Ταξίδι στο ζωικό βασίλειο (ΚΣΕ ΕΥΒΟΪΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2)

   Δημιουργός: ΜΑΚΑΤΣΙΑΝΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β΄ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

3^η ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

ΚΩΔ: (1512-4)

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ Τ.Π.Ε

ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Υπεύθυνος Eπιμόρφωσης: Dr. ΜΗΤΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

                              

Περιεχόμενα

Τίτλος Σεναρίου. 3

Ταυτότητα. 3

Σκεπτικό δραστηριότητας. 3

Πλαίσιο εφαρμογής. 6

Στόχοι σεναρίου. 8

Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων. 11

Αξιολόγηση. 16

Επέκταση της δραστηριότητας. 18

Βιβλιογραφία. 18

Δικτυογραφία. 18

Τίτλος Σεναρίου	Ταξίδι στο ζωικό βασίλειο
Ταυτότητα	·        Δασκάλα-Δημιουργός: Μακατσιάνου Στυλιανή ·        Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αυτό αφορά στο γνωστικό αντικείμενο Μελέτης Περιβάλλοντος της Β΄ τάξης, ενότητα 6η, «Τα ζώα». Είναι συμβατό με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ) και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ).Η ενότητα συνδέεται διαθεματικά με τη Γλώσσα και την Αισθητική Αγωγή. ·        Θέμα: Η ζωή των ζώων-Φυσικό περιβάλλον.
Σκεπτικό δραστηριότητας	·                   Καινοτομίες: Η καινοτομία που προκύπτει από το σχεδιασμό της διδασκαλίας και των δραστηριοτήτων αυτού του εκπαιδευτικού σεναρίου, είναι η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών (λογισμικών και βοηθητικών εργαλείων) και κυρίως του Διαδικτύου στην υποστηρικτική δράση του εκπαιδευτικού για καλύτερη και αποτελεσματικότερη μάθηση. Το παρόν σενάριο εισάγει και αξιοποιεί τη χρήση των εργαλείων Web 2.0 και συγκεκριμένα τη χρήση των Wikis στην εκπαίδευση: α)  ως δυναμικό εργαλείο οργάνωσης και σχεδιασμού  και β) ως δυναμικό εργαλείο συνεργασίας και επικοινωνίας.  Περιλαμβάνει επίσης τη χρήση Laptops, προτζέκτορα, εκτυπωτή, οθόνης προβολής,  επεξεργαστή κειμένου, λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης.  Οι Τ.Π.Ε. χρησιμοποιούνται  για την οργάνωση και το σχεδιασμό της διδασκαλίας από την εκπαιδευτικό με τη δημιουργία ιστοσελίδας «wiki» http//www.hpareamas.wikispaces.com Στο χώρο που παρέχει η ιστοσελίδα περιέχονται το σύνολο των δραστηριοτήτων, κείμενα αναφοράς, εικόνες για παρατήρηση και συζήτηση από τους μαθητές, εννοιολογικός χάρτης, ερωτήματα, πρόσθετες πηγές, δραστηριότητες, φύλλα εργασίας, παζλ και διασκεδαστικά παιχνίδια. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στους μαθητές να έχουν εύκολη και γρήγορη πρόσβαση τόσο σε αποθηκευμένο αρχείο, καθώς και άμεση μετάβαση σε δικτυακούς τόπους στον Παγκόσμιο Ιστό για άντληση πληροφοριών. Με τη βοήθεια του επεξεργαστή κειμένου γίνεται η προετοιμασία των φύλλων εργασίας και δίνεται στους μαθητές, η δυνατότητα συμπλήρωσης, αποθήκευσης, εκτύπωσης και δημοσίευσης των εργασιών ανάλογα με τη δραστηριότητα.  Προστιθέμενη αξία: Οι Τ.Π.Ε. δημιουργούν νέα, ευχάριστα, ρεαλιστικά περιβάλλοντα μάθησης. Στο σενάριο αυτό εισάγεται η χρήση και αξιοποίηση του Wiki στη μαθησιακή διαδικασία, αφού όλες οι δραστηριότητες όχι μόνο προβάλλονται στους μαθητές, αλλά υπάρχει η δυνατότητα επεξεργασίας, διερεύνησης και ανακάλυψης της γνώσης.  Με υπερσυνδέσεις  οδηγούνται σε κείμενα, σε πηγές πληροφόρησης, καθώς και στα φύλλα εργασίας.  Συγκεκριμένα, ο εννοιολογικός χάρτης αξιοποιείται στη μαθησιακή διαδικασία ως προοργανωτής του περιεχομένου των νέων εννοιών της ενότητας, για να προσανατολίσει τους μαθητές στη νέα γνώση. Οι εικόνες, τα βίντεο, ο ήχος χρησιμοποιούνται για να ενεργοποιήσουν πολυαισθητηριακά τους μαθητές, να προκαλέσουν ενθουσιασμό και ενδιαφέρον και αναδεικνύοντας τις εμπειρίες και τα βιώματα τους, να τους εμπλέξουν δυναμικά στη διδακτική πράξη.  Στο παρόν σενάριο αξιοποιούνται για προβληματισμό, για την άσκηση της παρατηρητικότητας των βασικών χαρακτηριστικών των ζώων, για ταξινομήσεις και ομαδοποιήσεις με συγκεκριμένα κριτήρια (διατροφικές συνήθειες, είδος των άκρων, κάλυψη του σώματος), για συγκρίσεις των ζώων ως προς το μέγεθος, τα στάδια ανάπτυξης, τον τρόπο μετακίνησης και κάλυψης του σώματός τους, τα όργανα λήψης τροφής και συσχετισμούς, προκειμένου οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν την ποικιλία των ειδών και τη σχέση των ζώων με το φυσικό περιβάλλον  και να εξάγουν συμπεράσματα οικοδομώντας τη νέα γνώση. Έτσι, ευνοούνται διερευνητικού και ανακαλυπτικού τύπου μαθησιακές διαδικασίες με τις οποίες ο μαθητής αυτενεργεί και είναι συμμέτοχος στην οικοδόμηση της γνώσης. Αναζητά, διερευνά και ανακαλύπτει την πληροφορία. Η ενσωμάτωση και η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών αναμένεται να δημιουργήσει ευχάριστο και δημιουργικό περιβάλλον μάθησης, να κινητοποιήσει και να εμπλέξει στη μαθησιακή διαδικασία ακόμη και τους αδύναμους μαθητές, με αποτέλεσμα την επίτευξη όλων των γνωστικών και των επιμέρους στόχων.  ·                   Γνωστικά-διδακτικά προβλήματα: Οι μαθητές ως προς το γνωστικό αντικείμενο, κατέχουν ένα σημαντικό μέρος των εννοιών γύρω από τα «ζώα» από τη Μελέτη Περιβάλλοντος της Α΄ Δημοτικού και κυρίως από προσωπικά βιώματα από το φιλικό και οικογενειακό τους περιβάλλον, οπότε η ανακατασκευή και οικοδόμηση της νέας γνώσης καθίσταται εύκολη.   Οι μαθητές διδάσκονται για δεύτερη σχολική χρονιά το μάθημα της Πληροφορικής ως ξεχωριστό διδακτικό αντικείμενο. Έτσι έχουν κάποιας μορφής εξοικείωση με το χειρισμό των Η/Υ. Γνωρίζουν τη χρήση του ποντικιού και του πληκτρολογίου και μπορούν να γράφουν στον επεξεργαστή κειμένου λέξεις και μικρές προτάσεις, καθώς επίσης και να ζωγραφίζουν στο πρόγραμμα ζωγραφικής. Δε γνωρίζουν τη χρήση άλλων εκπαιδευτικών λογισμικών και εργαλείων.  Για το λόγο αυτό, η συμβολή του εκπαιδευτικού στο συντονισμό των ενεργειών και των κινήσεων των μαθητών, έχει μεγάλη σημασία για την επιτυχή πορεία της διδασκαλίας και της εφαρμογής του εκπαιδευτικού σεναρίου. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να κατευθύνει και να δίνει συχνά σαφείς οδηγίες και εξηγήσεις, ώστε οι μαθητές να μπορέσουν να ανταποκριθούν με επιτυχία.  Επιπλέον, η χρήση του Διαδικτύου και η διασύνδεση στον Παγκόσμιο Ιστό, καθιστά αναγκαίο το σωστό σχεδιασμό της διδασκαλίας, έτσι ώστε η μετάβαση στους δικτυακούς τόπους να είναι όχι μόνο εύκολη και γρήγορη για να μη χάνεται πολύτιμος διδακτικός χρόνος  και να επιτυγχάνονται οι στόχοι των δράσεων,  αλλά κυρίως να εξασφαλίζεται ότι οι μαθητές δε διατρέχουν κίνδυνο. Παρά την προστασία και ασφάλεια που προσφέρει το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, η επίβλεψη και ενεργητική συμμετοχή του εκπαιδευτικού στο σημείο αυτό είναι καθοριστική.
Πλαίσιο εφαρμογής	·                   Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Β΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου. ·                   Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο ολοκληρώνεται σε 8 διδακτικές ώρες. ·                   Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές (στο σύνολο τους 14) καθ’όλη τη διάρκεια υλοποίησης του σεναρίου εργάζονται στην τάξη τους. Είναι χωρισμένοι σε δύο ομάδες των τεσσάρων ατόμων και δύο ομάδες των τριών ατόμων και κάθονται σε τέσσερα τραπεζοθρανία   τοποθετημένα σε ημικύκλιο με θέα τον πίνακα και την οθόνη προβολής. Χρησιμοποιούνται 5 Laptops, projector, οθόνη προβολής, εκτυπωτής. ·                   Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Οι εμπειρικο-βιωματικές γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές για να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση της νέας γνώσης. Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με την εργασία σε ομάδες, γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ και  κυρίως του κειμενογράφου και είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις δραστηριότητες που θα τους δοθούν. ·                   Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Για την υλοποίηση και εφαρμογή του σεναρίου χρησιμοποιείται ιστοσελίδα Wiki. Χρειάζονται επίσης 5 Laptops συνδεδεμένα σε δίκτυο, λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (Word), λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (CmapTools), οθόνη προβολής, προτζέκτορας, Διαδίκτυο, φύλλα εργασίας, εκτυπωτής,  πίνακας, βιβλία, περιοδικά,  χαρτόνια. ·                   Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Στο χώρο υλοποίησης του σεναρίου χρησιμοποιείται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας και διδακτικές στρατηγικές μάθησης, όπως είναι ο καταιγισμός των ιδεών, ο εννοιολογικός χάρτης, η συζήτηση, η παρατήρηση,  η  ερμηνεία της εικόνας, που οδηγούν το παιδί στο στάδιο της διαδικαστικής γνώσης «μαθαίνει πώς να μαθαίνει». Έτσι, γίνεται ικανό να ελέγχει και να αξιολογεί τη διαδικασία της μάθησής του (αυτορρύθμιση). Οι μαθητές εργάζονται ομαδικά, άλλοτε στην ολομέλειά τους και άλλοτε σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων. Η εκπαιδευτικός συντονίζει τη μαθησιακή διαδικασία, ενθαρρύνει τις προσπάθειες και τη δράση των μαθητών, τους εμψυχώνει, τους παρέχει βοήθεια και ανατροφοδότηση όταν χρειάζεται ή όταν ζητηθεί και γενικά ο ρόλος της είναι καθοδηγητικός και υποστηρικτικός.
Στόχοι σεναρίου	Γενικός σκοπός του σεναρίου είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τη ζωή των ζώων σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον και να υιοθετήσουν συμπεριφορές φιλικές προς τα ζώα. Ειδικότερα, οι μαθητές με την ολοκλήρωση της ενότητας θα πρέπει: Γνωστικοί στόχοι: ·     Να εκφράσουν τις γνώσεις και εμπειρίες καθώς και τα ενδιαφέροντά τους για τα ζώα. (1η διδακτική ώρα) ·     Να κατανοήσουν τους βασικούς παράγοντες επιβίωσης των ζώων (τροφή, νερό, αέρας) και τα στάδια ανάπτυξης. (2η διδακτική ώρα) ·     Να κατανοήσουν το σημαντικό ρόλο των γονέων στην ανάπτυξη των μικρών ζώων. (2η διδακτική ώρα) ·     Να ταξινομήσουν ζωικούς οργανισμούς με κριτήριο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους (είδος άκρων, κάλυψη σώματος). (3η διδακτική ώρα) ·     Να ταξινομήσουν τους ζωικούς οργανισμούς με κριτήριο τις διατροφικές συνήθειες. (3η διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τα όργανα λήψης της τροφής των ζώων και να συσχετίσουν την κατασκευή κάθε οργάνου με το είδος της τροφής. (3η διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τις φωλιές και να τις συμπεριλάβουν στις βασικές ανάγκες των ζώων. (4η διδακτική ώρα) ·     Να συγκρίνουν και να συσχετίσουν το είδος της φωλιάς με το φυσικό περιβάλλον που ζει το ζώο. (4η διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τους τρόπους φυσικής προσαρμογής των ζώων στο περιβάλλον. (5η διδακτική ώρα) ·     Να συσχετίσουν και να αιτιολογήσουν τους λόγους της προσαρμογής αυτής. (5η  διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τα ιδιαίτερα χαρίσματα των ζώων. (5η διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τα απειλούμενα είδη και να αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο. (6η διδακτική ώρα) ·     Να παράγουν γραπτό λόγο γράφοντας μια ιστορία με ζώα. (7η διδακτική ώρα) ·     Να γνωρίσουν τη ζωή και τις συνήθειες των ζώων μέσα από παροιμίες, γλωσσοδέτες, αινίγματα, μύθους κ.λπ. (8η διδακτική ώρα) Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων: ·         Να κατανοούν κείμενα αναφοράς.(σε όλες τις διδακτικές ώρες) ·         Να παρατηρούν και να περιγράφουν εικόνες, εντοπίζοντας ομοιότητες – διαφορές. (3η διδακτική ώρα) ·         Να ταξινομούν και να ομαδοποιούν με συγκεκριμένα κριτήρια. (3η διδακτική ώρα) ·         Να απαντούν σε υποθετικά ερωτήματα, να κάνουν συσχετισμούς και να καταλήγουν σε εξαγωγή συμπερασμάτων. (5η διδακτική ώρα) ·         Να αναζητούν πληροφοριακό υλικό από διαδικτυακές πηγές. (5η  6η 8η  διδακτική ώρα) ·         Να εκφράζουν τις ιδέες και τις απόψεις τους. (σε όλες τις διδακτικές ώρες) ·         Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας. (σε όλες τις διδακτικές ώρες) ·         Γενικότερα, να αναπτύξουν την κριτική και δημιουργική σκέψη. Στόχοι σε επίπεδο στάσεων: (μέσα από το σύνολο των δραστηριοτήτων) ·         Να υιοθετήσουν συμπεριφορές φιλικές προς τα ζώα και το φυσικό τους περιβάλλον. ·         Να αναπτύξουν αυθεντικές μορφές επικοινωνίας χρησιμοποιώντας το διάλογο, το σχολιασμό και τη συζήτηση. ·         Να επικοινωνούν και να  συνεργάζονται. ·         Να εκφράζουν ελεύθερα τις προσωπικές τους απόψεις. ·         Να σέβονται το συνομιλητή τους. ·         Να  αποδεχθούν να αξιολογούν, αλλά και να αξιολογούνται. ·         Να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από την ομαδικότητα. ·         Να αισθανθούν τη χαρά της δημιουργίας μέσα από τη συμμετοχική δράση  και την παρουσίαση των εργασιών τους. Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε ·         Να αναπτύξουν θετική στάση για τις Νέες Τεχνολογίες. ·         Να εξοικειωθούν με τον υπολογιστή ως εργαλείο αναζήτησης και άντλησης πληροφοριών. ·        Να εξοικειωθούν με τη χρήση νέων  εργαλείων και λογισμικών.
Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων	Παρουσίαση ροής-εφαρμογής των δραστηριοτήτων: 1η Διδακτική ώρα Η μαθησιακή διαδικασία αρχίζει με την προβολή βίντεο από την εκπαιδευτικό (μικρής διάρκειας) για να λειτουργήσει ως ερέθισμα  και να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον των μαθητών. Ακολουθεί συζήτηση και οι μαθητές εκφράζουν τις εμπειρίες και τα προσωπικά τους βιώματα. Στην ιστοσελίδα του Wiki της τάξης διαβάζουν το σχετικό κείμενο αναφοράς στο κόσμο των ζώων και ξεκινούν το ταξίδι τους. Στην ενότητα «Γνωριμία με τα ζώα» παρατηρούν τις εικόνες των ζώων, καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις και στη συνέχεια να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας 1 όπου τους ζητείται να καταγράψουν, τι ξέρουν για τα ζώα και  τι θέλουν να μάθουν. Ο εκπρόσωπος κάθε ομάδας ανακοινώνει στην τάξη τα αποτελέσματα των εργασιών τους. Η δασκάλα καταγράφει και ταυτόχρονα ομαδοποιεί τις ιδέες στον πίνακα. Ακολουθεί συζήτηση. Αφού αναδειχθούν οι προηγούμενες γνώσεις και ιδέες των μαθητών, καθώς και τα ενδιαφέροντά τους, παρουσιάζεται ένας εννοιολογικός χάρτης οργάνωσης του περιεχομένου των νέων εννοιών  της ενότητας. Κατόπιν, τους ζητείται να εκτυπώσουν εικόνες ζώων που βρίσκονται αποθηκευμένες στην επιφάνεια εργασίας στο φάκελο ΖΩΑ, να τις κόψουν και να κάνουν ως ομαδική συνθετική εργασία ένα φωτογραφικό κολλάζ. Οι εργασίες αναρτώνται στο φανελοπίνακα της τάξης. 2η διδακτική ώρα Οι μαθητές βρίσκονται στη σελίδα του Wiki «Πώς μεγαλώνει ένα ζώο» Μετά από την ερώτηση «Τι χρειάζονται τα ζώα για να αναπτυχθούν;» που θέτει τον αρχικό προβληματισμό, γίνεται παρατήρηση των εικόνων και συζήτηση στις ομάδες γύρω από τις βασικές ανάγκες του κάθε ζώου (τροφή, νερό, αέρας).  Επιπλέον, βλέπουν εικόνες γονέων-ζώων με τα μικρά τους, εντοπίζονται οι ομοιότητες και οι διαφορές, γίνεται περιγραφή και συζήτηση γύρω από την τροφή, φροντίδα και προστασία που έχουν ανάγκη τα μικρά ζώα και το ρόλο που έχουν οι γονείς στην ανάπτυξή τους. Στη συνέχεια ζητείται από τους μαθητές να κατεβάσουν και να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας 2 με τα στάδια ανάπτυξης της χελώνας καρέτα-καρέτα. Αποθηκεύουν την εργασία τους και στο τέλος ζωγραφίζουν την οικογένεια του Αρκούδου στη σελίδα του Wiki «Ας διασκεδάσουμε». 3η διδακτική ώρα Οι μαθητές ανοίγουν τη σελίδα του Wiki «Πώς μετακινούνται τα ζώα». Οι ομάδες παρατηρούν και περιγράφουν τα προτεινόμενα ζώα ανάλογα με τον τρόπο μετακίνησης. Τα ταξινομούν με βάση το είδος των άκρων τους (πόδια, φτερά, πτερύγια) και την κάλυψη του σώματος (τρίχωμα, λέπια, φολίδες, πούπουλα). Στον πίνακα της τάξης με τη βοήθεια της δασκάλας η οποία καταγράφει, ομαδοποιούν τα ζώα σε τετράποδα, πτηνά, ερπετά, έντομα, ψάρια. Κατόπιν, στη σελίδα «Πώς τρέφονται τα ζώα;» διαβάζουν το κείμενο αναφοράς σχετικά με τη διάκριση των ζώων σε φυτοφάγα, σαρκοφάγα, και παμφάγα ανάλογα με το είδος της τροφής. Παρατηρούν αντιπροσωπευτικά είδη στις εικόνες και καλούνται να σκεφτούν και άλλα ζώα που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές. Στη συνέχεια τους δίνονται μια σειρά από ζώα και ζητείται να τα ταξινομήσουν ανάλογα με το τι τρώνε. Κατεβάζουν και ανοίγουν το φύλλο εργασίας 3 με τη βοήθεια υπερσυνδέσμου και συμπληρώνουν τα όργανα λήψης της τροφής. Αποθηκεύουν το  φύλλο εργασίας και ανακοινώνουν το αποτέλεσμα των εργασιών τους στην τάξη. 4η διδακτική ώρα Οι ομάδες εργάζονται στη σελίδα του Wiki «Οι φωλιές των ζώων». Μελετούν τις πληροφορίες σχετικά με τη χρησιμότητα της φωλιάς (προστασία από το κρύο και τους εχθρούς, γέννηση μικρών ζώων, αποθήκευση της τροφής) και παρατηρούν τις φωλιές από τι είναι φτιαγμένες (χόρτα, κλαδιά, χώμα, φτερά). Τις περιγράφουν. Συζητούν αρχικά με την ομάδα τους τα διάφορα είδη φωλιάς των ζώων (κάτω από τη γη, σε τρύπες, κουφάλες δέντρων, σπηλιές) και καλούνται να  αναγνωρίσουν σε ποια ζώα ανήκουν. Ακολουθεί συζήτηση στην τάξη. Έπειτα ζητείται με τη βοήθεια υπερσυνδέσμου να κατεβάσουν  και να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 4 «Φωλιές Ζώων», όπου πρέπει να καταγράψουν 2-3 ζώα με παρόμοιο είδος φωλιάς, σαν αυτό που τους προτείνεται στις εικόνες. Για τη δραστηριότητα αυτή θα χρειαστεί να ανακαλέσουν προηγούμενες γνώσεις ή να ανατρέξουν σε εγκυκλοπαίδεια για πρόσθετες πληροφορίες. 5η  διδακτική ώρα Οι μαθητές ανοίγουν στη σελίδα «Προσαρμογή στο περιβάλλον» στο Wiki της τάξης. Μελετούν το εισαγωγικό κείμενο με το οποίο εισάγεται η έννοια της προσαρμογής των ζώων στο φυσικό περιβάλλον (αποδημία, χειμερία νάρκη, προσαρμογή στο χρώμα).  Παρατηρούν μια σειρά από επιλεγμένες εικόνες ζώων (χελιδόνια πελαργός, αρκούδα, λαγός). Συζητούν μεταξύ τους στις ομάδες και προσπαθούν να αιτιολογήσουν τους λόγους για τους οποίους γίνεται η προσαρμογή αυτή (χαμηλή θερμοκρασία,  έλλειψη τροφής, προστασία από τους εχθρούς). Στη συνέχεια, καλούνται να σκεφτούν και να προτείνουν κι άλλα ζώα με ιδιαίτερα χαρίσματα που τα βοηθούν να επιβιώσουν.  Κατεβάζουν και κάνουν άνοιγμα στο φύλλο εργασίας 5, παρατηρούν τα ζώα και απαντούν στις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας, εντοπίζοντας τα ιδιαίτερα χαρίσματά τους. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών,  αποθηκεύουν και ανακοινώνουν τις απαντήσεις στην τάξη. 6η διδακτική ώρα Οι μαθητές εργάζονται στη σελίδα του Wiki «Απειλούμενα είδη». Η διδακτική ώρα αρχίζει με την παρακολούθηση από τους μαθητές δύο βίντεο (αφόρμηση), σχετικά με τα απειλούμενα ζώα του τόπου μας. «Οι θησαυροί της ελληνικής φύσης» και «Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας». Παρακολουθούν τα βίντεο και διαβάζουν τους υπότιτλους. Παρατηρούν τις φωτογραφίες των απειλούμενων ειδών και διαβάζουν τις λεζάντες. Στη συνέχεια καλούνται να επιλέξουν με την ομάδα τους ένα από τα ζώα και να συμπληρώσουν την ταυτότητα του ζώου. Με τη βοήθεια υπερσυνδέσμου κατεβάζουν και ανοίγουν το αρχείο «Ταυτότητα ζώου». Με τη βοήθεια συνδέσμων που υπάρχουν στο κάτω μέρος της σελίδας ανατρέχουν σε πηγές που τους προτείνονται και αναζητούν πληροφορίες. Μετά τη συμπλήρωση της ταυτότητας υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης ή ακόμα και πλαστικοποίησης.  Τέλος, μπορούν στη σελίδα του Wiki  «Ας διασκεδάσουμε» να ασχοληθούν με κατασκευή πάζλ με απειλούμενα είδη. 7η διδακτική ώρα Αυτή η διδακτική ώρα διατίθεται για παραγωγή γραπτού λόγου. Οι μαθητές ανοίγουν στη σελίδα του wiki «Γράφω μια ιστορία».  Καλούνται με τη βοήθεια του υπερσυνδέσμου να ανοίξουν το φύλλο εργασίας 6 και να γράψουν μια δική τους ιστορία με ζώα. Τους προτείνονται λέξεις κλειδιά (παραλία, βράχος, βάρκα, κύμα, ψαράς, φώκια ή  δελφίνι). Πρόκειται για τη συγγραφή μιας φανταστικής ιστορίας. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών οι ομάδες αποθηκεύουν – εκτυπώνουν και διαβάζουν στην τάξη τη δική τους ιστορία. Ακολουθεί συζήτηση. 8η διδακτική ώρα Οι ομάδες εργάζονται στο Wiki στη σελίδα «Ας διασκεδάσουμε!». Διαβάζουν το εισαγωγικό κείμενο σχετικά με το ότι τα ζώα αποτέλεσαν πάντοτε πηγή έμπνευσης για τους ανθρώπους. Για το λόγο αυτό έχουν γραφτεί πλήθος αινιγμάτων, παροιμιών, γλωσσοδετών, βιβλίων κ.λπ. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να ερευνήσει μια από τις κατηγορίες αυτές κατεβάζοντας το αντίστοιχο φύλλο εργασίας: Ομάδα 1 «Παροιμίες» Ομάδα 2 «Αινίγματα» Ομάδα 3 «Γλωσσοδέτες» Ομάδα 4 «Τίτλοι Βιβλίων» και με τη βοήθεια υπερσυνδέσμου  να καταγράψει μια λίστα. Για να το πετύχει αυτό κάθε ομάδα, θα πρέπει να αναζητήσει πληροφοριακό υλικό εκτός από τα βιβλία που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη της  τάξης και στους συνδέσμους που τους προτείνονται. Όταν ολοκληρώσουν οι ομάδες τις εργασίες τους, παρουσιάζουν στην τάξη τα αποτελέσματα της έρευνάς τους. Στη συνέχεια, μπορούν να επιλέξουν να παρακολουθήσουν ένα από τα βίντεο με τους μύθους του Αισώπου, που υπάρχουν στην ιστοσελίδα. Τα εργαλεία: Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (CmapTools) χρησιμοποιείται για τη δημιουργία του προοργανωτή περιεχομένου της ενότητας γύρω από την κεντρική έννοια «ζωικό βασίλειο». Η ιστοσελίδα  Wikispaces «Η παρέα μας μια αγκαλιά»          χρησιμοποιείται σε όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας. Με το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (Word) δημιουργούνται τα φύλλα εργασίας.  Το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται στην αναζήτηση αρχείων βίντεο και εικόνων, καθώς και στην άντληση πληροφοριών.  Οι πηγές: Τα μέλη κάθε ομάδας για να επιτύχουν αυτά που τους ζητούνται, μπορούν να επισκεφτούν συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους: π.χ. WWF, Αρκτούρος, Αρχέλων, Καθημερινή Εφημερίδα (αφιέρωμα για απειλούμενα είδη), Βικιπαίδεια Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια. Έτσι, θα μπορέσουν να αναζητήσουν πληροφοριακό υλικό για τα ζώα που τους ζητούνται.
Αξιολόγηση	Η αξιολόγηση γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σεναρίου. Πραγματοποιείται σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί αρχικά σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων, όσο και στην επίτευξη των επιμέρους στόχων που προκύπτουν  μέσα από την ομαδικότητα και τη διαμαθητική επικοινωνία. Γίνεται όχι μόνο από την εκπαιδευτικό, αλλά και από τους ίδιους τους μαθητές σε ατομικό (αυτοαξιολόγηση) και σε ομαδικό επίπεδο προς τα μέλη της ομάδας τους και προς τις άλλες ομάδες. Λαμβάνει χώρα σε όλη τη διάρκεια εργασίας των μαθητών με τον προσδιορισμό αρχικά του βαθμού των γνώσεων και των εμπειριών ή των δυσκολιών που υπάρχουν και επιτυγχάνεται με την έναρξη της διδασκαλίας και την αφόρμηση μέσα από ερωτήσεις και συζήτηση με τους μαθητές (αρχική ή διαγνωστική). Στη συνέχεια, ενώ οι μαθητές δουλεύουν ατομικά ή ομαδικά, η εκπαιδευτικός τους παρατηρεί και διαπιστώνει το βαθμό ανταπόκρισης στις υποδείξεις και οδηγίες, τον τρόπο που συνεργάζονται, τον τρόπο που απαντούν στις ερωτήσεις και κατανοούν τα πληροφοριακά κείμενα, τον τρόπο που παρουσιάζουν τις εργασίες τους. Παρατηρεί πώς αναζητούν και αντλούν την πληροφορία και ό,τι τους ζητείται. Με τη μέθοδο των ερωτήσεων εκμαιεύει τον τρόπο που σκέφτονται. Παρακολουθεί τις κινήσεις, τις δράσεις με σκοπό να αρθούν τα εμπόδια και οι δυσκολίες αν υπάρχουν και τροποποιεί, όταν είναι απαραίτητο το σχεδιασμό ή παρέχει ανατροφοδότηση όπου απαιτείται.(διαμορφωτική) Με την τελική αξιολόγηση διαπιστώνεται ο βαθμός επίτευξης των αρχικών στόχων σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Η εκπαιδευτικός αξιολογεί με βάση τις επιδόσεις στα φύλλα εργασίας και την εκτέλεση των ασκήσεων. Αξιολογεί τη συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία και το βαθμό ανταπόκρισης. Ειδικότερα, στις συγκεκριμένες δραστηριότητες οι μαθητές αξιολογούνται αναφορικά με: Ø  Την κατανόηση των βασικών παραγόντων επιβίωσης των ζώων και των σταδίων ανάπτυξης (2η διδακτική ώρα) Ø  Την κατανόηση της συμβολής των γονέων – ζώων στην ανάπτυξη των μικρών ζώων (3η διδακτική ώρα) Ø  Την ικανότητά τους να ταξινομούν τους ζωικούς οργανισμούς με κριτήριο τις διατροφικές συνήθειες και τον τρόπο  μετακίνησής τους (3η διδακτική ώρα) Ø  Την ικανότητά τους να συσχετίζουν και να αιτιολογούν την κατασκευή κάθε οργάνου λήψης τροφής με το είδος της τροφής (3η διδακτική ώρα) Ø  Την κατανόηση της σημασίας της φωλιάς ως βασική ανάγκη επιβίωσης των ζώων (4η διδακτική ώρα) Ø  Την εκμάθηση των ιδιαίτερων χαρισμάτων και των λόγων φυσικής προσαρμογής των ζώων στο περιβάλλον (5η διδακτική ώρα) Ø  Την αποτελεσματική και επιτυχή αναζήτηση και άντληση πληροφοριών από πηγές που τους συστήνονται (6η διδακτική ώρα) Ø  Τη συγγραφή φανταστικής ιστορίας με ζώα, την ικανότητά τους να σκέφτονται και να εκφράζονται δημιουργικά, αλλά και την πρωτοτυπία. ( 7η διδακτική ώρα) Ø  Την κατανόηση της σχέσης των ανθρώπων με τα ζώα και τους λόγους για τους οποίους αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης (8η διδακτική ώρα)
Επέκταση της δραστηριότητας	Το σενάριο αυτό συνδέεται διαθεματικά με το διδακτικό αντικείμενο της Γλώσσας και της Αισθητικής Αγωγής. Ως επέκταση της δραστηριότητας οι μαθητές μπορούν: Να πραγματοποιήσουν επίσκεψη σε ζωολογικό πάρκο ή σε αγρόκτημα. Να πραγματοποιήσουν επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Να κατασκευάσουν ζώα ή φωλιές με πηλό ή πλαστελίνη. Να δημιουργήσουν συλλογή από όστρακα ή κελύφη. Να προετοιμάσουν ένα ερωτηματολόγιο – συνέντευξη από κάποιον ειδικό (π.χ. κτηνίατρο). Να ζωγραφίσουν ένα ζώο που αγαπούν στο πρόγραμμα ζωγραφικής ή στο Tux Paint. Να δημιουργήσουν αφίσα με μηνύματα σχετικά με την προστασία των ζώων. Να ακούσουν CD με τραγούδια για ζώα. Να δραματοποιήσουν κάποιο μύθο του Αισώπου.
Βιβλιογραφία	Ø  Κουλαϊδής, Β. (2007). Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις για την Ανάπτυξη Κριτικής-Δημιουργικής Σκέψης. Αθήνα: Ο.ΕΠ.ΕΚ. Ø  Ματσαγγούρας, Η. (2006). Η Κριτική Σκέψη στη Διδασκαλία. Αθήνα: Μεταίχμιο. Ø  Ράπτης, Α., & Ράπτη-Γαλανουδάκη, Α. (2004). Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας (Τόμ. Α΄). Αθήνα: Ράπτης. Ø  Ράπτης, Α, & Ράπτη-Γαλανουδάκη, Α. (2004). Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας (Τόμ. Β΄). Αθήνα: Ράπτης. Ø  Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων. (2011). Μελέτη Περιβάλλοντος. Β΄ Δημοτικού.  Βιβλίο δασκάλου. Αθήνα. Ø  Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων. (2011). Μελέτη Περιβάλλοντος. Β΄ Δημοτικού.  Βιβλίο μαθητή. Αθήνα. Ø  Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων. (2011). Μελέτη Περιβάλλοντος. Β΄ Δημοτικού. Τετράδιο Εργασιών. Αθήνα.
Δικτυογραφία	Ø  Αινίγματα με ζώα: http://www.ainigmata.gr/ainigmata_me_zwa.php Ø Αρκτούρος. Άγρια ζωή: http://www.arcturos.gr/gr/wildlife/A.asp Ø ΑΡΧΕΛΩΝ. Βιολογία της θαλάσσιας χελώνας: http://www.archelon.gr/contents/biology.php?row=row7 Ø Βικιπέδια. Η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια: http://el.wikipedia.org/wiki/ Ø Dreamskindergarden. Το νηπιαγωγείο που ονειρεύομαι – Γλωσσοδέτες με αριθμούς με ήρωες ζωάκια: http://dreamskindergarten.blogspot.com/2011/08/blog-post_8843.html Ø  Flashgamesspot - Παιχνιδια με παζλ: http://flashgamesspot.com/el/ play/tiger-slider-puzzle-game-great-sliding-puzzle-gam/flash-game/ Ø  Games.gr - Διαδικτυακά ηλεκτρονικά παιχνίδια: http://www.games.gr/ paixnidia/bear_family Ø  Η Καθημερινή (εφημερίδα). Διαδικτυακή έκδοση αφιερώματος «Τα απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα»: http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1997/12/14121997.pdf Ø  Η παρέα μας μια αγκαλιά! Wiki σχολικής τάξης. http://hpareamas.wikispaces.com/ Ø  Παιδικά. Παροιμίες, γλωσσοδέτες, μύθοι Αισώπου:  http://www.paidika.gr/ Ø  WWF. Απειλούμενα είδη: http://www.wwf.gr/index.php?option=com_ content&view=category&layout=blog&id=138&Itemid=67 Ø  Youtube. Υπηρεσία διαδικτυακής φιλοξενίας και διαμοιρασμού βίντεο: http://www.youtube.com/