ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β’ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
ΚΣΕ: «ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ :Δρ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΤΑΚΟΣ
ΕΠΙΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ:
ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΤΑΞΗ ΣΤ’
ΙΟΥΝΙΟΣ 2011
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου 3
2.Ταυτότητα 3
2.1. Δάσκαλος – Δημιουργός 3
2.2.Τάξη στην οποία απευθύνεται 3
3. Σκεπτικό της δραστηριότητας 3
3.1 Συμβατότητα με τα ΔΕΠΣ και τα ΑΠΣ 3
3.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές 3
3.3 Καινοτομίες 3
3.4 Προστιθέμενη αξία 4
4. Πλαίσιο εφαρμογής 4
5. Στόχοι του σεναρίου 5
6. Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων 6
7. Αξιολόγηση 10
8. Επέκταση της δραστηριότητας 10
9. Βιβλιογραφία 10
10. Δικτυογραφία 10
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου:
" Γνωρίζοντας τους κατοίκους της Αφρικής"
2.Ταυτότητα
2.1. Δάσκαλος – Δημιουργός:
Αδαμαντία Αντωνίου
2.2.Τάξη στην οποία απευθύνεται:
Το σενάριο και οι δραστηριότητες απευθύνονται σε μαθητές της ΣΤ΄ τάξης δημοτικού. Αναφέρεται στο μάθημα της Γεωγραφίας και ειδικότερα στη διδακτική ενότητα «Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής» (βλέπε: Γεωγραφία ΣΤ’ τάξης, Κεφάλαιο 38, «Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής», (σελ.129 -131).
3. Σκεπτικό της δραστηριότητας
3.1 Συμβατότητα με τα ΔΕΠΣ και τα ΑΠΣ:
Το σενάριο είναι απόλυτα συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας του βιβλίου Γεωγραφίας της ΣΤ΄ τάξης και οι στόχοι άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος της Γεωγραφίας. Ταυτόχρονα αξιοποιούνται παιδαγωγικά τεχνολογικά εργαλεία των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική πρακτική.
3.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές:
Το σενάριο αφορά τις γνωστικές περιοχές της Γεωγραφίας και προωθεί την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική πράξη μέσω των παραπάνω γνωστικών αντικειμένων χρησιμοποιώντας περιβάλλοντα διερεύνησης και ανακάλυψης. Επίσης στο σενάριο θα εμπλακεί το μάθημα της Γλώσσας.
3.3 Καινοτομίες
Χρήση Η/Υ, διαδικτύου και συγκεκριμένων λογισμικών όπως: Google earth, word, power point. Το διαδίκτυο και οι πληροφορίες που δίνονται μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γνωστικό εργαλείο και να ενισχύσουν τη μαθησιακή διαδικασία. Η χρήση του Google earth υποστηρίζει διερευνητικού και αποκαλυπτικού τύπου μαθησιακές καταστάσεις. Οι συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που προτείνονται συμβάλλουν στην καλλιέργεια της δημιουργικής έκφρασης και της κριτικής σκέψης, στην απόκτηση στάσεων και δεξιοτήτων απέναντι σε προβληματικές καταστάσεις. Επίσης, γίνεται σύνδεση με άλλες επιστήμες, ενίσχυση ικανότητας λογικών διεργασιών για την επίλυση προβλημάτων, άσκηση στη σαφή διατύπωση νοητικών συμπερασμάτων και στην αξιοποίηση των Τ.Π.Ε..
3.4 Προστιθέμενη αξία
Οι Τ.Π.Ε. προωθούν δραστηριότητες επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών. Ο Η/Υ προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών, παρέχει νέες καθώς και αυθεντικές εμπειρίες στους μαθητές σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, υποστηρίζει την ενσωμάτωση της μάθησης σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα, ενθαρρύνει την έκφραση των απόψεων, των αντιλήψεων και των ιδεών των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας. Επιπλέον, προωθεί την εμπέδωση της μάθησης και ενθαρρύνει χρήσεις πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας.
4. Πλαίσιο εφαρμογής
Ø Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο θα πραγματοποιηθεί σε 4 διδακτικές ώρες .
Ø Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα τους με τη βοήθεια υπολογιστή και προτζέκτορα, εκτυπωτή αλλά και στην αίθουσα των υπολογιστών.
Ø Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:
Οι πρότερες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές ώστε να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση των νέων γνώσεων. Οι μαθητές ήδη να γνωρίζουν τη θέση της Αφρικής στο χάρτη και την μεγάλη ποικιλία πολιτισμικών στοιχείων που θα συναντήσουν στα κράτη της. Τέλος, γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ όπως τη χρήση του ποντικιού και πληκτρολογίου, γνωρίζουν να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια και είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις δραστηριότητες που θα τους δοθούν.
Ø Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Κατά τη διάρκεια του σεναρίου θα χρειαστούν Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, λογισμικό γενικής χρήσης (word), λογισμικό παρουσίασης (Power Point), λογισμικό οπτικοποίησης και προσομοίωσης (Google Earth), διαδικτυακές διευθύνσεις, προτζέκτορας, εκτυπωτής, πλαστικοποιητής, φύλλα εργασίας, χαρτιά, μαρκαδόροι.
Ø Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Οι δραστηριότητες του σεναρίου θα πραγματοποιηθούν στην αίθουσα διδασκαλίας αλλά και στο εργαστήριο Πληροφορικής. Οι μαθητές θα χωριστούν σε ανομοιογενείς ομάδες των τριών ατόμων ανά υπολογιστή αφού τοποθετηθούν περιμετρικά στο χώρο του εργαστηρίου. Μ’ αυτό τον τρόπο θα συνδυαστούν η αλληλεπίδραση με την τεχνολογία των υπολογιστών και οι ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική διαπραγμάτευση της γνώσης και της μάθησης. Ο εκπαιδευτικός θα συντονίζει τη διαδικασία, θα εμψυχώνει και θα ενθαρρύνει τη συνεργασία μέσα στις ομάδες. Η εργασία σε ομάδες ευνοεί την αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενεργό διερεύνηση του θέματος. Όλοι οι μαθητές σταδιακά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, οικοδομούν τη νέα γνώση και μαθαίνουν «πώς να μαθαίνουν».
5. Στόχοι του σεναρίου:
Ως γενικό στόχο του σεναρίου μας ορίζουμε την απόκτηση από την πλευρά των μαθητών βασικών γνώσεων για την ιστορική εξέλιξη των κατοίκων της Αφρικής.
Γνωστικοί στόχοι:
- Να βρίσκουν τη θέση της Αφρικής στον παγκόσμιο χάρτη.
- Να καταγράψουν τα πολιτισμικά στοιχεία των λαών της Αφρικής.
- Να γνωρίζουν την ιστορική προέλευση αλλά και εξέλιξη των λαών της Αφρικής.
- Να συνδέσουν την ιστορία της Ελλάδας με την χώρα της Αφρικής.
Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων:
- Η προώθηση της συνεργατικής μάθησης και επικοινωνίας.
- Η ενθάρρυνση στο διάλογο και την επικοινωνία.
Στόχοι σε επίπεδο στάσεων:
- Να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση τους μέσα από τη συνεργασία τους.
- Να εξοικειωθούν στη διατύπωση συμπερασμάτων και κριτικής σκέψης.
Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.:
§ Να χρησιμοποιούν τις Τ.Π.Ε. για να εμπεδώσουν την κατανόηση συγκεκριμένων προβλημάτων.
§ Να αναπτύξουν τον τρόπο σκέψης τους, το βαθμό φαντασίας τους, τη δημιουργικότητα τους καθώς και τον πολύπλευρο συλλογισμό για την επίλυση των προβλημάτων.
§ Να διερευνήσουν και να αναλύσουν την ευρύτερη χρήση των Τ.Π.Ε. στον εργασιακό χώρο και να συνεκτιμήσουν τις συνέπειες τους.
§ Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών.
6. Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων
1η Διδακτική ώρα
Η αφόρμηση γίνεται με την παρουσίαση στους μαθητές μια αφίσα της σημαίας της Αφρικής, η οποία τοποθετείται από τους ίδιους τους μαθητές στο χώρο της αίθουσας. Ακολουθεί συζήτηση για να ανακαλυφθεί τι γνωρίζουν οι μαθητές για την συγκεκριμένη ήπειρο και για το λαό της. Δίνονται οι παρακάτω ιστοσελίδες όπου θα περιηγηθούν μέσα από αυτές οι μαθητές και καλούνται στο τέλος της διδακτικής ώρας να απαντήσουν στο 1ο Φύλλο εργασίας
2η Διδακτική ώρα
Στη διάρκεια της δεύτερης διδακτικής ώρας οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν το ελληνικό κομμάτι της Αφρικής και να συνδυάσουν γνώσεις τους και από το μάθημα της Γλώσσας. Επίσης μπορούν να παρακολουθήσουν ιστοσελίδες με βίντεο σχετικά με το θέμα. Αφορμή είναι η παρακάτω εικόνα που παρουσιάστηκε και δόθηκε στους μαθητές για σχολιασμό σχετικά με την πόλη της Αλεξάνδρειας.
Η αναγραφή του ονόματος της πόλεως και στα Ελληνικά ήταν συλλογική απαίτηση των Αιγυπτίων Δημάρχων της περιοχής της Αλεξάνδρειας, προς τιμήν του Μεγάλου Αλεξάνδρου... Μία αιχμηρή απάντηση απέναντι στους ανιστόρητους γείτονες μας και όχι μόνο... Τελικά καλά που υπάρχουν οι Αιγύπτιοι που είναι περήφανοι τουλάχιστον για τους δικούς μας προγόνους.
Τέλος δίνεται στους μαθητές το 2ο Φύλλο εργασίας. Εκεί οι μαθητές θα γνωρίσουν και θα σχολιάσουν ένα γνωστό ποίημα του Κωνσταντίνου.Π.Καβάφη.
3η Διδακτική ώρα
Οι μαθητές θα μάθουν να χρησιμοποιούν τα εργαλεία εκείνα του Google Earth, που είναι απαραίτητα για τις προτεινόμενες δραστηριότητες σε σχέση με την Αφρική. Και ειδικότερα: Αναζήτηση ,πλοήγηση με τα κατάλληλα εργαλεία και ορισμός μιας τοποθεσίας.
I. Αναζήτηση
§ Από την επιφάνεια εργασίας εκκινήστε το πρόγραμμα Google Earth 
με διπλό κλικ του ποντικιού.
με διπλό κλικ του ποντικιού. - Μπροστά σας εμφανίζεται η γη μας. Αριστερά στο πλαίσιο της αναζήτησης γράψτε τη λέξη «Αφρική».
και πατήστε το κουμπί της αναζήτησης. 
- Οι μαθητές παρατηρούν τις κινήσεις της γης. Μπορούν με τον ίδιο τρόπο να κάνουν μια δική τους αναζήτηση. Να ψάξουν τα διάφορα κράτη και πρωτεύουσες της Αφρικής.
II. Πλοήγηση
§ Δεξιά στην οθόνη τους θα συναντήσουν τα εργαλεία πλοήγησης που θα βοηθήσουν να κάνουν το ταξίδι τους ενδιαφέρον και συναρπαστικό.
§ Πατώντας το + με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού φέρνουμε τη περιοχή όλο και πιο κοντά. 
§ Πατώντας το «-« μεταφερόμαστε όλο και πιο μακριά από την περιοχή που ερευνούμε.
§ Η πυξίδα μας δείχνει πάντα το Βορρά. (Ν). Αν πατήσουμε πάνω στο Ν επαναφέρει τον χάρτη στον αρχικό του προσανατολισμό. 
§ Οι μαθητές πειραματίζονται κάνοντας μια πλοήγηση, επιλέγοντας το Βορρά, το Νότο, την Ανατολή και τη Δύση .
§
§ Πατώντας πάνω στα βελάκια μετακινούμε τον χάρτη μας προς την κατεύθυνση που δείχνει το βέλος, πάνω –κάτω- αριστερά- δεξιά. 
3. Ορισμός μιας νέας τοποθεσίας
§ Οι μαθητές επιλέγουν ένα από τα κράτη της Αφρικής «Κένυα», ώστε αυτό να φαίνεται καθαρά.
§ Από τη γραμμή εργαλείων επιλέγουν την πινέζα. 
§ Τότε παρατηρούν ότι ανοίγει ένα παράθυρο διαλόγου και εμφανίζεται στο χάρτη μία πινέζα.
§ Μετακινούν οι ομάδες την πινέζα με το ποντίκι στο σημείο που θέλουν πάνω στο χάρτη.
§ Στο παράθυρο διαλόγου που έχει ανοίξει δεξιά τους, συμπληρώνουν το όνομα της τοποθεσίας, ή κάποιο σχόλιο που θέλουν και στο τέλος πατούν ΟΚ.
§ Έχουν τη δυνατότητα να επαναλάβουν τη διαδικασία με τα ίδια βήματα για άλλες τοποθεσίες της επιλογής τους.
4η Διδακτική ώρα
Η τελευταία ώρα είναι αφιερωμένη στη διασκέδαση και ψυχαγωγία των μαθητών μέσα από παιχνίδι και δραστηριότητες που αφορούν την Αφρική.
Αρχικά θα έρθουν σε επαφή με το λογισμικό παρουσίασης Power Point. Μέσα από την παρουσίαση θα θαυμάσουν εικόνες από διάφορα κράτη της Αφρικής και θα τους δοθεί η δυνατότητα να τις σχολιάσουν και να προβληματιστούν. ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ. Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να εισέρθουν στην ιστοσελίδα με το παιχνίδι για τα κράτη της Αφρικής. The Countries of Africa. Τέλος δίνονται στους μαθητές χαρτιά Α4, μαρκαδόροι και ψαλίδια, ώστε να ζωγραφίσουν σημαίες από τα κράτη της Αφρικής και με τη βοήθεια του δασκάλου να πλαστικοποιήσουν τις εργασίες τους.
7. Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση γίνεται σε όλη τη διάρκεια του Σεναρίου. Η αξιολόγηση των εργασιών των μαθητών έχει να κάνει με το αν αναπτύσσουν πρωτοβουλίες, αν συνεργάζονται και επικοινωνούν με τις ομάδες και με την τάξη τους για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων, αν αξιοποιούν τις διαδικτυακές διευθύνσεις και λογισμικά προκειμένου να συλλέξουν πληροφορίες και να παράγουν υλικό από κείμενα και εικόνες και από την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν για να παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.
8. Επέκταση της δραστηριότητας
Το παρόν σενάριο μπορεί να βελτιωθεί και να επεκταθεί όταν εφαρμοστεί στην τάξη, όταν δοκιμαστεί από τους ίδιους τους μαθητές, όταν ο δάσκαλος μέσα από την εφαρμογή του εντοπίσει τις ενδεχόμενες αδυναμίες και ατέλειες του και το προσαρμόσει στις ανάγκες της τάξης και των μαθητών του. Επίσης, ο δάσκαλος θα μπορούσε να δώσει μια διαπολιτισμική μορφή στο σενάριο, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να κρίνουν μόνοι τους τη ζωή των κατοίκων σε συγκεκριμένα κομμάτια της Αφρικής με αυτό που βιώνουν οι ίδιοι σήμερα αλλά σχολιάζοντας παράλληλα και τον όρκο του Αλεξάνδρου στην Ώρη, Σας εύχομαι τώρα που τελειώνουν οι πόλεμοι να ευτυχήσετε με την ειρήνη.
9. Βιβλιογραφία
Ø Βιβλίο μαθητή, Γεωγραφίας ΣΤ’ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων,Αθήνα.
Ø Βιβλίο δασκάλου, Γεωγραφίας ΣΤ’ Δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα.
10. Δικτυογραφία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου