ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ: Όλη η Ευρώπη μια αγκαλιά (ΚΣΕ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2)

Σάββατο 28 Απριλίου 2012

Όλη η Ευρώπη μια αγκαλιά (ΚΣΕ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

1. Τίτλος: « Όλη η Ευρώπη μια αγκαλιά »

· Δασκάλα-Δημιουργός: Καραβά Μελπομένη

· Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αυτό αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Στ΄ τάξης, 3^η θεματική ενότητα, Το άτομο και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

· Θέμα: Το θέμα το οποίο επιλέχθηκε είναι συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ. εφόσον αποτελεί θεματική ενότητα του μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Στ΄ τάξης δημοτικού και οι στόχοι που τίθενται συμφωνούν με το Πρόγραμμα Σπουδών του συγκεκριμένου αντικειμένου. Επιπλέον είναι ιδιαίτερα συμβατό με τη στοχοθεσία του Νέου Σχολείου. Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής στο Νέο Σχολείο έχει σκοπό την εκπαίδευση των μαθητών σε ζητήματα κοινωνικής και πολιτικής αγωγής. Η διδασκαλία του μαθήματος στοχεύει όχι μόνο στην απόκτηση των κατάλληλων γνώσεων, αλλά και στην καλλιέργεια στάσεων και αξιών, ικανοτήτων και δεξιοτήτων που χαρακτηρίζουν το σύγχρονο δημοκρατικό πολίτη. Έναν πολίτη που καλείται να ζήσει και να συνυπάρξει με τους άλλους στα πλαίσια της Ελλάδας, της Ευρώπης και της Διεθνούς Κοινότητας, σε έναν συνεχώς και ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο.

Αναλυτικότερα οι στόχοι είναι:

1. Η πνευματική ανάπτυξη, με την προώθηση της γνώσης και της κατανόησης του βαθύτερου νοήματος και σκοπού της ζωής και των οικουμενικών και διαχρονικών αξιών της ανθρώπινης κοινωνίας, με απώτερο στόχο την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή.

2. Η ηθική ανάπτυξη, με την ενθάρρυνση των μαθητών ώστε να αξιολογούν με κριτικό πνεύμα θέματα ελευθερίας, ισότητας, δικαιοσύνης, ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς και των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους στην κοινωνία.

3. Η κοινωνική, οικονομική και πολιτική ανάπτυξη, με τη στήριξη των μαθητών ώστε να αποκτήσουν τη γνώση, την κατανόηση και τις δεξιότητες που είναι απαραίτητα στοιχεία για την ελεύθερη, υπεύθυνη και ενεργό συμμετοχή τους στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό γίγνεσθαι.

4. Η πολιτισμική ανάπτυξη, με την ενίσχυση της εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας των μαθητών, τη συνειδητοποίηση της φύσης και του ρόλου των διαφόρων ομάδων στις οποίες ανήκουν και την αποδοχή της διαφορετικότητας και του πλουραλισμού.

5. Η ανάπτυξη της ελληνικής μας ταυτότητας και συνείδησης με βάση την εθνική και πολιτισμική μας κληρονομιά.

6. Η καλλιέργεια των κοινωνικών σχέσεων και της κοινωνικής συνοχής, της ατομικής ευθύνης και της κοινωνικής αλληλεγγύης.

3. Σκεπτικό της δραστηριότητας

· Καινοτομίες: Στο σενάριο θα γίνει χρήση Η/Υ και συγκεκριμένων λογισμικών που θα ενισχύσουν τη μαθησιακή διαδικασία, αφού υποστηρίζουν διερευνητικού και ανακαλυπτικού τύπου μαθησιακές καταστάσεις. Η χρήση των λογισμικών έχει στόχο την εμπέδωση και την αποσαφήνιση εννοιών και λειτουργιών που έχουν σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και την άντληση πληροφοριών γι’ αυτή. Με την αξιοποίηση των λογισμικών οι μαθητές θα κάνουν μόνοι τους τη δική τους εξερεύνηση στο διαδίκτυο απ’ όπου θα αντλήσουν πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη – μέλη της και τα όργανά της. Θα επιλέξουν τις απαραίτητες πληροφορίες και θα τις παρουσιάσουν στην ολομέλεια. Θα συμπληρώσουν χάρτες καθώς και φύλλα εργασίας ερευνώντας κριτικά και θα δημιουργήσουν τους δικούς τους εννοιολογικούς χάρτες. Η διατύπωση των συμπερασμάτων τους μετά από τη δική τους εξερεύνηση θα συμβάλλει στην καλλιέργεια της δημιουργικής έκφρασης και της κριτικής σκέψης, στην απόκτηση στάσεων και δεξιοτήτων απέναντι σε προβληματικές καταστάσεις και θα ασκηθούν στη σαφή διατύπωση νοητικών συμπερασμάτων και στην αξιοποίηση των Τ.Π.Ε.

· Προστιθέμενη αξία: Οι Τ.Π.Ε. στο Νέο Σχολείο είναι πλήρως ενταγμένες στην καθημερινή εργασία μαθητών και δασκάλου και έχουν στόχο να υποστηρίξουν τις σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις για τη μάθηση, να επιλύσουν προβλήματα και να αναπτύξουν την κριτική σκέψη και τη δημιουργική ικανότητα των μαθητών, να υποστηρίξουν επίσης διερευνητικές, εποικοδομητικές και συνεργατικές μαθησιακές δραστηριότητες και να διατηρήσουν ένα παράθυρο επικοινωνίας με το σύγχρονο κόσμο με στόχο την ενίσχυση της μάθησης. Οι ΤΠΕ παρέχουν πρόσβαση σε μια αστείρευτη πηγή πληροφοριών και αποτελούν απαραίτητο επικουρικό μέσο για τη διδασκαλία του μαθήματος, εφόσον μπορούν να μετατρέψουν την απόκτηση πληροφοριών σε απόκτηση γνώσεων. Ο Η/Υ προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών, παρέχει νέες καθώς και αυθεντικές εμπειρίες στους μαθητές σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, υποστηρίζει την ενσωμάτωση της μάθησης σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα, ενθαρρύνει την έκφραση των απόψεων, των αντιλήψεων και των ιδεών των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας. Επιπλέον, προωθεί την εμπέδωση της μάθησης και ενθαρρύνει χρήσεις πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας. Στο σενάριο εκτός από Η/Υ θα χρησιμοποιηθούν, φύλλα εργασίας, λογισμικά και εργαλεία Web-2.

Συγκεκριμένα τα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν είναι:

Ø Το inspiration: Πρόκειται για λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης με ανοιχτό χαρακτήρα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Η εννοιολογική χαρτογράφηση είναι μια ειδική τεχνική οπτικοποίησης των σχέσεων ανάμεσα σε διάφορες έννοιες. Βασικά συστατικά της εννοιολογικής χαρτογράφησης είναι οι κόμβοι που αναπαριστούν έννοιες και οι σύνδεσμοι που αναπαριστούν σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες. Κόμβοι που συνδέονται με συνδέσμους σχηματίζουν έναν εννοιολογικό χάρτη. Η εννοιολογική χαρτογράφηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γνωστικό εργαλείο για οικοδόμηση εννοιών και γνώσεων, ως εποπτικό εργαλείο, ως εργαλείο αξιολόγησης των μαθητών, ως μέσο ανταλλαγής και επικοινωνίας ιδεών, ως μέσο σχεδίασης εφαρμογών υπερμέσων και γενικότερα συστημάτων πλοήγησης. Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του Inspiration είναι η δυνατότητα και η ευκολία που παρέχει στη δημιουργία και το μετασχηματισμό νοητικών και εννοιολογικών χαρτών. Για το λόγο αυτό και θα χρησιμοποιηθεί.

Ø Το Tux Paint: Είναι πρόγραμμα σχεδίου και ζωγραφικής, που διαθέτει πολλά σχεδιαστικά εργαλεία. Είναι πολύ εύχρηστο, με ελκυστικό περιβάλλον φτιαγμένο για παιδιά και δεν απαιτεί χρόνο για εκμάθηση. Τα παιδιά μπορούν γρήγορα και εύκολα να υλοποιούν δραστηριότητες με τις οποίες αφυπνίζεται η δημιουργικότητά τους και καλλιεργείται η έκφρασή τους. Δίνει έμφαση στην ενεργό συμμετοχή των μαθητών στην ανακάλυψη ή τη διερεύνηση της γνώσης, στην προσφορά αυθεντικών μαθησιακών καταστάσεων, στην επίλυση προβλημάτων και στην προσωπική εμπλοκή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία. Προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες και ενθαρρύνει την έκφραση απόψεων, ιδεών, αντιλήψεων και νοητικών μοντέλων. Θα χρησιμοποιηθεί για την επεξεργασία, αναπαράσταση και επικοινωνία εικόνων και για την ανάπτυξη της αισθητικής έκφρασης και δημιουργικότητας των μαθητών.

Ø To Hot Potatoes: Είναι λογισμικό κλειστού τύπου που επιτρέπει τη δημιουργία αλληλεπιδραστικών τεστ πολλαπλών ερωτήσεων, σταυρόλεξων, αντιστοίχισης, ταξινόμησης και συμπλήρωσης κενών. Επιτρέπει την εύκολη δημιουργία και παρουσίαση αυτών των ασκήσεων στον υπολογιστή της τάξης, του σχολικού εργαστηρίου και στους υπολογιστές των μαθητών μέσω του διαδικτύου. Είναι σημαντικό ότι το εργαλείο είναι ιδιαίτερα εύχρηστο και η εκμάθηση των βασικών λειτουργιών του απαιτεί ελάχιστο χρόνο. Θα αξιοποιηθεί με άσκηση αντιστοίχησης.

Ø Ο επεξεργαστής κειμένου (Microsoft Word): Είναι μια ειδική κατηγορία λογισμικού που χρησιμοποιείται για την παραγωγή, τροποποίηση, σελιδοποίηση και επικοινωνία κειμένων σε ψηφιακή μορφή. Στο εννοιολογικό επίπεδο, η επεξεργασία κειμένου συνιστά μια νέα μέθοδο γραφής, η οποία είναι ποιοτικά διαφορετική από τη γραφή που λαμβάνει χώρα με χαρτί και μολύβι. Δείχνει την εξέλιξη στη γραφή, τον αναστοχασμό. Θα χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση των φύλλων εργασίας, αλλά και ως υπερμεσικό εργαλείο για τη μετάβαση σε επιλεγμένες ιστοσελίδες.

Ø Το Google Earth: Πρόκειται για ελεύθερο λογισμικό οπτικοποίησης και διερεύνησης που δίνει τη δυνατότητα πλοήγησης σε ολόκληρο τον πλανήτη μέσω του διαδικτύου και παρέχει εικόνες υψηλής ευκρίνειας. Οι εικόνες αυτές συνδυάζονται με χάρτες και διάφορες άλλες πληροφορίες. Παρέχει: 1. Ταυτόχρονη εικονική παρουσίαση μεγάλου όγκου δεδομένων ώστε να καθιστά εφικτή την ερμηνεία και την κατανόησή τους. 2. Την προβολή νέων μη αναμενόμενων δεδομένων, πληροφοριών, ιδιοτήτων και ερωτημάτων τα οποία είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν για ανακάλυψη, κατανόηση και επικοινωνία. 3. Τη δυνατότητα κατάλληλων αναπαραστάσεων σχετικών με προβλήματα που δε γίνονται εύκολα αντιληπτά, όταν χρησιμοποιούνται απλώς αριθμητικά ή συμβολικά δεδομένα. 4. Την παρουσίαση φαινομένων και χαρακτηριστικών που συμβαίνουν σε πολύ μικρές ή πολύ μεγάλες χωρικές ή χρονικές κλίμακες. 5. Τη δυνατότητα δυναμικών και πολλαπλών αναπαραστάσεων για άμεσο χειρισμό των δεδομένων. Το Google Earth θα αξιοποιηθεί για την πλοήγηση και τον εντοπισμό της Ευρώπης και των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ø Ο φυλλομετρητής (Internet Explorer): Θα αξιοποιηθεί για την προσπέλαση επιλεγμένων ιστοσελίδων και την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας. Στους δεσμούς της ψηφιακής εγκυκλοπαίδειας και του διαδικτύου προτρέπουμε τους μαθητές να πλοηγηθούν πατώντας στην έτοιμη συντόμευση που υπάρχει στο φάκελο του μαθήματος στην επιφάνεια εργασίας των Η/Υ τους, πατώντας σε δεσμούς των φύλλων εργασίας τους οποίους έχουμε εκ των προτέρων ελέγξει ώστε το υλικό – περιεχόμενό τους να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1. Είναι απαλλαγμένο από αναλήθειες, ανακρίβειες, διαστρεβλώσεις γεγονότων και καταστάσεων που αφορούν στις διάφορες κοινωνικές και πολιτισμικές κατηγορίες. 2. Δεν κάνει επιλεκτική ή άνιση παρουσίαση πληροφοριακών στοιχείων και χαρακτηριστικών. 3. Δίνει προσοχή στη διάσταση του φύλου αποφεύγοντας την προβολή μόνο του ενός φύλου και τη χρήση στοιχείων με σεξιστικό χαρακτήρα. 4. Είναι απαλλαγμένο από κοινωνικά και φυλετικά στερεότυπα που αφορούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, ώστε να μην ενισχύει διακρίσεις και ανισότητες. 5. Πληροί τις αρχές της κοινωνικής και πολιτισμικής ισότητας, της ανοχής στο διαφορετικό και της ειρηνικής συμβίωσης. 6. Είναι επιστημονικά σωστό. 7. Υπάρχει συνέπεια στους όρους και στα σύμβολα που χρησιμοποιούνται. 8. Είναι απαλλαγμένο από γραμματικά και συντακτικά λάθη. 9. Είναι κατάλληλο για την ηλικία και τις γνώσεις των μαθητών. 10. Η γλώσσα και το ύφος του περιεχομένου είναι κατάλληλα για την ηλικία των μαθητών.

Ø Η Βικιπαίδεια: Πρόκειται για ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια που προσφέρει ποικίλες εκπαιδευτικές δυνατότητες και ανήκει στις υπηρεσίες Web-2. Έχοντας δομή υπερμέσου, επιτρέπει την πλοήγηση και ευνοεί δραστηριότητες διερεύνησης και ανακάλυψης. Με τους μηχανισμούς αναζήτησης της πληροφορίας που ενσωματώνει επιτρέπει, επίσης, την εύκολη αναζήτηση και διαχείριση της πληροφορίας. Θα αξιοποιηθεί για τη συλλογή πληροφοριών σχετικών με τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αξιοποίησή τους. Η χρήση της από τους μαθητές θα είναι καθοδηγούμενη και οι πληροφορίες της θα διασταυρώνονται με το περιεχόμενο έγκυρων ιστοσελίδων.

Ø Το wiki της τάξης: Θα αξιοποιηθεί για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων στους μαθητές σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου αλλά και για τη δημοσίευση των φύλλων εργασίας των ομάδων στο διαδίκτυο. Η δημιουργία ενός wiki από μαθητές και δασκάλους έχει σκοπό τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση και επικοινωνία σχετικά με θέματα που αφορούν το μάθημα. Τόσο οι μαθητές όσο και οι δάσκαλοι μπορούν να θέτουν ερωτήσεις στις οποίες θα δίνονται απαντήσεις. Επίσης μπορεί να υποστηρίζονται μαθητές που δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την παράδοση του μαθήματος. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι δημιουργείται κλίμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών και των δασκάλων αλλά και των μαθητών μεταξύ τους με αποτέλεσμα οι μαθητές να ωφελούνται πολλαπλά. Γίνονται πιο παραγωγικοί, αφού οι πηγές ιδεών και πληροφοριών αυξάνονται. Γίνονται πιο δημιουργικοί γιατί μπαίνουν στη διαδικασία να σκεφτούν εναλλακτικά και κριτικά. Μαθαίνουν ότι περνάμε από στάδια πριν φτάσουμε στο τελικό προϊόν και τέλος μαθαίνουν να αξιολογούν και να αξιολογούνται.

· Γνωστικά – διδακτικά προβλήματα: Οι μαθητές χειρίζονται άριστα τους Η/Υ και γνωρίζουν πολύ καλά τη χρήση των εκπαιδευτικών λογισμικών διότι αξιοποιούνται και σε άλλα μαθήματα. Επιπλέον είναι ικανοί να δημοσιεύουν εργασίες στο wiki της τάξης τους. Η δασκάλα θα πρέπει απλά να συντονίζει, να κατευθύνει τις κινήσεις των μαθητών στο χειρισμό των Η/Υ και να τους δίνει εξηγήσεις για να καταλάβουν και να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην πορεία της διδασκαλίας.

4. Πλαίσιο εφαρμογής

· Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Στ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.

· Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε 8 διδακτικές ώρες.

· Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές θα εργαστούν στη σχολική τάξη, θα χρησιμοποιήσουν τους φορητούς Η/Υ και το διαδραστικό πίνακα της τάξης.

· Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Ως προς το γνωστικό αντικείμενο οι μαθητές έχουν διδαχτεί στην Ε΄ τάξη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 κράτη, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα. Έχουν μάθει, επίσης, ότι οι Έλληνες πολίτες, ως πολίτες της Ε. Ε. μπορούν να εκλέγονται στο Ευρωκοινοβούλιο, να συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα και ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ των κρατών – μελών. Οι γνώσεις αυτές, μαζί με τις γνώσεις που έχουν από άλλες πηγές αποτελούν την προϋπάρχουσα γνώση η οποία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της νέας γνώσης. Ως προς τη χρήση των λογισμικών και των εφαρμογών οι μαθητές γνωρίζουν τις βασικές λειτουργίες τους. Είναι ικανοί να χρησιμοποιούν έναν φυλλομετρητή για περιήγηση στο διαδίκτυο, να βρίσκουν πληροφορίες, να τις αντιγράφουν και να τις επικολλούν στον επεξεργαστή κειμένου, να χρησιμοποιούν ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες (π.χ. Βικιπαίδεια) και να αναζητούν πληροφορίες και τέλος να αξιοποιούν τις δυνατότητες πλοήγησης του Google Earth, να πλοηγούνται με λέξεις κλειδιά και να αποθηκεύουν εικόνες, να δημιουργούν εννοιολογικούς χάρτες, να αναπτύσσουν τη δημιουργική τους έκφραση με το λογισμικό Tux Paint και να ασκούνται σε εργασίες με το λογισμικό Hot Potatoes. Επίσης είναι εξοικειωμένοι με το wiki της τάξης τους μιας και αυτό αξιοποιείται εδώ και πολύ καιρό για την κοινοποίηση εργασιών τους στα πλαίσια της φιλαναγνωσίας αλλά και με δραστηριότητες σε άλλα μαθήματα.

· Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν διαδραστικός πίνακας, λογισμικό smart board, προτζέκτορας, Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, λογισμικό γενικής χρήσης (επεξεργαστής κειμένου), ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, διαδικτυακές διευθύνσεις, επιλεγμένα βίντεο, το λογισμικό Inspiration, το Google Earth, το Tux Paint και το Hot Potatoes. Επίσης για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων θα αξιοποιηθεί το wiki της τάξης.

· Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Βασική φιλοσοφία του προγράμματος σπουδών του Νέου Σχολείου είναι η διαμόρφωση επιδέξιων πολιτών, μέσα από τη διαθεματική προσέγγιση του αντικειμένου, η οποία επιτρέπει την απόκτηση σφαιρικής εικόνας της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Πέρα από την απόκτηση και την εμπέδωση των γνώσεων, τη διαμόρφωση στάσεων και αξιών, την ανάπτυξη εθνικής και ευρωπαϊκής συνείδησης και την καλλιέργεια δεξιοτήτων για ενεργό συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα μιας δημοκρατικής κοινωνίας, σκοποί του προγράμματος σπουδών είναι η ανάπτυξη οικουμενικών και πανανθρώπινων αξιών. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι το εκπαιδευτικό υλικό και η διδακτική μεθοδολογία θα στηριχθούν σε τέσσερις αρχές: α) της διαθεματικότητας, β) του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω», γ) της ενεργού μάθησης και δ) της βιωματικής και εμπειρικής διερεύνησης της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας.

Στο σχεδιασμό του σεναρίου έχουν ληφθεί υπόψη τα πορίσματα της εννοιολογικής προσέγγισης, ο ρόλος της ενεργητικής-ανακαλυπτικής μάθησης στη γνωστική ανάπτυξη και ο εποικοδομητισμός. Οι μαθητές θα φτάσουν σε γενικεύσεις μόνο αν οργανώσουν τα δεδομένα που αφορούν την έρευνά τους. Γι’ αυτό θα οδηγηθούν σταδιακά από την κατανόηση πληροφοριακών δεδομένων στο σχηματισμό εννοιών, μέσα από διαδικασίες μετασχηματισμών. Αυτό θα επιτευχθεί με το συσχετισμό του περιεχομένου του μαθήματος με θέματα προσωπικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Οι μαθητές μέσα από συνεργατικές διαδικασίες θα εμπλακούν στη χρήση και διαπραγμάτευση λέξεων-εννοιών, ώστε να οδηγηθούν στην εξοικείωσή τους με αυτές. Ταυτόχρονα θα αναπτύξουν δεξιότητες για αναζήτηση, έλεγχο και δυνατότητες εφαρμογής των γνώσεων στην καθημερινή ζωή. Σπουδαίο ρόλο θα παίξουν οι προϋπάρχουσες γνώσεις και αντιλήψεις των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης και ιδιαίτερα στην εποικοδομητική θεώρηση όπου οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη δόμηση των δικών τους νοημάτων. Οι μαθητές θα δράσουν, θα συνεργαστούν, θα εκτελέσουν δραστηριότητες, θα πάρουν πρωτοβουλίες, θα λάβουν μέρος σε συζητήσεις, θα πάρουν αποφάσεις με αποτέλεσμα να κατανοήσουν καλύτερα αυτά που διαπραγματεύονται, να διατηρήσουν τη γνώση για περισσότερο χρονικό διάστημα και να απολαύσουν το μάθημα.

Έχοντας υπόψη το θεωρητικό πλαίσιο του Vygotsky, σύμφωνα με το οποίο η μάθηση είναι κοινωνική και συνεργατική δραστηριότητα και το θεωρητικό πλαίσιο του Bruner, σύμφωνα με το οποίο βασική θεωρία μάθησης είναι η ανακαλυπτική, η μέθοδος διδασκαλίας που θα χρησιμοποιηθεί είναι η ομαδοσυνεργατική και οι μαθητές θα ανακαλύπτουν τη γνώση μέσα από ερευνητικές και ανακαλυπτικές διαδικασίες. Οι μαθητές μέσα σ’ ένα συνεργατικό περιβάλλον, με τις προσωπικές τους δραστηριοποιήσεις και την οργάνωση των εμπειριών τους θα ανακαλύψουν και θα οικοδομήσουν πιο στέρεα τη γνώση και θα εμβαθύνουν σταδιακά στο αντικείμενο για να ανακαλύψουν τις θεμελιώδεις αρχές και σχέσεις που διέπουν τα επιμέρους στοιχεία. Η δασκάλα θα προετοιμάζει τη μάθηση των μαθητών με το να τους ενημερώνει για τους μαθησιακούς στόχους και τις διδακτικές δραστηριότητες στις οποίες θα προβούν, θα φροντίζει για δραστηριότητες που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων, την πρόκληση και τη διατήρηση κινήτρων για το μάθημα, θα διαμορφώνει συνθήκες ώστε οι μαθητές να μάθουν να αυτενεργούν, θα ελέγχει και θα αξιολογεί διακριτικά τη μαθησιακή πορεία των μαθητών. Ο ρόλος της θα είναι καθοδηγητικός, υποστηρικτικός και εμψυχωτικός. Δεν θα παρέχει έτοιμες γνώσεις στους μαθητές αλλά θα δημιουργεί προβληματικές καταστάσεις που θα ωθούν στην ανακάλυψη της γνώσης και θα δίνει κίνητρα στους μαθητές για να εκφράσουν τις απόψεις τους και να αξιολογήσουν τους συμμαθητές τους, ώστε να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Οι εργασίες σε ομάδες θα ευνοήσουν την αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενεργό διερεύνηση του θέματος. Όλοι οι μαθητές θα αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, θα οικοδομούν τη νέα γνώση και θα μαθαίνουν «πώς να μαθαίνουν».

5. Στόχοι του σεναρίου

Βασικός στόχος του σεναρίου είναι να γνωρίσουν καλύτερα οι μαθητές τη μεγάλη οικογένεια στην οποία ανήκει και η χώρα μας και ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση και να πάρουν πληροφορίες για τους βασικούς θεσμούς της και τις λειτουργίες της.

Αυτό θα επιτευχθεί με την αναζήτηση στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια, με την αναζήτηση σε επιλεγμένες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και κυρίως στην επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Ε., με την παρακολούθηση επιλεγμένων βίντεο, με την πλοήγηση με το λογισμικό Google Earth σε κράτη της Ευρώπης και της Ε.Ε., με το ανοιχτού τύπου λογισμικό Inspiration με το οποίο θα δημιουργήσουν εννοιολογικούς χάρτες, με το λογισμικό Tux Paint όπου θα χρησιμοποιήσουν τον έτοιμο χάρτη της Ευρώπης και θα χρωματίσουν τα κράτη – μέλη της Ε.Ε., με το κλειστού τύπου λογισμικό Hot Potatoes όπου θα κάνουν αντιστοιχίσεις, με τις δραστηριότητες και τα παιχνίδια των φύλλων εργασίας και των φύλλων αξιολόγησης.

· Γνωστικοί στόχοι

v Να εντοπίσουν την Ευρώπη στον παγκόσμιο χάρτη και να χαράξουν τα όριά της (1^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1)

v Να γνωρίσουν οι μαθητές τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2, Φ.Ε. 1)

v Να κατανοήσουν τις ανάγκες που οδήγησαν στη δημιουργία της Ε.Ε. και να πάρουν πληροφορίες για την ιστορία και την εξέλιξή της (2^η διδακτική ώρα δραστηριότητες 1 και 2, Φ.Ε. 2)

v Να ανακαλύψουν την οργάνωση και λειτουργία της Ε.Ε. (3η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1, Φ.Ε. 3 )

v Να γνωρίσουν τα κυριότερα κοινοτικά όργανα ( 3^η και 4^η διδακτικές ώρες δραστηριότητες 1 και 2, Φ.Ε.3 και Φ.Ε.4)

v Να μάθουν για την ονομασία της Ευρώπης και να θυμηθούν το μύθο της (5^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1)

v Να γνωρίσουν με ποιες διαδικασίες εντάχθηκε η Ελλάδα στην Ε.Ε. (5^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2)

v Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τους λαούς της Ευρώπης και να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των πολιτισμών (5^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 3, Φ.Ε. 5)

v Να γνωρίσουν τους τομείς συνεργασίας των κρατών – μελών (6^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1, Φ.Ε. 6)

v Να γνωρίσουν πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης (Δραστηριότητα 2 του Φ.Ε. 6).

v Να πάρουν πληροφορίες για το πρόγραμμα e-twinning (6^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2)

v Να γνωρίσουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιδιότητα του πολίτη της Ε.Ε. (8^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1)

v Να γνωρίσουν τη δυνατότητα που τους δίνουν τα όργανα της Ε.Ε. να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και να είναι ενημερωμένοι για ό,τι συμβαίνει στις ευρωπαϊκές χώρες (8^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2)

· Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων

v Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας κατά τη διάρκεια συλλογής και επεξεργασίας των πληροφοριών για την Ε.Ε. (σε όλες τις δραστηριότητες)

v Να εντοπίσουν και να επεξεργαστούν πληροφορίες μέσα από μια ποικιλία πηγών και ερευνώντας να ανακαλύψουν τη γνώση (σε όλες τις δραστηριότητες όπου αντλούν πληροφορίες και τις επεξεργάζονται)

v Να ανακοινώσουν και να παρουσιάσουν τις εργασίες τους (1^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1, 2^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2, 3^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 3, 6^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1)

· Στόχοι σε επίπεδο στάσεων

v Να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες (σε όλες τις δραστηριότητες)

v Να λειτουργήσουν μέσα σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού με το συνεργατικό χαρακτήρα της μάθησης (σε όλες τις δραστηριότητες)

v Να κατανοήσουν τη σημασία της πολιτισμικής ποικιλίας της Ε.Ε. και την ανάγκη σεβασμού της (7^η διδακτική ώρα δραστηριότητες 1, 2 και 3 και Φ.Ε. 7)

v Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη συνύπαρξης και συνεργασίας των λαών της Ευρώπης, διατηρώντας παράλληλα τις ιδιαιτερότητές τους (7^η διδακτική ώρα δραστηριότητες 1, 2 και 3 και Φ.Ε. 7)

· Στόχοι ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.

v Να ενισχύσουν την ήδη θετική στάση που έχουν απέναντι στον Η/Υ ως εργαλείο μάθησης (σε όλες τις δραστηριότητες)

v Να δημιουργήσουν και να αξιοποιήσουν τους εννοιολογικούς χάρτες (Φύλλο Αξιολόγησης 1 δραστηριότητα 3 και Φύλλο Αξιολόγησης 2 δραστηριότητα 1)

v Να πλοηγηθούν σε χώρες της Ευρώπης και της Ε.Ε. με το λογισμικό Google Earth (1^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 1 και 5^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 3)

v Να αντλήσουν πληροφορίες από την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια και από επιλεγμένες ιστοσελίδες (2^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2, 3^η διδακτική ώρα δραστηριότητες 1 και 2, 6^η διδακτική ώρα δραστηριότητες 1 και 2)

v Να δημιουργήσουν φακέλους, να τους ονομάσουν και να αποθηκεύσουν σ’ αυτούς τις εργασίες τους (1^η διδακτική ώρα Φ.Ε. 1, 2^η διδακτική ώρα δραστηριότητα 2)

v Να δημιουργήσουν το δικό τους ευρωπαϊκό χάρτη και να τον χρωματίσουν στο λογισμικό Tux Paint (1^η διδακτική ώρα Φ.Ε. 1)

v Να απαντήσουν σε ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών στο λογισμικό hot potatoes (Φύλλο Αξιολόγησης 1 δραστηριότητα 2)

6. ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1^ηδιδακτική ώρα

Ο Δικαιόπολις και οι Ευρωπαίοι φίλοι του ταξιδεύουν τους μαθητές στην Ευρώπη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο εννοιολογικός χάρτης της σελίδας 64 του βιβλίου μαθητή αξιοποιείται ως προοργανωτής για τη θεματική ενότητα. Προκαλείται μ’ αυτόν τον τρόπο το ενδιαφέρον των μαθητών και αποτελεί το ερέθισμα για ενεργητική συμμετοχή στη συζήτηση που ακολουθεί. Η δασκάλα με κατάλληλες ερωτήσεις παρωθεί τους μαθητές να αναφέρουν τις δικές τους γνώσεις και εμπειρίες σε σχέση με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες μπορεί να προέρχονται από το σχολείο, την οικογένεια, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας ή από την τρέχουσα επικαιρότητα. Με τη συζήτηση, οι μαθητές διευκολύνονται να εκφράσουν τις απόψεις και τις ιδέες τους, αναδύεται η προϋπάρχουσα γνώση τους για την Ευρώπη και την Ε.Ε. και δίνεται η ευκαιρία να καταγραφούν οι γνώσεις, οι αναπαραστάσεις και τα βιώματά τους. Επειδή οι αντιλήψεις που έχουν συνήθως οι μαθητές αφορούν στον οικονομικό τομέα, αντιλαμβάνονται πλέον ότι η Ε.Ε. δεν είναι κάτι αφηρημένο κα μακρινό αλλά κάτι που επηρεάζει την καθημερινότητά μας. Κατόπιν προτρέπονται να εκτελέσουν την πρώτη δραστηριότητα, όπου τους ζητείται να επιλέξουν το λογισμικό Google Earth, που είναι εγκαταστημένο στους υπολογιστές τους και αφού βρουν την Ευρώπη πάνω στη Γη, να την παρατηρήσουν, να συζητήσουν μεταξύ τους, να χαράξουν τα όριά της και να ανακοινώσουν τα συμπεράσματά τους στην ολομέλεια. Έπειτα παρακινούνται στη δεύτερη δραστηριότητα, όπου πρέπει, αφού παρατηρήσουν τον πολιτικό χάρτη με τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ανοίξουν το φάκελο Φύλλα Εργασίας, που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας των υπολογιστών τους και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 1. Σ’ αυτό το φύλλο εργασίας ζητείται από τους μαθητές να ανοίξουν το λογισμικό Tux Paint, να επιλέξουν από το εργαλείο «νέο» το χάρτη της Ευρώπης, να χρωματίσουν τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αποθηκεύσουν την εργασία τους.

2^η διδακτική ώρα

Η Έρρικα, η Γερμανίδα φίλη του Δικαιόπολι παρακινεί τους μαθητές να παρακολουθήσουν το βίντεο: «Ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και κατόπιν τους δίνει οδηγίες να αναζητήσουν στη μηχανή αναζήτησης google την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να μελετήσουν την ιστορία της Ε.Ε. και τους κυριότερους σταθμούς της, να επιλέξουν εικόνες που εκτιμούν ότι είναι οι πιο σημαντικές και να τις αποθηκεύσουν σε φάκελο με το όνομα «Ευρωπαϊκή Ένωση». Αφού ολοκληρώσουν τη συλλογή πληροφοριών, να ανακοινώσουν τα συμπεράσματά τους στην ολομέλεια και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 2, όπου τους ζητείται να καταγράψουν τις σημαντικότερες στιγμές της πορείας της Ε.Ε., όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα σε μια περίληψη με τίτλο: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η εξέλιξή της» .

3^η και 4^η διδακτική ώρα

Ο Ανρί, ο Γάλλος φίλος του Δικαιόπολι ενθαρρύνει τους μαθητές να μεταβούν στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αντλήσουν πληροφορίες για τα βασικά όργανά της. Έπειτα να διαβάσουν τις πληροφορίες που βρήκαν, να συζητήσουν και να επισκεφτούν την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια και στο πλαίσιο «Αναζήτηση» να πληκτρολογήσουν: Η ομάδα 1: Τη φράση «Ευρωπαϊκό Δικαστήριο» και να πατήσουν το κουμπί «Μετάβαση» για να πάρουν πληροφορίες για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Έπειτα οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 3, όπου τους ζητείται να απαντήσουν στις ερωτήσεις: Ποια είναι η έδρα του δικαστηρίου; Ποιος είναι ο Έλληνας δικαστής; Για πόσα χρόνια διορίζεται; Η ομάδα 2: Τη φράση «Ευρωπαϊκή Επιτροπή» και να πατήσουν το κουμπί «Μετάβαση» για να πάρουν πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 3, όπου τους ζητείται να απαντήσουν στις ερωτήσεις: Ποια είναι η έδρα της; Ποιες αρμοδιότητες έχει; Η ομάδα 3: Τη φράση «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» και να πατήσουν το κουμπί «Μετάβαση» για να πάρουν πληροφορίες για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και αφού δουν τη λίστα με τα συμπεράσματα των Συμβουλίων από το 1994 μέχρι το 2009 να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 3, όπου τους ζητείται να απαντήσουν στις ερωτήσεις: Ποιος προεδρεύει και για πόσο; Πόσες φορές συνεδριάζει και πού; Ποιες αρμοδιότητες έχει; Πότε συνεδρίασε στην Ελλάδα για τελευταία φορά; Και η ομάδα 4: Τη φράση «Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και να πατήσουν το κουμπί «Μετάβαση» για να πάρουν πληροφορίες για το Συμβούλιο της Ε.Ε. και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 3, όπου τους ζητείται να απαντήσουν στις ερωτήσεις: Ποια είναι η έδρα του Συμβουλίου; Πόσες συνθέσεις έχει; Να γράψουν τρεις και αν οι ψήφοι των υπουργών έχουν την ίδια βαρύτητα; Τέλος οι συντονιστές των ομάδων ανακοινώνουν στην ολομέλεια αυτά που συμπλήρωσαν οι μαθητές στα Φύλλα Εργασίας τους και όλοι προτρέπονται να επισκεφτούν την ιστοσελίδα του «Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», για να μάθουν περισσότερα, να ανοίξουν τη σελίδα «Το Κοινοβούλιο» να μελετήσουν όσα περιλαμβάνει, να περιηγηθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθώντας το βίντεο που βρίσκεται στο κάτω μέρος της σελίδας και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 4 όπου τους ζητείται να απαντήσουν στις παρακάτω ερωτήσεις: Πόσους βουλευτές έχει το Ευρωκοινοβούλιο; Κάθε πόσα χρόνια γίνονται εκλογές; Πόσα εκατομμύρια είναι οι ψηφοφόροι; Πόσους ευρωβουλευτές έχει η Ελλάδα; Βρείτε χώρες που έχουν τον ίδιο αριθμό. Ποια χώρα έχει τους λιγότερους; Ποια χώρα έχει τους περισσότερους; Από τι νομίζετε ότι εξαρτάται ο αριθμός των βουλευτών κάθε χώρας; Πού συνεδριάζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Γράψτε τις τρεις κύριες αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου. Τέλος τους μοιράζεται το Φύλλο Αξιολόγησης 1 όπου τους ανατίθενται τρεις δραστηριότητες. Η α΄ δραστηριότητα είναι να παίξουν ένα παιχνίδι με τα κράτη της Ευρώπης, η β΄ δραστηριότητα να επιλέξουν τη σωστή απάντηση για τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει φτιαχτεί με το λογισμικό Hot Potatoes και η γ΄ δραστηριότητα είναι να δημιουργήσουν έναν εννοιολογικό χάρτη με το πρόγραμμα Inspiration, με κεντρική ιδέα «Τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

5η διδακτική ώρα

Η Έρρικα ρωτάει τους μαθητές αν θυμούνται από την Ιστορία της Γ΄ τάξης από πού πήρε το όνομά της η Ευρώπη. Για να το θυμηθούν τους προτρέπει να παρακολουθήσουν το βίντεο του μύθου της Ευρώπης, που έχει θέμα την αρπαγή της Ευρώπης από το Δία. Ακολουθεί προβληματισμός και σύντομη συζήτηση για την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έπειτα τους παρακινεί να παρακολουθήσουν πρώτα το βίντεο «υπογραφή της συμφωνίας ένταξης της Ελλάδας στην Ε.Ε». για να μάθουν με ποια διαδικασία έγινε η Ελλάδα μέλος της Ε.Ε. και έπειτα να ανοίξουν το λογισμικό google earth να ταξιδέψουν σε όποια χώρα της Ε.Ε. επιθυμούν και να συλλέξουν πληροφορίες για τον πολιτισμό, την ιστορία, τις παραδοσιακές γιορτές, τα φαγητά, την εκπαίδευση των συνομηλίκων τους κ.τ.λ. Αφού ολοκληρώσουν την περιήγησή τους, τους καλεί να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 5, όπου τους ζητείται να απαντήσουν γιατί επέλεξαν τη συγκεκριμένη χώρα, αλλά και να δώσουν πληροφορίες στα παιδιά της χώρας που επέλεξαν για τη δική μας χώρα σχετικά μ’ αυτούς τους τομείς.

6^η διδακτική ώρα

Η Τζωρτζίνα, η Ιταλίδα φίλη του Δικαιόπολι παρακινεί τους μαθητές να αναζητήσουν στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πληροφορίες για τα σύμβολά της, να συζητήσουν για τη σημαία με τα δώδεκα αστέρια καθώς και για τις αρχές και τις αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε και στηρίζεται η Ε.Ε. (ειρήνη, αλληλεγγύη, δημοκρατία, οικονομική συνεργασία κ.τ.λ.) και να ακούσουν τον Επίσημο Ύμνο της Ένωσης. Επίσης να πληροφορηθούν για τις σχέσεις των κρατών-μελών στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα, να καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους και να συζητήσουν στην ολομέλεια τις απορίες τους. Κατόπιν να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 6, που έχει θέμα τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης και την περιγραφή ενός ελληνικού μνημείου αλλά και τη συμπλήρωση ενός διαγράμματος με τις αρχές της Ε.Ε. Τέλος, αφού πρώτα τους ενημερώνει για το πρόγραμμα e-twinning, σύμφωνα με το οποίο σχολεία από διαφορετικές χώρες επικοινωνούν μεταξύ τους με τη βοήθεια υπολογιστών σχεδιάζοντας εργασίες σχετικά με το περιβάλλον, την πληροφορική, τις φυσικές επιστήμες κ.ά., τους καλεί να ανοίξουν την ιστοσελίδα e-twinning (συνεργασίες σχολείων στην Ευρώπη) και να μάθουν περισσότερα για τις συνεργασίες των σχολείων στην Ευρώπη.

7^η διδακτική ώρα

Ο Δικαιόπολις προτείνει στους μαθητές να διαβάσουν το κείμενο του Ανθολογίου «Η ευρωπαϊκή οικογένεια» του Ζακ Λε Γκοφ και να παρατηρήσουν εικόνες με Ευρωπαίους ήρωες από κόμικς και παραμύθια. Κατόπιν τους ρωτάει ποια είναι τα στοιχεία που διαφοροποιούν τους λαούς μεταξύ τους αλλά και ποια είναι τα στοιχεία που τους ενώνουν. Οι μαθητές προβληματίζονται για λίγο και συζητούν στις ομάδες για να δώσουν απαντήσεις. Εύκολα όμως απ’ όλα όσα έχουν μάθει μέχρι τώρα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι διαφορετικά στοιχεία είναι η γλώσσα, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ενώ κοινά στοιχεία είναι όλες οι αξίες όπως η δημοκρατία, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, ο σεβασμός στην ετερότητα. Διαπιστώνουν την ιδέα της συνύπαρξης διαφορετικών στοιχείων μέσα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικογένειας και τη σημασία της διαφύλαξης των ιδιαιτεροτήτων μέσα από τη συνεργασία και την κοινή πορεία των ευρωπαϊκών λαών. Ο Δικαιόπολις ικανοποιημένος από τις επιδόσεις τους, τους προτρέπει να προσπαθήσουν να διαβάσουν τη λέξη «ειρήνη» που βλέπουν στην παρακάτω εικόνα. Εδώ γίνεται αναφορά στο διαπολιτισμικό διάλογο και την αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτισμών και ακολουθεί συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται αυτή η αλληλεπίδραση καθώς και τα οφέλη που αποκομίζουμε από αυτή. Έπειτα τους παρακινεί, αφού ανοίξουν ξανά την ιστοσελίδα της Ε.Ε. και ακολουθήσουν τη διαδρομή: «Τομείς Πολιτικής» «Πολυγλωσσία», να βρουν ποιες είναι οι επίσημες γλώσσες της Ε.Ε. και τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. υποστηρίζει τη διδασκαλία των γλωσσών στους νέους. Για να σιγουρευτεί ότι εμπέδωσαν όσα ειπώθηκαν τους παραπέμπει στο Φύλλο Εργασίας 7, το οποίο έχει μία δραστηριότητα με δύο στάδια. Στο α΄ στάδιο οι ομάδες των μαθητών επιλέγουν έναν ήρωα της αρεσκείας τους και προσπαθούν μέσα από τα χαρακτηριστικά του να βγάλουν συμπεράσματα για τα χαρακτηριστικά του αντίστοιχου ευρωπαϊκού λαού. Στο β΄ στάδιο οι μαθητές λειτουργούν καθαρά δημιουργικά και γράφουν ένα παραμύθι αναμειγνύοντας τους ήρωες και κατ' επέκταση τα χαρακτηριστικά των αντίστοιχων χωρών και λαών.

8^η διδακτική ώρα

Ο Ανρί αρχικά προτρέπει τους μαθητές να παρακολουθήσουν το βίντεο: «Τα δικαιώματά σας ως Ευρωπαίοι πολίτες» και κατόπιν να συζητήσουν στην ολομέλεια για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των Ευρωπαίων πολιτών. Αναμένεται οι μαθητές να γνωρίζουν τα βασικά δικαιώματα που έχει κάθε Ευρωπαίος πολίτης όπως του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, της ελεύθερης μετακίνησης μέσα στα σύνορα των κρατών-μελών της Ε.Ε. Για να μάθουν περισσότερα τους συμβουλεύει να επισκεφτούν την ιστοσελίδα της Ε.Ε. και ακολουθώντας τη διαδρομή: «Εκδόσεις και Έγγραφα» «Νομοθεσία και Συνθήκες» «Συνθήκες» «Χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων» να διαβάσουν τα άρθρα και να συμπληρώσουν το Φύλλο Εργασίας 8 όπου πρέπει να απαντήσουν σε ερωτήσεις του τύπου: Ποια δικαιώματα σχετίζονται με την αξιοπρέπεια και την ελευθερία; Ποια με την οικογένεια; Ποια με τη δικαιοσύνη; Τέλος παρακινούνται να συμπληρώσουν το Φύλλο Αξιολόγησης 2, στο οποίο περιλαμβάνονται εργασίες ανατροφοδότησης, εμπέδωσης και παιχνίδια.

· Τα εργαλεία:

Το wiki της τάξης θα χρησιμοποιηθεί σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων αλλά και για τη δημοσίευση των φύλλων εργασιών των ομάδων στο διαδίκτυο.

Το λογισμικό γενικής χρήσης word (επεξεργαστής κειμένου) θα χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση των φύλλων εργασίας, αλλά και ως υπερμεσικό εργαλείο για τη μετάβαση σε επιλεγμένες ιστοσελίδες.

Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία και το μετασχηματισμό νοητικών και εννοιολογικών χαρτών.

Το λογισμικό σχεδίου και ζωγραφικής Tux Paint θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη της αισθητικής έκφρασης και δημιουργικότητας των μαθητών.

Το κλειστού τύπου λογισμικό Hot Potatoes θα χρησιμοποιηθεί για την εξάσκηση των μαθητών σε αντιστοιχίσεις σε συγκεκριμένο χρόνο.

Το λογισμικό οπτικοποίησης και προσομοίωσης Google Earth θα χρησιμοποιηθεί για την πλοήγηση και τον εντοπισμό της Ευρώπης και των κρατών-μελών της Ε.Ε. αλλά και την άντληση πληροφοριών για τον πολιτισμό διαφορετικών κρατών.

Η ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια θα χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές για την άντληση πληροφοριών και τη διασταύρωσή τους με το περιεχόμενο έγκυρων ιστοσελίδων.

Ο φυλλομετρητής (Internet Explorer) θα χρησιμοποιηθεί για την προσπέλαση επιλεγμένων ιστοσελίδων και την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας.

Τα βίντεο που θα παρακολουθήσουν οι μαθητές θα χρησιμοποιηθούν για την πρόσληψη γνώσεων και περεταίρω συζητήσεις.

Τα φύλλα εργασίας θα χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη της συνεργασίας των μαθητών αλλά και την αλληλεπίδραση μεταξύ τους καθώς και για το σχηματισμό και τη διαμόρφωση της αντίληψης της δασκάλας για τους μαθητές και την αναγκαιότητα ανατροφοδότησης.

Τα φύλλα αξιολόγησης θα χρησιμοποιηθούν για να διαπιστώσει η δασκάλα πόσο επιτυχής και αποτελεσματική ήταν η επίλυση των δραστηριοτήτων που είχε αναθέσει στους μαθητές αλλά και για το πόσο επιτεύχθηκαν οι επιδιωκόμενοι στόχοι.

· Οι πηγές: Τα μέλη της κάθε ομάδας για να πετύχουν αυτά που τους ζητούνται, μπορούν να επισκεφτούν συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους (όπως Βικιπαίδεια, επίσημη ιστοσελίδα της Ε.Ε.), να παρακολουθήσουν επιλεγμένα βίντεο, να δουν χάρτες και εικόνες αλλά και με υπερσυνδέσεις σε αποθηκευμένα αρχεία.

7. Αξιολόγηση

Η Αξιολόγηση θα γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σεναρίου. Οι μαθητές γνωρίζουν από την αρχή του σεναρίου τα κριτήρια και τις διαδικασίες αξιολόγησης και συμμετέχουν στη συνεχή αναδιαμόρφωσή τους. Η αξιολόγηση θα είναι διαμορφωτική και τελική. Φορέας της διαμορφωτικής αξιολόγησης θα είναι η εκπαιδευτικός. Σε όλη τη διάρκεια των επιμέρους φάσεων του σεναρίου θα παρακολουθεί διακριτικά την πορεία εργασιών και τις δεξιότητες (συγγραφικές, επικοινωνιακές, συνεργατικές, τεχνολογικές) των μαθητών και θα παρεμβαίνει με υποδείξεις και ανατροφοδότηση στις ομάδες. Οι μαθητές μέσα από τις δραστηριότητες θα εμπλέκονται είτε ατομικά είτε ομαδικά σε διαδικασίες και τεχνικές αξιολόγησης που συμβάλλουν στην αγωγή τους ως δέκτες και πομποί μηνυμάτων, αναπτύσσοντας την ικανότητά τους να επιλέγουν. Μ’ αυτόν τον τρόπο δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην αυτοαξιολόγηση, την αυτοβελτίωση, την ετεροαξιολόγηση και στη συλλογική αξιολόγηση. Τα λάθη των μαθητών θα αξιοποιούνται μέσα από συζητήσεις που θα ακολουθούν μετά το πέρας των δραστηριοτήτων που προτείνονται και θα χρησιμεύουν για την ανατροφοδότηση της διδακτικής διαδικασίας.

Συγκεκριμένα η αξιολόγηση των μαθητών γίνεται αναφορικά με:

ü Την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στην εκτέλεση των μαθησιακών έργων.

ü Τη συνεργασία και τη διαμαθητική επικοινωνία που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των ομάδων και της σχολικής τάξης για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων.

ü Την αξιοποίηση διαδικτυακών διευθύνσεων και λογισμικών προκειμένου να συλλέξουν πληροφορίες και να παράγουν υλικό από κείμενα και εικόνες, τα οποία παρουσιάζουν στους συμμαθητές τους.

ü Τις απαντήσεις σε ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου.

ü Τα κείμενα που έχουν παραχθεί από τους μαθητές.

ü Τα Φύλλα Εργασίας.

ü Τα Φύλλα Αξιολόγησης.

8. Επέκταση της δραστηριότητας

Το σενάριο θα επεκταθεί κατά δύο ώρες για περεταίρω διερεύνηση των θεμάτων που αναλύθηκαν και προσθέτοντας κάποιες επιπλέον δραστηριότητες όπως παιχνίδια και κουίζ που οι μαθητές θα βρουν στην ιστοσελίδα της Ε.Ε. ακολουθώντας τη διαδρομή: «Σύνδεσμοι άμεσης πρόσβασης για …» «Παιδιά» «Παιχνίδια, κουίζ και διαγωνισμοί». Επίσης θα επεκταθεί στο μάθημα της Γεωγραφίας όπου μελετάται η Ευρώπη, στο μάθημα τη Ιστορίας βλέποντας και συνδέοντας τα διάφορα ιστορικά γεγονότα, στο μάθημα των Εικαστικών όπου οι μαθητές θα κατασκευάσουν με απλά υλικά τον ανάγλυφο χάρτη της Ευρώπης αλλά και στο μάθημα της Μουσικής όπου με αφορμή τον ύμνο της Ε.Ε. θα γίνει αναφορά στο συνθέτη του ύμνου της Ε.Ε. αλλά και σε άλλους μεγάλους συνθέτες.

9. Βιβλιογραφία

· Βιβλίο μαθητή, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Στ΄ δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2011, Αθήνα

· Βιβλίο δασκάλου, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Στ΄ δημοτικού, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2011, Αθήνα

· Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, Η σχολική τάξη (τόμος Α΄), 2001, Αθήνα

· Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, 2002, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρης

· Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, Η Διαθεματικότητα στη σχολική γνώση, 2003, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρης

10. Δικτυογραφία

· Νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών (24-3-2012)

· Ψηφιακό Σχολείο (εννοιολογικός χάρτης βιβλίου μαθητή 24-3-2012)

· Ιστορία Ευρωπαϊκής Ένωσης (24-3-2012)

· Βικιπαίδεια (24-3-2012)

· Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (24-3-2012)