοποίησης εκπαιδευτικού περιεχομένου με δυναμικό χαρακτήρα . μέσα απο τη διαδικασία της κοινής επιλογής επιλέχτηκε απο τη δική μας κοινότητα μάθησης  η ενιαία γενική πρότυπο της ιστοσελίδας και στη συνέχεια  μέσα απο το προσωπικό στίλ του καθενός μας και ανάλογα με το θέμα, προσωποποιήθηκε ως προς τη μορφή.

       Το ιστολόγιο μπορεί ειδωθεί ως ένα μέσο άντλησης γνώσεων μέσα απο σχετικές χρονολογικά ταξινομημένες αναρτήσεις από έναν ή περισσότερους δημιουργούς. Επίσης  με τις παρεμβάσεις  μαθητών ή και εκπαιδευτικών μπορεί να αποτελέσει φορέα ψυχαγωγίας στα πλαίσια της εκπαιδευτικής αμοιβής. Συνοπτικά μπορεί να πει κανείς οτι το ιστολόγιο συνιστά:

·         ένα γνωστικό περιβάλλον που λειτουργεί με ασύγχρονο τρόπο,

·         ενθαρρύνει τον αναστοχασμό επί του περιεχομένου του και

·           υποστηρίζει τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης σε κοινωνικό πλαίσιο              μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ δημιουργού και χρηστών-επισκεπτών. (κατάλογος   εργαλείων για σενάρια).

Το google drive  αποτελεί ενα χώρο της google όπου μπορεί ο εκπαιδευτικός να δημιουργήσει ερωτηματολόγια στα οποία οι μαθητές μπορούν να απαντούν και αυτόματα να βγαίνουν και στατιστικά αποτελέσματα.

Β.Συμπληρωματικά χρησιμοποιούνται και στατικά εργαλεία όπως:

Tα video που δίνουν τη δυνατότητα να μεταφερθούν οι μαθητές σε περιοχές που  δεν μπορούν να προσεγγίσουν στην καθημερινή τους ζωή.

       Οι ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες που προσφέρουν εκπαιδευτικές δυνατότητες, ποιοτικά διαφορετικές, από αυτές των συμβατικών. Έχοντας δομή υπερμέσου,  επιτρέπουν την πλοήγηση και ευνοούν τις δραστηριότητες διερεύνησης και ανακάλυψης της πληροφορίας.

Το λογισμικό του κειμενογράφου που αποτελεί μια μέθοδο γραφής, πιο εύκολη στη διόρθωση, που αναπτύσσει την πολυτροπικότητα, με τη δυνατότητα εισαγωγής εικόνων.

 Τo Hot Potatoes που είναι πρόγραμμα κλειστού τύπου για τη δημιουργία αλληλεπιδραστικών ασκήσεων  πολλαπλών ερωτήσεων, αντιστοίχησης, ταξινόμησης και συμπλήρωσης κενών. Χρησιμοποιείται ως εργαλείο αξιολόγησης και ανατροφοδότησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

       Το Inspiration είναι ένα ανοικτού τύπου εκπαιδευτικό  λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης, που επιτρέπει τη δημιουργία νοητικών μοντέλων και βασίζεται στην εποικοδομητική διδακτική προσέγγιση. Επιπρόσθετα,  είναι ένα πολυμεσικό εργαλείο που εξασκεί τους μαθητές να κάνουν συσχετισμούς και συγκρίσεις. Διευκολύνει την ανάδυση των προγενέστερων γνώσεων των παιδιών και με στοχευμένες ασκήσεις τα βοηθάει να οικοδομήσουν επιστημονική γνώση.

       Το Revelation natural Art αποτελεί ένα ανοιχτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με το χαρακτηριστικο κριτήριο ενός εκπαιδευτικού λογισμικού που είναι η πολλαπλότητα.  Έτσι γίνεται πολύτιμο γνωστικό εργαλείο στα χέρια του δασκάλου και των μαθητών. Με τη χρήση του ωθείται η ενεργητική δράση του παιδιού και καλλιεργείται η δημιουργική του σκέψη.

       Το  Google Earth. Είναι ένα λογισμικό οπτικοποίησης που παρέχει δορυφορικές εικόνες μεγάλης ευκρίνειας για όλη τη Γη. Δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να κάνουν μια πτήση στις γεωγραφικές περιοχές που τους ενδιαφέρουν και να τις παρατηρήσουν.

       Η μηχανή αναζήτησης GOOGLE είναι  ένα περιβάλλον  διερεύνησης των ιστοσελίδων και αποτελεί γνωστικό εργαλείο. Δημιουργεί ερωτήματα, αναζητά ιστοσελίδες και δικτυακούς τόπους, σκέφτεται κριτικά, βάζει περιορισμούς στο αντικείμενο έρευνας στις σύνθετες αναζητήσεις.

       ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ

             Το σενάριο έχει ως καινοτόμο στοιχείο την σύμπλεξη δυναμικών και στατικών εργαλείων που σηματοδοτούν τη διδακτική του διαδικτύου κατα την οποία αλληλοσυμπληρώνουν τις δυνατότητες τους και επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο η ολιστική μάθηση. Αυτό σημαίνει οτι και ο δάσκαλος πρέπει να έχει υψηλές ικανότητες χρήσης αυτών των εργαλείων ώστε να είναι εύκολο για εκείνον και να διευκολύνει τα παιδιά στο πέρασμα απο το ένα εργαλείο στο άλλο. Επίσης στοχεύει στην καθοδηγούμενη διερεύνηση και ανακάλυψη μέσα από δραστηριότητες που ευνοούν την κριτική σκέψη, τη συμμετοχική και συνεργατική μάθηση.

             Επιπροσθέτως , στηρίζεται στις αρχές της εποικοδομητικής προσέγγισης και στις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις του Vygotsky όπου τονίζεται η μαθησιακή διαδικασία και  η αλληλεπίδραση των εμπλεκόμενων μερών .

             Οι νέες τεχνολογίες και τα σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης τους παρέχουν αρκετά εργαλεία και δυνατότητες για να αποκτήσουν νέα γνώση και τους βοηθούν να αναπτύξουν ένα σύνθετο και ευρύ τρόπο σκέψης, και να ακονίσουν την αντίληψη τους. Συγκεκριμένα, η προστιθέμενη αξία των παραπάνω λογισμικών είναι ότι εκπαιδεύουν τους μαθητές να ενεργούν αποτελεσματικά σε διαφορετικές καταστάσεις επικοινωνίας και έτσι να αναπτύσσονται νοητικά  μέσα από την κοινωνική αλληλεπίδραση όπου η γλώσσα είναι το μέσο.

             Ειδικότερα εφαρμογές των εργαλείων Web 2.0 μέσα στην σχολική  αίθουσα:

·         Προωθούν την ενεργητική μάθηση.

·         Καλλιεργούν τη διαπραγμάτευση των ιδεών.

·         Προτρέπουν τα παιδιά να μεταβούν από την επιφανειακή συλλογή  πληροφοριών στην οικοδόμηση νέας γνώσης.

·         Ενισχύουν τη συνεργατική μάθηση και την ομαδική εργασία σε χρονοχώρο πέραν των σχολικών.

·         Επιπλέον με αυτό το σενάριο βλέπουμε οτι οι μαθητές υπάρχουν σε δυο περιβάλλοντα αξίσου ασφαλή. Το ένα είναι αυτό της σχολικής τους αίθουσας και το άλλο, εκείνο του διαδικτύου το οποίο μάλιστα είναι ασφαλές γιατί οι μαθητές είναι καθοδηγούμενοι σε ήδη διερευνημένες απο το δάσκαλο διαδικτυακές περιοχές.

ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

          Θεωρείται δεδομένο ότι οι  μαθητές γνωρίζουν σε ικανοποιητικό βαθμό τη χρήση Η/Υ, του κειμενογράφου και του προγράμματος Inspiration.       

Η χρήση του διαδικτύου έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως πλήθος πληροφοριών στις οποίες μπορεί κανείς να έχει ταχύτατη πρόσβαση, δυνατότητα σύνδεσης πληροφοριών με αποτέλεσμα τη νέα γνώση, παγκόσμια διάχυση της πληροφορίας. Ακόμη, αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τους μαθητές να μοιραστούν τη δουλειά τους µε άλλους μαθητές σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Ισχυροποιείται ο εποικοδοµητισµός, καθώς  µόνοι τους περισσότερο ερευνούν και ανακαλύπτουν παρά απομνημονεύουν.

Όμως πολλοί είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τη διδακτική χρήση του διαδικτύου:

·         Ο όγκος των πληροφοριών που δίνονται για κάθε συγκεκριμένο θέμα είναι τεράστιος και θεωρείται επιτακτική η ανάγκη για ποιοτικό έλεγχο στα δεδομένα που είναι προσβάσιμα σε μαθητές. Πολύ συχνά οι πληροφορίες που παρέχονται είναι λανθασμένες και οι μαθητές δεν έχουν την ωριμότητα να τις αξιολογήσουν σωστά.

·         Οι μαθητές πρέπει να εκπαιδευτούν στην ορθή χρήση και αξιοποίηση των πληροφοριών και όχι στην αβίαστη αντιγραφή.

Επιπλέον οι μαθητές θα πρέπει να εξοικειωθούν ταχύτατα με την εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου που απαιτείται για μια εκπαιδευτική δράση όπως αυτή της παρούσας εργασίας. Γι’ αυτό το λόγο ο εκπαιδευτικός απαιτείται να είναι πολύ ικανός στον χειρισμό των τεχνολογιών για να μην αγχώνει αλλα να παροτρύνει τους μαθητές στην μάθηση μέσω υπολογιστών.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να διασφαλιστεί στους γονείς οτι παρόλο που οι μαθητές μας θα πλοηγηθούν εκτεταμένα στο διαδίκτυο, έχει εξασφαλιστεί οτι δεν θα υπάρχει παραμονή σε επικίνδυνες, για ανήλικους, διαδικτυακές περιοχές.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

   Σε ποιους απευθύνεται:

Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της όλων των τάξεων του Δημοτικού Σχολείου,

  Χρόνος υλοποίησης:

Το σενάριο θα υλοποιηθεί σε 8 διδακτικές ώρες.

  Χώρος υλοποίησης:

Οι μαθητές και μαθήτριες θα εργαστούν στο εργαστήριο Η/Υ και θα υπάρχει και ένας προτζέκτορας.

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Οι προηγούμενες γνώσεις των μαθητών/τριών είναι σημαντικές, έτσι ώστε να οικοδομηθούν νέες γνώσεις και να αναδειχθούν νέες δεξιότητες. Οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετέχουν σε αυτήν τη διδακτική παρέμβαση ήδη γνωρίζουν βασικό χειρισμό του Η/Υ και έχουν έρθει σε επαφή με  λογισμικά όπως το Natural art, το  inspiration, το     Google Earth, το Prezi, και τα πιο δυναμικά εργαλεία του διαδικτύου όπως το wiki καθώς και να πλοηγούνται σε ευλογο χρόνο στην ιστοσελίδα που είναι δημιουργημένη γι’ αυτό το μάθημα.

Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία

Κατά την υλοποίηση του διδακτικού σεναρίου θα χρειαστούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές με πρόσβαση στο διαδίκτυο με γρήγορη ταχύτητα, λογισμικό παρουσίασης Prezi, Internet Explorer, Google earth, Wiki, λογισμικό κειμενογράφου Word, τα λογισμικά Inspiraton και Kidspiration, Hot Potatoes και Tux paint, διαδικτυακές διευθύνσεις, φωτογραφική μηχανή και χαρτί και μαρκαδόροι (σε συγκεκριμένες δραστηριότητες), προτζέκτορας και εκτυπωτής.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ -  ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

      

Στο χώρο υλοποίησης του σεναρίου θα χρησιμοποιηθεί το μοντέλο της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία επιφέρει θετικά αποτελέσματα, τόσο στη σχολική μάθηση όσο και στη γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού, καθώς βελτιώνεται η αντίληψή τους για τον εαυτό τους και τους άλλους, αναγνωρίζουν και εκτιμούν τις ατομικές τους προσπάθειες και καλλιεργούν την αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση και την αποτελεσματικότητα. (Ματσαγγούρας, 1987). Η τάξη χωρίζεται σε τέσσερις  ανομοιογενείς ομάδες των τεσσάρων μαθητών η κάθε μια  στις οποίες υπάρχει ένας τουλάχιστον μαθητής που ξέρει να χειρίζεται με σχετική ευχέρεια τον υπολογιστή. Η εργασία σε μικρές ομάδες δίνει τη δυνατότητα τόσο στους πιο ικανούς, όσο και στους λιγότερο ικανούς μαθητές να συνεργαστούν και να προχωρήσουν σύμφωνα με το δικό τους ρυθμό. (Ματσαγγούρας, 1987). Η συγκεκριμένη δραστηριότητα βιβλιογραφικά  στηρίζεται στην ομαδοσυνεργατική μάθηση, στη θεωρία του εποικοδομισμού του Piaget όπου η μάθηση οικοδομείται μέσω της ανακάλυψης και της εμπειρίας (Ματσαγγούρας, 2002). Ο μαθητής αλληλεπιδρά με το υλικό περιβάλλον (εκπαιδευτικά λογισμικά, ημιδομημένες δραστηριότητες σε φύλλα εργασίας), τους συμμαθητές του και τον εκπαιδευτικό που έχει ρόλο εμψυχωτή και καθοδηγητή. Επίσης, στηρίζεται και στις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις για την μάθηση (Vygotsky, 1993) σύμφωνα με τις οποίες ο μαθητής μεγιστοποιεί τη γνώση του με την αλληλεπίδρασή του με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, που προσπαθούν για έναν κοινό στόχο. Οι κοινωνικογνωστικές θεωρίες στηρίζουν τη συνεργατική μάθηση , προωθούν τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών και γενικότερα την κοινωνική αλληλεπίδραση. Η γραπτή έκφραση και η παραγωγή λόγου είναι μια ενεργητική διαδικασία με συγκεκριμένο σκοπό και στόχο στην οποία συμμετέχουν όλοι (Ράπτης, Ράπτη, 2004). Οι μαθητές εξασκούνται σε ομάδες πάνω σε συγκεκριμένες δραστηριότητες αξιοποιώντας το παιδαγωγικό περιβάλλον των ΤΠΕ στην εκπαίδευση.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

·         Ο σκοπός και οι στόχοι του σεναρίου

Ως γενικός σκοπός του σεναρίου μας ορίζουμε οι μαθήτριες και οι μαθητές να

έρθουν σε επαφή με την παραδοσιακή μουσική και λαογραφία της Εύβοιας.

Ειδικότερα, οι μαθητές/τριες με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας θα πρέπει:

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.:

·         να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ ως εργαλείο καταγραφής και επεξεργασίας πληροφοριών(ενότητα: Δείτε τι φοράμε, ασκ. 3, ενότητα.

να εξοικειωθούν με την ανάρτηση των βίντεο ή άλλων πληροφοριών  που επιλέγουν,  στο wiki . (ενότητα: Δείτε τι φοράμε, άσκ. 3).

·         να εξοικειωθούν με τη χρήση του λογισμικού Μουσικής  Εμμέλεια του Π.Ι. (ενότητα: Ο θεός Απόλλωνας μας συστήνεται,  ασκ 6

·         να εξοικειωθούν με τα σχεδιαστικά προγράμματα και να είναι ικανά να σχεδιάζουν γεωμετρικά σχήματα (ενότητα Δείτε τι φοράμε, ασκ. 2)

         Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:

·         Να διακρίνουν αν ενα τραγούδι ή ποίημα είναι σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο στίχο.(όλες οι ασκήσεις των ενοτήτων: “Φοιτούμε στο δημοτικό τραγούδι” και της ενότητας “ Περνά-μετρά η μέλισσα”).

·         να εκτελούν οδηγίες (όλες οι ασκήσεις).

·         Nα παρατηρήσουν τη γεωγραφική θέση της Εύβοιας και να κάνουν υποθέσεις για τις ενδεχόμενες πολιτισμικές επιρροές που δέχτηκε απο τις γύρω περιοχές (ενότητα: Δείτε τι φοράμε, ασκ. Α)

o   να παρουσιάζουν τις απόψεις τους.(ενότητα :Ο θεός Απόλλωνας μας συστήνεται, ασκ.3)

·         να αποκτήσουν μια καλή εικόνα πάνω στα θέματα μουσικής παράδοσης και τοπικής ιστορίας της Εύβοιας (όλες οι εργασίες).

Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων

Nα τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από μουσικοκινητικές δραστηριότητες (8^η διδακτική ώρα).

   Να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους ως μέλος μιας ομάδας.

   Να αναπτύξουν το διάλογο και την κριτική σκέψη. Ενότητα οι Καππαδόκες στην Εύβοια , ασκ.2)

να ερευνούν και να συγκεντρώσουν επιπλέον υλικό πάνω σε συγκεκριμένο θέμα (ενότητα: δείτε τι φοράμε, δραστηριότητα 3).

      Nα μπούν στη διαδικασία γνωριμίας με το παραδοσιακό τραγούδι, να βρούν το αγαπημένο τους και να μπορούν να το τραγουδήσουν εύηχα (ενότητα: Φοιτούμε στο δημοτικό τραγούδι, ασκ.1)

Στόχοι σε επίπεδο στάσεων

Ø  Να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. (σε όλες τις δραστηριότητες).

Ø  Να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

Ø  Να σέβονται τις διαφορετικές απόψεις και να τις αναδιαμορφώνουν με γόνιμο και αποτελεσματικό τρόπο. (σε όλες τις δραστηριότητες).

Ø  Να προάγουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. (ενότητα :Σκαλκω-συμφωνίες, δραστηριότητα:  «το παιχνιδάκι μας»).

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Α’ διδακτική ώρα - O θεός Απόλλωνας μας συστήνεται.

Η πρώτη διδακτική ώρα ξεκινάει με Μυθολογία. Στο περιβάλλον wiki www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com γίνεται γνωριμία ονομαστικά με τους θεούς του Ολύμπου, στεκόμαστε ιδιαίτερα στον θεό Απόλλωνα και στο Διόνυσο. Επίσης  γίνεται αναφορά και στον Ορφέα. Η δασκάλα σχετίζει τις θεότητες με την Εύβοια, αναφέρεται οτι στη Λίμνη Ευβοίας έγιναν οι γάμοι του Δία και της Ήρας και μεταφερόμαστε στο ιστολόγιο  ( www.vitaepipedo.blogspot.gr ) όπου έχει αναρτηθεί ο πίνακας με τους θεούς του Ολύμπου και τις ιδιότητες τους. Με τη βοήθεια αυτού του πίνακα τα παιδιά θα επιχειρήσουν να λύσουν το σταυρόλεξο στο πρόγραμμα Hot Potatoes (δραστηριότητα 2). Επόμενη  δραστηριότητα για τα παιδιά είναι να μεταβούν στην ιστοσελίδα epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!services/cewq  , να περιηγηθούν στην αρχική της σελίδα και να μεταβούν απο εκεί στο λογισμικό ΕΜΜΕΛΕΙΑ  όπου θα ακούσουν φυσικούς ήχους απο το βουνό και τη θάλασσα. Στη συνέχεια σε άλλον χώρο της ιστοσελίδας θα δουν στο πρόγραμμα Prezi  που είναι αναρτημένα τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν σχέση με τη μουσική. Εδώ η δασκάλα βρίσκει την ευκαιρία να ανοίξει συζήτηση με τα παιδιά για τη σπουδαιότητα της μουσικής στην αρχαία Ελλάδα. Με ψυχαγωγικό σκοπό προβάλλεται με prezi ο μύθος του «Αρίωνα με το δελφίνι» και η διδακτική ώρα λήγει με το τραγούδι «Δελφίνι, δελφινάκι» που είναι αναρτημένο στο ιστολόγιο( www.vitaepipedo.blogspot.gr)

2’ διδακτική ώρα - Σκαλκωσυμφωνίες

Η διδακτική ώρα είναι αφιερωμένη στον Ευβοέα συνθέτη συμφωνικής μουσικής Νίκο Σκαλκώτα. Με αφόρμηση μια φωτογραφία του συνθέτη στο www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com αναφερόμαστε και στο Μέγαρο μουσικής Αθηνών όπου υπάρχει μια αίθουσα με την ονομασία «αίθουσα Νικόλαου Σκαλκώτα» και τα παιδιά επισκέπτονται  τη σχετική ιστοσελίδα. http://www.megaron.gr/default.asp?la=1&pid=104

 Οι μαθητές οδηγούνται στην ιστοσελίδα http://papageo11.wix.com/mousiki1-6#!services1/cku5 όπου έχουν αναρτηθεί βίντεο-ντοκιμαντέρ με τη ζωή του κατα τη διάρκεια της Κατοχής. Υπάρχει δυνατότητα τα παιδιά να συζητήσουν και για εκείνη την εποχή. Κατόπιν προβάλλεται απο την ίδια  ιστοσελίδα το μουσικό έργο «36 ελληνικοί χοροί» όπου οι μαθητές βλέπουν μια συμφωνική ορχήστρα και ακούνε και ενα διαφορετικό είδος μουσικής. Τους ζητάμε να παρατηρήσουν τα όργανα , το μαέστρο κλπ. Και να περιγράψουν αυτά που είδαν. Μετά  οδηγούνται  σε δυο ιστοσελίδες  www.classical-orchestra.gr/el/orchestra και www.orxistra.blogspot.gr  απο όπου 1. Παίρνουν πληροφορίες για το είδος της συμφωνικής μουσικής, 2. Μαθαίνουν ποιά είναι  τα όργανα μιας συμφωνικής ορχήστρας, 3. Ακούνε  τους ήχους αυτών των οργάνων 4.  διαπιστώνουν και τις προκαθορισμένες θέσεις που παίρνουν oι οργανοπαίκτες για μια  συναυλία συμφωνικής μουσικής. Οι δραστηριότητες της ενότητας είναι α. Να συμπληρώσουν τα παιδιά ένα μικρό ερωτηματολόγιο στο drive του gmail για το ποια όργανα τα εντυπωσίασαν και  τα αποτελέσματα να συζητηθούν ύστερα απο την αυτόματη προβολή των στατιστικών . Η δευτερη δραστηριότητα είναι ενα παιχνίδι on line (www.kidz.gr) που ακονίζει την ακουστική αντίληψη στη συμφωνική μουσική.

3^η Διδακτική ώρα –    Μετρά - περνά η μέλισσα

Αυτή η διδακτική ώρα έχει στόχο στη διδασκαλία του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου στίχου στον οποίο έχουν γραφεί τα περισσότερα δημοτικά τραγούδια. Η εισαγωγή γίνεται στο www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com με την παρουσίαση ενός παραδείγματος. Ένα   ευβοϊκό δημοτικό τραγούδι το οποίο τα παιδιά θα το διαβάσουν. Στη  συνέχεια το ίδιο επαναλαμβάνεται παρακάτω όμως ο πρώτος στίχος έχει χωριστεί ήδη απο τη δασκάλα σε 15 συλλαβές. Τα παιδιά τις μετράνε και διαπιστώνουν με την παρότρυνση της δασκάλας οτι και οι παρακάτω στίχοι χωρίζονται και αυτοί σε 15 συλλαβές. Έτσι φτάνουμε στο συμπέρασμα οτι γι’ αυτό το λόγο ο στίχος λέγεται δεκαπεντασύλλαβος. Στη συνέχεια ο παρακάτω στίχος είναι χωρισμένος και αυτός σε 15 συλλαβές, οι οποίες είναι τονισμένες μια παρα μια. Με παλαμάκι οι μαθητές διαπιστώνουν οτι ο στίχος είναιι τέτοιας  τεχνικής ώστε ο ρυθμός ο ίδιος να τονίζει μια παραμία συλλαβή. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα οτι ο ρυθμός καθορίζει και το είδος του στίχου. Εδώ πρόκειται για ιαμβικό. Στη συνέχεια τα παιδιά επισκέπτονται την ιστοσελίδα μας http://epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!blank/c244z  όπου συγκεντρωτικά και με εννοιολογικό χάρτη βλέπουν τα είδη του δημοτικού τραγουδιού. Μετά παραπέμπονται σε ενα φύλλο εργασίας  για εφαρμογή των όσων μάθανε . Δεύτερη εργασία μπορεί να τους προταθεί να ανακαλύψουν και άλλα δημοτικά τραγούδια με ευβοϊκό θέμα και να τα αναρτήσουν στο wiki.

4^η  διδακτική ώρα - Φοιτούμε στο δημοτικό  τραγούδι

Σε αυτήν την ενότητα ο διδακτικός στόχος  είναι να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το τοπικό δημοτικό τραγούδι  και να αντλήσουν πληροφορίες απο την τοπική ιστορία κατά το δυνατόν. Γίνεται μια εισαγωγή στην τάξη για την προέλευση των δημοτικών τραγουδιών με το www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com και στη συνέχεια  η δασκάλα παραπέμπει στην ιστοσελίδα:    http://epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!about/c1wfv σε ένα δημοτικό τραγούδι για τον Κυμαίο στρατιωτικό κατα τον Α’ Βαλκανικού πολέμου Ι. Βελισσαρίου. Αναλύεται το τραγούδι και από πλευράς περιεχομένου και από τεχνικής άποψης ώστε να γίνει μια εξάσκηση των όσων έμαθαν οι μαθητές την προηγούμενη φορά. Το φύλλο εργασίας περιέχει πολλά από τα γνωστότερα τοπικά δημοτικά τραγούδια  για εξάσκηση (να χωρίσουν τον στίχο σε συλλαβές για να διαπιστώσουν ότι είναι δεκαπεντασύλλαβος, να δούνε την ομοιοκαταληξία και να τονίσουν τις συλλαβές μια παραμία για να τον χαρακτηρίσουν ιαμβικό), στο τελείωμα της ώρας η εργασία είναι να βρούν τα παιδιά σε ποιό ιστορικό γεγονός αναφέρονται τα δημοτικά τραγούδια «Ήρωας  των ηρώων»  και  «Για σένανε μωρ’ Αγγελή» να βρούνε απο το Wikipedia ιστορικά στοιχεία.

5^η διδακτική ώρα - Δείτε τι φοράμε

Αρχικά γίνεται αναφορά γενικά στην ποικιλία των ενδυμασιών λόγω του ανάγλυφου του νησιού μας και στη συνέχεια με το πρόγραμμα Google Earth  τα παιδιά εντοπίζουν τις γειτονικές περιοχές τις Εύβοιας, οι οποίες  υποθέτουνε ότι πολιτισμικά (ενδυμασία, χορός, τραγούδι, συνήθειες ) θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Εύβοια. Στο wiki  τα παιδιά γράφουν κάποιες συνήθειες που σκέφτονται όπως π.χ. η συνήθεια να φοράνε φουστανέλα οι άντρες, σεγκούνα οι γυναίκες στην Β. Εύβοια που βρίσκεται κοντά με τη Στερεά, ενώ οι Κυμαίοι, ως ναυτικοί έμποροι επηρεάστηκαν από τη νησιωτική συνήθεια της βράκας και του μαντηλιού στο κεφάλι λόγω και των καιρικών συνθηκών. Στη συνέχεια παραπέμπονται στην ιστοσελίδα http://epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!untitled/c1mb4 στην οποία στην ενότητα «ενδυμασίες» παρουσιάζονται βίντεο με ξενάγηση σε λαογραφικό μουσείο και  ενδυματολογικός χάρτης της Εύβοιας που τα παιδιά θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν τη στολή του τόπου καταγωγής τους και να αναφέρουν λίγα λόγια γι’ αυτό. Εργασία 2:  Με το σχεδιαστικό πρόγραμμα tux paint τους ζητάμε να σχεδιάσουν ενα τρίγωνο όπως το μαντήλι των γυναικών, ένα παραλληλόγραμμο όπως μια ποδιά και ενα παραλληλόγραμμο όπως ένα ζωνάρι. Εργασια 3: να  φωτογραφίσουν τις ενδυμασίες απο διάφορες πολιτισμικές εκδηλώσεις και να αναρτήσουν τις φωτογραφίές στο blog ή στο wiki.

6^η διδακτική ώρα - Η παράδοση στα όργανα

Η διδακτική ώρα έχει ως στόχο τα παιδιά να γνωρίσουν απο ποιά όργανα απαρτίζεται μια παραδοσιακή ορχήστρα, το υλικό των οργάνων και τον ήχο που παράγουν. Σε αυτό το σημείο γίνεται μνεία στο mousikoulastin evoikiaktoula.wikispaces.com και στην επίδραση των προσφύγων στην παραδοσιακή μουσική και τα όργανα. Στην ιστοσελίδα http://epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!services/cewq  δίνονται πολλές πληροφορίες για τους πρόσφυγές στην Εύβοια καθώς και τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούν στα τραγούδια τους. Η ιστοσελίδα και το ιστολόγιο δίνουν αναλυτικά πολλές πληροφορίες για το κάθε όργανο που συναντάται πιο συχνά στα παραδοσιακά μας τραγούδια και αφού συζητηθεί τι είναι η ζυγιά και τι η κομπανία  (εργασία1)τα παιδιά ψάχνουν στο διαδίκτυο  να βρούν τραγούδια απο κομπανίες ή ζυγιές και να τα αναφέρουν. Στη συνέχεια (εργασία2) αναφέρουν ενα απο τα αγαπημένα τους παραδοσιακά τραγούδια ή αν θυμούνται κάποιο να το τραγουδήσουν. Η διδακτική ώρα τελειώνει όταν η δασκάλα ζητήσει απο τους μαθητές (εργασία3) να σχεδιάσουν ενα μουσικό όργανο σε ενα σχεδιαστικό πρόγραμμα και (εργασία 4) να συμπληρώσουν έναν ημιτελή εννοιολογικό χάρτη.

7^η διδακτική ώρα – Oι Καππαδόκες στην Εύβοια

Ο στόχος του μαθήματος είναι να δώσει στους μαθητές ορισμένα στοιχεία για το Προκόπι της Καππαδοκίας και το Προκόπι της Εύβοιας ώστε να συνειδητοποιήσουν την ιστορική συνέχεια του Προκοπίου. Εδώ www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com θα αναφερθεί οτι εκτός απο το Προκόπι που είναι μικρασιατική πόλη, στην Εύβοια βρίσκονται και η Νέα Αρτάκη, η Νέα Λάμψακος , πόλεις με εξίσου μικρασιατική καταγωγή. Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός παραπέμπει τους μαθητές  στο πρόγραμμα Google  earth για να εντοπίσουν γεωγραφικά την Καππαδοκία και να παρατηρήσουν και το γεωγραφικό ανάγλυφο της περιοχής. Επόμενη δραστηριότητα είναι να παρακολουθήσουν το δεύτερο βίντεο «Ένα ταξίδι στον τόπο και τον χρόνο» , να γνωρίσουν τον όρο «τρωγλοδυτική ζωή» και να την περιγράψουν (εργασία 2.Β)  Κατόπιν διαβάζουν τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς που αναφέρεται ο Άγιος Βασίλης  και η πόλη προέλευσης τους. Συζητάνε τις διαφορές που βλέπουν στις εικόνες που προβάλλονται στο wiki, και στη συνέχεια η ομάδα συζητάει ώστε να απαντήσει στην τελευταία δραστηριότητα (εργασία 2 Α,Β)

8^η διδακτική ώρα - Σηκωθείτε να χορέψουμε

 Σε αυτή τη διδακτική ώρα οι μαθητές θα εξασκηθούν στη μουσικοκινητική. Γίνεται εισαγωγή με το www.mousikoulastinevoikiaktoula.wikispaces.com Ακούγοντας και βλέποντας βίντεο από την ιστοσελίδα  epapageo11.wix.com/mousiki1-6#!services/cewq  προσπαθούν να παρατηρήσουν και να μιμηθούν ότι κάνουν και οι χορευτές πάντα μέσα στο ρυθμό. Οι χοροί είναι ταξινομημένοι ανάλογα με την περιοχή σε χορούς βόρειας Εύβοιας, κεντρικής Εύβοιας και νότιας Εύβοιας. Ξεκινάμε με τον Καβοντορίτικο. Τα παιδιά σηκώνονται και πιάνονται σταυρωτά, ο πρώτος με τον τρίτο,ο τρίτος  με τον πέμπτο κ.ο.κ ενώ αντίστοιχα ο δεύτερος στη σειρά πιάνεται με τον τέταρτο, ο τέταρτος με τον έκτο κ.λ.π. Η μουσική ξεκινάει και με το ένα η δασκάλα δείχνει πρώτα η ίδια. Μετράμε 1-2 , 1-2. Ενώνονται τα πέλματα και πρώτα 1.κουνάμε τις φτέρνες δεξιά κατα ενα εκατοστό και 2.κουνάμε το μπροστινό πέλμαπρος τα αριστερακατα ενα εκατοστό (πάντα ενωμένα τα πέλματα). Άρα ο κύκλος προχωράει προς τα πίσω, δηλαδή προς τα αριστερά. Στη συνέχεια περνάμε στο δεύτερο μέρος όπου ξεκινάμε τα βήματα του καλαματιανού χορού με τα 12 βήματα με το 2, το 8 και το 11 και τα υπόλοιπα βήματα μπροστά. Αν τα παιδιά δεν τον έχουν διδαχτεί ξεκινάμε χωρίς μουσική τα τέσσερα πρώτα βήματα πολλές φορές:1 μπροστα το δεξί πόδι 2 πίσω το αριστερό 3 δεξί μπροστά, 4 αριστερό μπροστά 5 δεξί πόδι μπροστά, 6 αριστερό πόδι μπροστά 7 αριστερό πόδι μπροστα. Το δέυτερο σκέλος του καλαματιανού είναι σταυρωτό: 8 αριστερό μπροστά, 9 δεξί  πίσω, 10 αριστερό δίπλα, 11 δεξί μπροστά, 12 το αριστερό  πόδι πίσω. Έτσι ολοκληρώνεται ο χορός ως προς τα βήματα. Το ίδιο γίνεται αρκετή ώρα μέχρι να συγχρονιστούνε όλοι οι μαθητές δηλαδή μέσα στον ίδιο χρόνο να γίνεται η ίδια κίνηση. Η μουσικοκινητική δραστηριότητα αποτελεί το επιστέγασμα αυτής της πορείας διδασκαλίας και μπορεί να διαρκέσει πολλές διδακτικές ώρες.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Στο τέλος της διδακτικής εφαρμογής η εκπαιδευτικός θα πρέπει να αναρωτηθεί αν η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είχε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στους μαθητές και συγκεκριμένα :

·         Πρόσεχαν και συμμετείχαν οι μαθητές κατα τη διάρκεια του μαθήματος;

·         Τελείωναν τις δραστηριότητες που τους τέθηκαν μέσα στο χρονικό περιθώριο που τους παρεχόταν;

·         Οι απαντήσεις στα φύλλα εργασίας ήταν σωστές σε ικανοποιητικό ποσοστό;

·         Μπόρεσαν να συνεργαστούν ικανοποιητικά  ώστε να παρουσιάσουν τις εργασίες τους;

·         Ήταν υψηλή η ποιότητα των επιχειρημάτων και διαλόγων που ανέπτυξαν προκειμένου να υποστηρίξουν τη γνώμη τους στις δραστηριότητες ;

        Η αρχική αξιολόγηση –διόρθωση γίνεται από τον επιμορφωτή στα πλαίσια της επιμόρφωσης β’ επιπέδου . Αυτή η αξιολόγηση γίνεται σε επίπεδο δομικό, λειτουργικό, αισθητικό και λαμβάνει χώρα σε δυο επιμέρους φάσεις.

        Στο τέλος της αξιολόγησης τυχόν σχόλια ή και επισημάνσεις από συναδέλφους εκπαιδευτικούς που θα χρησιμοποιήσουν το σενάριο μου για τη διδασκαλία τους θα αποτελέσουν ενδυνάμει την επιπλέον μεταγνωστική αξιολόγησή του.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ

http://www.orxistra.blogspot.gr/   http://www.classical-orchestra.gr/  

http://koumiotis.blogspot.gr/p/blog-page_10.html

http://www.youtube.com/watch?v=TpiQq1RecTs   

http://www.youtube.com/watch?v=TegR-mDmblI  

http://youtu.be/nfWLVRkeue4  

http://youtu.be/nfWLVRkeue4

http://youtu.be/nfWLVRkeue4

Λογισμικό Π.Ι ΕΜΜΕΛΕΙΑ

Τελευταία επίσκεψη 21-11-13 σε όλες τις  περιοχές του διαδικτύου

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μαστροκώστα, Βλ.(1993). Συλλογή δημοτικών τραγουδιών στη Νότια Εύβοια. Αθήνα: έκδοση πνευματικόυ κέντρου Καψάλων Εύβοιας.

Καλέμη, Αλ.(2001). Ο Κηρέας της Εύβοιας.Αθήνα: Κίνητρο

Ευπραξιάδη, Λ.(1988).Προκόπι Καππαδοκίας.Θεσσαλονίκη: Αδελφότης Προκοπιέων Μακεδονίας-Θράκης.

CDROM Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. (2000).  Θέατρο ελληνικών χορών Δώρα Στράτου.

ΕΑΙΤΥ, (2010): Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης. Τεύχος 2Α: Κλάδοι ΠΕ60/ΠΕ70. Πάτρα: ΥΠ.Ε.Π.Θ., Π.Ι., Ε.Α.Ι.Τ.Υ.