1. Τίτλος : «Ταξίδι στην Ευρώπη»
2. Ταυτότητα σεναρίου:
Σχεδιασμός: Σουλιώτη Αγορίτσα (ΠΕ 70) Γνωστική περιοχή: Γεωγραφία, ΣΤ΄ Δημοτικού, Ενότητα Δ΄, Κεφάλαια 24- 33 (Η ταυτότητα της Ευρώπης). Θέμα: Γεωγραφικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της Ευρώπης
3. Σκεπτικό της δραστηριότητας:
Καινοτομίες: Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην διδακτική πράξη μπορεί να αξιοποιηθεί διπλά αποτελώντας αντικείμενο, αλλά και ταυτόχρονα εργαλείο γνώσης. Παρέχει στους μαθητές ίσες ευκαιρίες ανοίγματος στην κοινωνία της Γνώσης, διασφαλίζοντας τα κατάλληλα εφόδια μέσα από μία ανακαλυπτική διαδικασία μάθησης. Ειδικότερα, οι μαθητές πλοηγούνται στο διαδίκτυο μέσω μίας οργανωμένης μορφής ιστοεξερεύνησης, η οποία περιέχει χρήσιμα εργαλεία αναζήτησης πληροφοριών και περιήγησης σε δικτυακούς τόπους, ηλεκτρονικά παιχνίδια γνώσεων που αποτελούν ένα αποτελεσματικό εισαγωγικό ερέθισμα, ελκύοντας σημαντικά το ενδιαφέρον των μαθητών. Η σημαντικότερη ίσως καινοτομία για το μάθημα της γεωγραφίας, αποτελεί ο «ζωντανός» χάρτης, το πρόγραμμα της wikimapia, με το οποίο οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να έχουν δορυφορικές λήψεις της γης, να εστιάζουν σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές να ανακαλύπτουν σημεία ενδιαφέροντος σε οποιοδήποτε σημείο της, σα να επεξεργάζονται ταυτόχρονα εκατομμύρια στατικούς χάρτες το λεπτό. Προστιθέμενη αξία: Με τη χρήση των ΤΠΕ οι μαθητές αποκτούν ένα ουσιαστικό μέσο ενσωμάτωσης και ενεργής συμμετοχής στο σημερινό, αλλά και στο μελλοντικό κοινωνικό γίγνεσθαι. Μέσα από το συγκεκριμένο σενάριο παρέχεται η δυνατότητα καλλιέργειας της αφαιρετικής και κριτικής σκέψης στο τρόπο αναζήτησης και αξιοποίησης των πληροφοριών. Το φυλλάδιο εργασίας είναι δομημένο με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις, οι μαθητές βρίσκονται «εκτεθειμένοι» σε ένα μεγαλύτερο πλήθος πληροφοριών σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συνήθως μέσα, το οποίο καλούνται να αξιολογήσουν και να οργανώσουν, αποσπώντας τα χρήσιμα για αυτούς στοιχεία. Επίσης, το σενάριο αποτελεί ένα ουσιαστικό μέσο επικοινωνίας, ανταλλαγής απόψεων και άντλησης εμπειριών, Ενθαρρύνει τη δράση, την ενεργή συμμετοχή, τη συλλογικότητα και τη δημιουργικότητα. Δίνεται η ευκαιρία χρήσης πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας και η δυνατότητα προσομοίωσης σε διαφορετικά μαθησιακά περιβάλλοντα, ενισχύοντας έτσι με εύληπτο και ευχάριστο τρόπο (ηλεκτρονικά παιχνίδια, βίντεο) τη μαθησιακή διαδικασία. Επιπλέον, η χρήση του προγράμματος της wikimapia αποτελεί ένα σημαντικό παιδαγωγικό εργαλείο, λαμβάνοντας υπόψη τις πολλές φορές λανθασμένες προϋπάρχουσες αντιλήψεις των παιδιών σε χωρικά δεδομένα, παρέχοντάς τους βιωματικές εμπειρίες σε μη προσεγγίσιμα φαινόμενα και αναπαραστάσεις σε αντίθεση από τα στατικά μέσα πληροφοριών όπως τα βιβλία. Τέλος, οι μαθητές εκπαιδεύονται στη χρήση του κειμενογράφου ένα βασικό εργαλείο, ιδιαίτερα χρηστικό που παρέχει τα πλεονεκτήματα της εξοικονόμησης χρόνου και της ποιότητας εργασίας. Η μη γνώση του συγκεκριμένου εργαλείου, θα μπορούσε να θεωρηθεί για τα σημερινά δεδομένα, χωρίς υπερβολή ακόμα και ως στοιχείο αναλφαβητισμού. Γνωστικά- διδακτικά προβλήματα: Η ανακάλυψη των γεωγραφικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών μιας ηπείρου, αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα λόγω του μεγάλου όγκου πληροφοριών που μπορεί κανείς να αντλήσει για τα επιμέρους στοιχεία της, λόγω της μεγάλης ποικιλομορφίας της. Έτσι, συχνά τίθεται ο προβληματισμός για τα όρια μελέτης των επιμέρους σημείων, αλλά και η χρήση πλούσιου και κατάλληλου οπτικοακουστικού υλικού για την καλύτερη εμπέδωση των γνώσεων, του οπτικού και χωρικού προσανατολισμού μιας και πρόκειται για αντικείμενο της γεωγραφίας.
4. Πλαίσιο εφαρμογής:
Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου. Χρόνος υλοποίησης: 4 διδακτικές ώρες. Χώρος υλοποίησης: Αίθουσα υπολογιστών. Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Οι μαθητές κατέχουν τις βασικές γνώσεις που αφορούν τα γεωγραφικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά στοιχεία της Ευρώπης. Το συγκεκριμένο σενάριο αποτελεί ένα είδος επανάληψης με χαρακτήρα επέκτασης της ήδη υπάρχουσας ομώνυμης ενότητας του σχολικού εγχειριδίου. Επιπλέον, οι μαθητές γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του υπολογιστή κυρίως όσον αφορά την επεξεργασία κειμένου και τη δυνατότητα περιήγησης στο διαδίκτυο. Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, ηλεκτρονικό λεξικό, ηλεκτρονική ιστοσελίδα του δασκάλου, μηχανές αναζήτησης, αλλά λογισμικά ( ηλεκτρονικά παιχνίδια γεωγραφίας, wikimapia, επεξεργαστής κειμένου), βίντεο μέσω διαδικτύου, επιλεγμένες ιστοσελίδες, εκτυπωτής. Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Κατά την υλοποίηση του σεναρίου θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος κυρίως της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Οι μαθητές είναι εξαρχής χωρισμένοι σε ομάδες 2- 3 ατόμων ανά υπολογιστή. Ο ρόλος του δασκάλου είναι εκείνος του εμψυχωτή, του καθοδηγητή και του συντονιστή των ομάδων. Στηρίζει, διευκολύνει και εξομαλύνει τις δυσκολίες και τα προβλήματα, επεμβαίνοντας μόνο όπου θεωρείται σκόπιμο για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας. Οι μαθητές ανταλλάσουν απόψεις, συνεργάζονται, προσφέρουν τη βοήθεια τους, αποκτούν πρωτοβουλίες και αυτενεργούν οικοδομώντας νέες γνώσεις. Στόχοι της δραστηριότητας:
Γνωστικοί :
Να εντοπίζουν στον παγκόσμιο χάρτη την Ευρώπη. Να εντοπίζουν τα κυριότερα στοιχεία του οριζόντιου και του κατακόρυφου διαμελισμού της. Να εντοπίζουν στο χάρτη τις ευρωπαϊκές χώρες και τις πρωτεύουσές τους. Να γνωρίσουν τα κυριότερα μνημεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Δεξιοτήτων:
Να αναπτύξουν δυνατότητες επικοινωνίας και συνεργασίας Να αποκτήσουν δυνατότητες άντλησης, συλλογής, οργάνωσης, ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων. Να προαχθεί η αυτενέργεια και η κριτική σκέψη
Στάσεων:
Να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση απέναντι στις νέες τεχνολογίες. Να αντιληφθούν την αξία των ΤΠΕ, το μέγεθος των δυνατοτήτων τους στην επεξεργασία και διαχείριση πληροφοριών, στην ανάπτυξη δράσεων, στη διαχείριση του χρόνου και στην ποιότητα των αποτελεσμάτων. Να εξοικειωθούν με τους εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας, αποκτώντας ευελιξία προσαρμογής στο ραγδαίο ρυθμό των εξελίξεων τόσο στο τομέα της εκπαίδευσης όσο και της κοινωνίας ευρύτερα.
Ως προς τα ΤΠΕ
Να εξοικειωθούν με τη χρήση γενικότερα του Η/Υ. Να μάθουν τις βασικές λειτουργίες του κειμενογράφου Να εξοικειωθούν με το ηλεκτρονικό περιβάλλον μιας ιστοεξερεύνησης και τους τρόπους πλοήγησης στο διαδίκτυο μέσα από τη χρήση πολλαπλών λογισμικών και ιστοσελίδων.
5. Ανάλυση της δραστηριότητας.
Η ροή εφαρμογής των δραστηριοτήτων:
Α’ ΦΑΣΗ (1 Διδακτική ώρα)
Οι μαθητές είναι συνδεδεμένοι στην ιστοσελίδα του δασκάλου (www.wix.com/paidikoss/try), η οποία έχει τη μορφή μίας ιστοεξερεύνησης με θέμα «Ταξίδι στις 5 ηπείρους». Στο συγκεκριμένο σενάριο οι μαθητές θα ασχοληθούν με το κομμάτι της ιστοεξερεύνησης που αφορά μόνο την ήπειρο της Ευρώπης Ως έναυσμα παρακολουθούν τα ενσωματωμένα στη σελίδα βίντεο με εικόνες από πόλεις και μνημεία της Ευρώπης. Ακολουθεί συζήτηση για το τι τους έκανε εντύπωση, αν έχουν ταξιδέψει οι ίδιοι σε κάποια από αυτές τις χώρες, σε ποια θα ήθελαν να ταξιδέψουν κτλ. Έτσι, μπαίνουμε στο θέμα του σεναρίου που είναι «ταξίδι στην Ευρώπη». Τους εξηγούμε τους στόχους του σεναρίου. Κάθε ομάδα αποτελεί μία παρέα φίλων που αποφασίζει να κάνει ένα ταξίδι στην Ευρώπη, έτσι με τη βοήθεια του φυλλαδίου εργασίας που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα θα οργανώσουν ένα ταξίδι που θα περιλαμβάνει τη στάση σε 5 τουλάχιστον χώρες της Ευρώπης και μνημεία . Αφού έχουμε αναλύσει το σκεπτικό του σεναρίου, δίνουμε στους μαθητές τα βοηθητικά τους εργαλεία. Πρώτα, οι μαθητές πηγαίνουν, πατώντας το σχετικό σύνδεσμο στην ιστοσελίδα της wikimapia, εντοπίζουν τη θέση της Ευρώπης στο παγκόσμιο χάρτη, μεγεθύνουν το χάρτη εντοπίζουν τα σύνορα της και τα σημαντικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά της. Στη συνέχεια τους δίνουμε και τα υπόλοιπα εργαλεία τους, που βρίσκονται και αυτά στην ιστοσελίδα με τη μορφή υπερσυνδέσεων, έναν κατάλογο της Unesco (βλ. βιβλ.) με τα μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σαν οδηγό, τη μηχανή αναζήτησης της Google για να βρίσκουν πληροφορίες για τις χώρες που θα αποφασίσουν να επισκεφτούν, ένα ηλεκτρονικό λεξικό, το χάρτη της Ευρώπης πάνω στον οποίο θα σημειώσουν την πορεία τους, χάρτης με τις σημαίες και τα σημαντικότερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας.
Β’ ΦΑΣΗ (2 Διδακτικές ώρες)
Οι μαθητές σε αυτή τη φάση έχουν εξοικειωθεί με το ηλεκτρονικό περιβάλλον της ιστοεξερεύνησης και τα εργαλεία τους. Πριν ξεκινήσουν το φυλλάδιο εργασίας, οι μαθητές παίζουν με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια (με υπερσύνδεση: http://europa.eu/europago/index.htm) που βρίσκονται στην ιστοσελίδα και αφορούν το εντοπισμό των ευρωπαϊκών χωρών στο χάρτη, παζλ με πολιτιστικά μνημεία, quiz γνώσεων κτλ, στη συνέχεια επισκέπτονται την ιστοσελίδα http://europa.eu/europago/explore/index.htm η οποία αποτελεί ένα σημαντικό οδηγό γνωριμίας με την Ευρώπη. Αφού κάθε ομάδα έχει αποκτήσει μία καλή εικόνα της Ευρώπης και με τη βοήθεια και άλλων υπερσυνδέσμων (βλ. βιβλιογραφία) πηγαίνει στο φυλλάδιο εργασίας και το συμπληρώνει.
Γ’ ΦΑΣΗ (1 Διδακτική ώρα)
Η Γ΄ φάση αποτελεί το κομμάτι της αξιολόγησης του σεναρίου και αποτελεί μία διομαδική προσπάθεια. Κάθε ομάδα αφού έχει ολοκληρώσει την εργασία της, την εκτυπώνει και τη παρουσιάζει στις υπόλοιπες. Ακολουθεί συζήτηση, κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι του σεναρίου και αξιολογείται από όλη την τάξη η δουλειά της κάθε ομάδας, ενώ ακολουθεί ηλεκτρονικό quiz.(http://europa.eu/europago/explore/quiz.jsp), ώστε να αξιολογηθεί και η απόκτηση συγκεκριμένα, των γνωστικών στόχων.
6. Επέκταση της δραστηριότητας: Το σενάριο μπορεί να επεκταθεί με τη μορφή μίας οργανωμένης ιστοεξερεύνησης και στις υπόλοιπες ηπείρους, χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα ιστοσελίδα του δασκάλου. Μία επέκταση απόλυτα συμβατή με το αναλυτικό πρόγραμμα, καθώς μπορεί να αποτελέσει ένα οργανωμένο ανάπτυγμα και εξέλιξη ολόκληρης της Δ΄ ενότητας του σχολικού εγχειριδίου της Γεωγραφίας της ΣΤ΄ τάξης με θέμα τις ηπείρους. Η τάξη χωρίζεται εκ νέου σε ομάδες αναλαμβάνοντας η κάθε μία, μία διαφορετική ήπειρο. Το φύλλο εργασίας παραμένει το ίδιο, καθώς μπορεί να συμπληρωθεί και για τις 5 ηπείρυς. Μόνο που αυτή τη φορά, στόχος της κάθε ομάδας είναι να πείσει τις υπόλοιπες για το ποια είναι η καλύτερη ήπειρος για να επισκεφτεί κανείς, ενσωματώνοντας, έτσι τον επιχειρηματολογικό λόγο και κατ΄ επέκταση το μάθημα της γλώσσας.
7. Βιβλιογραφία:
Βιβλίο δασκάλου (Γεωγραφίας ΣΤ΄ τάξης) Σχολικό εγχειρίδιο (Γεωγραφία Στ΄ τάξης)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου