Αργοναυτική εκστρατεία (ΚΣΕ 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΘΗΒΑΣ)

5)

Τίτλος:       « Αργοναυτική εκστρατεία » 

                                   Ταυτότητα σεναρίου

                           Δημιουργός:  Μαστροθανάση  Ζωή

Γνωστική περιοχή:

                        Το σενάριο αφορά την Ιστορία της Γ΄ τάξης Δημοτικού και συγκεκριμένα την 4^η  Ενότητα, που πραγματεύεται την Αργοναυτική εκστρατεία.

                      Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ., αφού αποτελεί θέμα της ενότητας της Ιστορίας της Γ΄ τάξης. Οι στόχοι που τίθενται άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος της Ιστορίας, αφού σκοπό έχουν να αναπτύξουν το ενδιαφέρον των μαθητών για την ελληνική μυθολογία και την επιβίωσή της στη γλώσσα, τη λογοτεχνία και την τέχνη και να φέρουν τους μαθητές σε επαφή με την πολιτιστική τους κληρονομιά. (Δ.Ε.Π.Π.Σ. Ιστορίας)  Έτσι με τη διδασκαλία της Ιστορίας και συγκεκριμένα της Αργοναυτικής εκστρατείας, ο μαθητής κατανοεί βασικές έννοιες όπως εκστρατεία, μύθος, χώρος, χρόνος, ήρωας. Επίσης προσπαθώντας να κατανοήσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε συγκεκριμένες καταστάσεις, καλλιεργεί την ιστορική συνείδηση και κατανοεί ως ένα βαθμό ότι ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος.

                       Το σενάριο θα υλοποιηθεί με τη βοήθεια των Νέων Τεχνολογιών, αφού σύμφωνα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ., οι Τ.Π.Ε. υποστηρίζουν τη μάθηση, αφού ο υπολογιστής χρησιμοποιείται ως διδακτικό μέσο αλλά και ως γνωστικό εργαλείο που υιοθετεί τις αρχές της εποικοδομητικής μάθησης και ευνοεί την εργασία των μαθητών σε ομάδες, με σκοπό την κατανόηση και αξιοποίηση της νέας γνώσης.

                           Θέμα:         “ Η Αργοναυτική  εκστρατεία ”  ( Εισαγωγή)

                                  “ Ο Φρίξος, η Έλλη και το χρυσόμαλλο δέρας ”

                                  “ Πελίας και Ιάσονας ”

                                  “ Αργοναυτική εκστρατεία ”

Σκεπτικό της δραστηριότητας

Καινοτομίες: 

      Στο σενάριο αυτό η εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως πηγή πληροφόρησης, εφόσον το διαδίκτυο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθησης. Έχει δημιουργήσει ένα WebQuest, το οποίο αποτελεί μια δραστηριότητα κατευθυνόμενης διερεύνησης για τους μαθητές(Βοσνιάδου 2001).Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές αναλαμβάνουν ενεργό δράση στην οικοδόμηση της νέας γνώσης, αξιοποιώντας το διαδίκτυο ως βασική πηγή πληροφορίας αλλά όχι και μοναδική και με βάση συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους.

     Οι ιστοεξερευνήσεις έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να οριοθετούν τη δραστηριότητα των μαθητών, να εστιάζουν στη χρήση της πληροφορίας παρά στην απλή αναζήτησή της και να υποστηρίζουν τους μαθητές να καλλιεργήσουν την αναλυτική, συνθετική σκέψη και την κριτική τους ικανότητα.

     Επιπλέον χρησιμοποιεί λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration, λογισμικό επεξεργασίας κειμένου και φύλλα εργασίας σε word, λογισμικό πρακτικής άσκησης για αξιολόγηση της κατανόησης Hot potatoes, λογισμικό παρουσίασης power point με το οποίο γίνεται η παρουσίαση των μαθημάτων με αφήγηση-εικόνα-ήχο και άλλων πληροφοριών, γιατί εξυπηρετεί στις μικρές ηλικίες για αισθητική απόλαυση και το πρόγραμμα ζωγραφικής.  

     Το σενάριο θα στηριχτεί στις γνωστικές θεωρίες μάθησης και συγκεκριμένα στην ανακαλυπτική μάθηση (Bruner) και στις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες για τη μάθηση (Vygotsky,Doise) και θα προτιμηθεί η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας. Σύμφωνα με τις γνωστικές θεωρίες, η μάθηση είναι μια διαδικασία κατασκευής της γνώσης με βάση προγενέστερες γνώσεις, οι οποίες τροποποιούνται. Ο μαθητής μαθαίνει σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα, αλληλεπιδρά μαζί του και κατασκευάζει ή ανασκευάζει τη γνώση μέσα από ανακαλυπτικές διαδικασίες. Επίσης σύμφωνα με τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες η μάθηση δημιουργείται από την αλληλεπίδραση του ατόμου με άλλα άτομα, όπου ο δάσκαλος έχει το ρόλο του οργανωτή, του εμψυχωτή και του καθοδηγητή στη μαθησιακή διαδικασία.

     Η χρήση του Η/Υ και των συγκεκριμένων λογισμικών που προαναφέρθησαν, σε συνδυασμό με τη θεωρητική και μεθοδολογική προσέγγιση που θα ακολουθηθεί, ενισχύουν τη μαθησιακή διαδικασία έναντι της παραδοσιακής μεθόδου διδασκαλίας, αφού:

 α) βοηθούν το μαθητή να αποκτήσει δεξιότητες ενεργού αναζήτησης και κριτικής ανάγνωσης του πληροφοριακού υλικού(παρουσιάσεις, κείμενα, εικόνες, βίντεο).

 β) Παρέχουν στο μαθητή χειροπιαστά αντικείμενα και εργαλεία σκέψης που του επιτρέπουν να δρα πάνω σε αυτά, να πειραματίζεται με αυτά, να αυτοελέγχεται και να αυτοδιορθώνεται.

 γ) Του δίνουν επίσης τη δυνατότητα, να εκφράζει και να διαπραγματεύεται με τους άλλους τις ιδέες του και να ανακαλύπτει τη νέα γνώση χτίζοντάς τη, με την απαραίτητη διευκόλυνση του δασκάλου και των συμμαθητών του.(Ράπτης & Ράπτη, 2003)                                                                                         

Προστιθέμενη αξία:

     Ο Η/Υ χρησιμοποιείται εδώ ως πολυαισθητηριακό και δυναμικό μέσο διδασκαλίας, που βοηθά τους μαθητές να αφομοιώνουν και να δημιουργούν τη νέα γνώση και τους διευκολύνει, ώστε να είναι σε θέση να λειτουργούν σε πιο προωθημένα επίπεδα συμβολικής, κριτικής και δημιουργικής σκέψης και να αναπτύσσουν ολόπλευρα την προσωπικότητά τους.(Ράπτης & Ράπτη, 2003) 

Πιο συγκεκριμένα:     

    Το διαδίκτυο παρουσιάζει κάποια χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από την προϋπάρχουσα τεχνολογία των εποπτικών μέσων όπως είναι οι προβολές διαφανειών, τα βίντεο κ.τ.λ. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι οι πολλαπλές υπηρεσίες που παρέχει στο περιβάλλον της σχολικής τάξης(ως πηγή πληροφόρησης, μέσο δημοσίευσης και επικοινωνίας). Ειδικά το WebQuest που χρησιμοποιείται,   αποτελεί μια δραστηριότητα κατευθυνόμενης διερεύνησης που εμπλέκει τους μαθητές ενεργά στη μάθηση. Η εκπαιδευτικός έχει ετοιμάσει μια λίστα από συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους που έχει επισκεφτεί και είναι κατάλληλοι, ώστε οι μαθητές να αντλήσουν τις πληροφορίες τους γρήγορα, αποφεύγοντας τον κίνδυνο του χάσιμου χρόνου και του αποπροσανατολισμού, κάτι που είναι σχεδόν βέβαιο σε μικρές ηλικίες. Οι μαθητές αναλαμβάνουν την αναζήτηση της πληροφορίας, την αξιολόγησή της, την επιλογή της κατάλληλης πληροφορίας και την αξιοποίησή της με βάση τους στόχους της δραστηριότητάς τους.

    Η εννοιολογική χαρτογράφηση[1] που χρησιμοποιείται, είναι μία ειδική τεχνική οπτικοποίησης των σχέσεων ανάμεσα σε διάφορες έννοιες, η οποία εκμεταλλεύεται, για εκπαιδευτικούς σκοπούς, την έμφυτη τάση των παιδιών για έκφραση και δημιουργία και επιπλέον δίνει έμφαση στον προσωπικό τρόπο που ο καθένας οικοδομεί τη γνώση, ανάλογα με τις προϋπάρχουσες εμπειρίες και ιδέες του.

     Με τη χρήση αυτού του λογισμικού οι μαθητές οργανώνουν καλύτερα τη σκέψη τους και η μάθηση γίνεται ενεργητική και αποτελεσματική. Είναι κατάλληλο για την ανάδειξη των προϋπαρχουσών γνώσεων των μαθητών και για την καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης, αφού απαιτεί οργάνωση και αναπαράσταση των εννοιών και των μεταξύ τους σχέσεων σε μια ιεραρχική μορφή  με τις γενικότερες και πιο περιεκτικές έννοιες στο κέντρο ή στην κορυφή του χάρτη και τις πιο λεπτομερείς σε δεύτερο επίπεδο. Οι σύνδεσμοι που βρίσκονται ανάμεσά τους προσδιορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών.

      Η ανάπτυξη εννοιολογικών χαρτών μέσω υπολογιστή σε σχέση με τις συμβατικές μεθόδους (χαρτί και μολύβι) έχει πολλά πλεονεκτήματα. Κατ΄ αρχάς δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να συμπληρώνουν ημιδομημένους εννοιολογικούς χάρτες ή να σχεδιάζουν εύκολα εννοιολογικούς χάρτες και να κάνουν αλλαγές στο περιεχόμενο και τη δομή τους. Οι ιδέες των μαθητών μπορούν να καταγραφούν με την τεχνική «του καταιγισμού των ιδεών», να  οργανωθούν σε κατηγορίες και να επεκταθούν εύκολα είτε με προσθήκες είτε με τροποποιήσεις. Έτσι μπορούν να ξεπεράσουν σε έκταση μια τυπική σελίδα. Επίσης έχουν τη δυνατότητα εισαγωγής εικονιδίων καθώς και δυναμικής διασύνδεσης με το διαδίκτυο για πρόσθετες πληροφορίες. (Μ. Βασιλοπούλου, 2001) 

      Η χρήση του συγκεκριμένου λογισμικού μάλιστα εξυπηρετεί τους στόχους της διδασκαλίας, επειδή οι μαθητές της Γ΄ τάξης δεν είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση Η/Υ και η ευκολία χρήσης του μπορεί να καλύψει τις πιθανές δυσκολίες που ενδέχεται να προκύψουν στη μαθησιακή διαδικασία και να οδηγήσουν σε αργούς ρυθμούς διδασκαλίας. Επιπλέον η ολοκλήρωση των εννοιολογικών χαρτών των «ηρώων», του «Φρίξου και της Έλλης» και της «Αργοναυτικής εκστρατείας», θα τους βοηθήσει να παράγουν προφορικό και γραπτό λόγο περιγράφοντας τα σημαντικότερα γεγονότα της ενότητας.

      Ο επεξεργαστής κειμένου είναι ένα ισχυρό μέσο διδασκαλίας που χρησιμοποιείται με πολλούς και ποικίλους τρόπους όπως  για την παραγωγή και τροποποίηση κειμένων σε ψηφιακή μορφή. Ευνοεί την πολυτροπικότητα, καθώς ενσωματώνει διαφορετικές μορφές όπως εικόνα-κείμενο-σκίτσα και κάνει τις εργασίες των μαθητών πιο ευχάριστες και πιο δημιουργικές. Εδώ χρησιμοποιείται ως πρόσθετο παιδαγωγικό υλικό και για τη δημιουργία Φύλλων Εργασίας.

      Το Power point χρησιμοποιείται για την παρουσίαση των μαθημάτων της 4^ης  ενότητας καθώς και για την παρουσίαση πρόσθετων πληροφοριών που έχουν σχέση με το χώρο- χρόνο, τη μουσική και την τέχνη γενικότερα, τα έθιμα εκείνης της εποχής σε συνδυασμό με τη σημερινή πραγματικότητα, τη γέννηση της αστρολογίας ως επιστήμης, διότι αποτελεί ένα πολυμεσικό εργαλείο οπτικοποίησης που προκαλεί το αυξημένο ενδιαφέρον των μαθητών. 

     Το Hot potatoes είναι ένα πολύ καλό εργαλείο διαδραστικών ασκήσεων διάφορων τύπων, που δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να εξασκηθούν σε ένα περιβάλλον που παρέχει ανάδραση σχετικά με την ορθότητα των απαντήσεών τους, καθώς αξιολογούν οι ίδιοι τις γνώσεις τους και ανατροφοδοτούνται. Επιπλέον η ενίσχυση που δίνεται στους μαθητές από τη σωστή απάντηση είναι άμεση, γεγονός που δυναμώνει το κίνητρο για μάθηση.

     Με το πρόγραμμα ζωγραφικής οι μαθητές χαλαρώνουν και με την καλή συνεργασία δημιουργούν καλλιτεχνήματα. Με αυτό το πρόγραμμα αφυπνίζεται η φαντασία και η δημιουργικότητα των μαθητών.  

     Γενικά όπως χαρακτηριστικά θεωρεί και ο Papert (1980), η χρήση του υπολογιστή βάζει στα χέρια του παιδιού νέα γνωστικά εργαλεία και μ΄ αυτό τον τρόπο μεταβάλλει τη μάθηση από αντικείμενο πειθαρχίας και ταλαιπωρίας σε διαδικασία ανακάλυψης και ενθουσιασμού. Το μάθημα γίνεται πιο ευχάριστο και παρέχει κίνητρα για περισσότερη διερεύνηση και εμβάθυνση από ότι ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας. Επιπλέον η ένταξη των μαθητών σε ομάδες βοηθά τους μαθητές να αλληλεπιδρούν και να ανατροφοδοτούνται. 

Γνωστικά - διδακτικά προβλήματα: 

     Οι μαθητές έχουν μάθει από προηγούμενες ενότητες να ξεχωρίζουν τις έννοιες μύθος-παραμύθι και να προσεγγίζουν την έννοια ήρωας. Επειδή όμως οι έννοιες αυτές είναι εύκολο να παρερμηνευτούν και να λησμονηθούν,  η εκπαιδευτικός  μετά την παρουσίαση του εισαγωγικού σημειώματος και με κατάλληλες ερωτήσεις του τύπου (Ποιους ήρωες θαυμάζετε και γιατί, τι περιμένουμε από τους ήρωες, γιατί χρειαζόμαστε τη βοήθειά τους κ.τ.λ.) διευκολύνει τους μαθητές να θυμηθούν και να διαπιστώσουν ότι η κάθε εποχή και ο κάθε τόπος έχει τους ήρωές του και τους μύθους του, ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε κοινωνίας.

    Σε ένα σενάριο που οργανώνεται ως ένα WebQuest οι μαθητές καλούνται να χρησιμοποιήσουν ως βασική πηγή πληροφορίας το διαδίκτυο. Λόγω όμως της νεαρής ηλικίας είναι αμφίβολο αν η ελεύθερη πλοήγηση και αναζήτηση αρκεί για να οδηγήσει στη μάθηση και στην επίτευξη των διδακτικών στόχων του μαθήματος. Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα η αναζήτηση περιορίζεται σε συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους που έχουν εντοπιστεί και αξιολογηθεί από την εκπαιδευτικό και με τη διαμεσολάβησή της ανάμεσα στις Νέες Τεχνολογίες και στους μαθητές.

    Ένα πρόβλημα που απασχολεί σοβαρά τους εκπαιδευτικούς, είναι το πρόβλημα της απομυθοποίησης, δεδομένου ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν αναπτυγμένη την αφαιρετική σκέψη, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για να κατανοηθεί ο συμβολικός χαρακτήρας των μύθων. Επίσης η απομυθοποίηση υπονομεύει την ομορφιά και τη μαγεία των μύθων, κάτι που δεν πρέπει να συμβεί σ΄ αυτή την ηλικία. Η εκπαιδευτικός στο μάθημα 2 «Πελίας και Ιάσονας», χρησιμοποιώντας πληροφορίες από το διαδίκτυο που τις συζητά με τους μαθητές και με τη χρήση βίντεο, προχωρεί με προσεκτικούς χειρισμούς στην απομυθοποίηση και συνδέει την Αργοναυτική εκστρατεία με τις προσπάθειες των Αχαιών να κατακτήσουν πλούσιους τόπους και να δημιουργήσουν αποικίες.

     Μία επιπλέον δυσκολία ενδέχεται να δημιουργηθεί στη χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού kidspiration, διότι οι μαθητές θα το χρησιμοποιήσουν για πρώτη φορά. Η δυσκολία αυτή θα ξεπεραστεί α) με το χωρισμό των μαθητών σε ομάδες, έτσι ώστε σε κάθε ομάδα να υπάρχει τουλάχιστον ένας μαθητής που να χειρίζεται καλά τον υπολογιστή και β) με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού, η οποία με συντομία και σαφήνεια θα εξηγεί, θα συντονίζει και θα κατευθύνει διακριτικά τις κινήσεις των μαθητών.

Πλαίσιο  εφαρμογής

Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ τάξης.

Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο θα ολοκληρωθεί σε 9 διδακτικές ώρες.

Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές θα εργαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Οι υπολογιστές θα έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης με τα εκπαιδευτικά λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν.

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:

     Οι πρότερες γνώσεις και εμπειρίες των μαθητών παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με τις βασικές αρχές του εποικοδομισμού του Piaget, διότι σ΄ αυτές βασίζεται η δόμηση της γνώσης .                               

     Οι μαθητές ήδη γνωρίζουν την έννοια «μύθος», τη διαφορά του από το παραμύθι και το ρόλο ενός ήρωα στην ιστορία. Η εκπαιδευτικός θα στηριχθεί στις γνωστές έννοιες και θα δημιουργήσει ένα καλά σχεδιασμένο μαθησιακό περιβάλλον, που θα παρέχει στους μαθητές τα κατάλληλα κάθε φορά εργαλεία σκέψης, τα οποία θα τους είναι οικεία, για να μπορούν να τα χειριστούν δρώντας πάνω στο μαθησιακό περιβάλλον και οικοδομώντας την καινούρια έννοια «εκστρατεία».

     Οι μαθητές γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ, μπορούν να γράφουν μικρά κείμενα. Έχουν ασκηθεί στο πρόγραμμα της ζωγραφικής και είναι σε θέση να αποθηκεύουν τις εργασίες τους.

Απαιτούμενα βοηθητικά εργαλεία:

     Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές, το εκπαιδευτικό λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration, το λογισμικό Hot Potatoes, λογισμικό γενικής χρήσης (Word), λογισμικό παρουσιάσεων Power point, το πρόγραμμα ζωγραφικής, βιντεοπροβολέας και ένας εκτυπωτής, για την εκτύπωση των εργασιών των μαθητών. Οι μαθητές θα έχουν μαζί τους μολύβι και τετράδιο Εργασιών και το βιβλίο Ιστορίας του μαθητή, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν για να διαβάσουν την εισαγωγή της Ενότητας.

    Στους υπολογιστές που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει, σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ι., να είναι εγκατεστημένα το Java plugin (έκδοση 1.4.x ή νεότερη) και το Adope Acrobat Reader προκειμένου να λειτουργήσουν σωστά τα λογισμικά. Τα λογισμικά λειτουργούν σε Internet Explorer. Η σύνδεση με τους δικτυακούς τόπους και τα βίντεο θα γίνεται απευθείς μέσω Internet.

Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης:

     Το σενάριο θα πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο πληροφορικής και οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των 3 ατόμων με ανομοιογενή σύνθεση. Θα προτιμηθεί αυτό το μέγεθος ομάδας, διότι η έρευνα έχει δείξει ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός μαθητών στην ομάδα τόσο η επικοινωνία γίνεται πολυπλοκότερη και η ενεργός συμμετοχή όλων των μελών μικρότερη. Για το λόγο αυτό στα πρώτα στάδια εφαρμογής της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας είναι προτιμότερο να δημιουργούνται ομάδες των 2 ή 3 ατόμων (Ματσαγγούρας, 1998).

     Θα προτιμηθεί η ανομοιογενής σύνθεση με εναλλασσόμενους ρόλους για να εξασφαλιστεί το κατάλληλο πλαίσιο στήριξης και ενεργού ένταξης στη μαθησιακή διαδικασία των αδύνατων μαθητών, που συνήθως στην παραδοσιακή τάξη παραμένουν απομονωμένοι. Ένας επιπλέον λόγος είναι το γεγονός ότι στις ομάδες θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας μαθητής που χειρίζεται καλά τον υπολογιστή, ο οποίος θα βοηθήσει και τους υπόλοιπους να εξοικειωθούν στη χρήση του έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της όλης διαδικασίας

     Η εκπαιδευτικός διαδραματίζει σημαντικό και δύσκολο ρόλο στην όλη διαδικασία. Είναι εκείνη που μεσολαβεί ανάμεσα στις Ν.Τ. και στους μαθητές, που συντονίζει τις ομάδες, που παρέχει ανατροφοδότηση και έμμεση βοήθεια όταν η ομάδα περιέλθει σε αδιέξοδο και κυρίως εκπαιδεύει τους μαθητές σε ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες. Πιο συγκεκριμένα έργο της είναι:

§  Να λειτουργεί ως παράγοντας στήριξης και καθοδήγησης.

§  Να εξηγεί με σαφήνεια και συντομία ποιο είναι το έργο των ομάδων.

§  Να διδάσκει δεξιότητες και διαδικασίες που είναι άγνωστες στους μαθητές και θα κληθούν να τις χρησιμοποιήσουν. (ιστοεξερεύνηση, εννοιολογικός χάρτης, συλλογή πληροφοριών από το διαδίκτυο, powerpoint)

§  Να παρακολουθεί τον τρόπο και το βαθμό συνεργασίας των μελών κάθε ομάδας.

§  Να αναγνωρίζει δημόσια τις ομάδες που δείχνουν ομαδοσυνεργατική συμπεριφορά για να ανατροφοδοτεί και να υποδεικνύει τις αναμενόμενες μορφές συμπεριφοράς (Ματσαγγούρας, 1998).

Στόχοι του σεναρίου

     Ως βασικός σκοπός του σεναρίου ορίζεται η ανάπτυξη του ενδιαφέροντος των μαθητών για την ελληνική μυθολογία, η κατανόηση του μύθου της αργοναυτικής εκστρατείας και η επαφή τους με την πολιτιστική κληρονομιά μας, γνωρίζοντας στοιχεία του πολιτισμού των αρχαίων και συγκρίνοντάς τα με τα αντίστοιχα σημερινά.

   Ειδικότερα οι μαθητές με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας θα πρέπει:

Γνωστικοί στόχοι

·         Να γνωρίσουν το μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας.

     (2^η ,5^η  ,6^η , 8^η   Δραστηριότητα, Φύλλα Εργασίας 3,4,5,6,7,8,9)                                                                                    

·         Να γνωρίσουν τους ήρωες που έλαβαν μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία και να κατανοήσουν ότι η εκστρατεία είχε πανελλήνιο χαρακτήρα .

     (5^η  Δραστηριότητα, Φύλλο Εργασίας 6)

·         Να συνδέσουν το μύθο με τις προσπάθειες των Αχαιών να κατακτήσουν πλούσιους τόπους.

     (5^η  Δραστηριότητα, Βίντεο, Φύλλα Εργασίας 6,8)

·         Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι στην τέχνη και τη διαχρονική της αξία.

     (4^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα)

·         Να εντοπίσουν στο χάρτη τις περιοχές που διαδραματίστηκαν σημαντικά γεγονότα καθώς τις περιοχές που πέρασε η Αργώ και να ταξιδέψουν νοερά στις περιοχές αυτές.

     (1^η ,3^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα, Φύλλα Εργασίας 6,8)

·         Να γνωρίσουν το χαρακτήρα της Μήδειας.

    (6^η Δραστηριότητα, Φύλλο Εργασίας 8)

·         Να διαπιστώσουν κι άλλες επιβιώσεις της ελληνικής μυθολογίας (ήθη και έθιμα, τέχνη, αστρονομία).

     (2^η ,4^η  Δραστηριότητα, Φύλλο Εργασίας 2)

·         Να κατανοήσουν το σκοπό και την αιτία της Αργοναυτικής εκστρατείας.

     (2^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα, Φύλλα Εργασίας 6,8)

               Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων

·           Να καταστούν ικανοί να περιγράφουν εικόνες και ευρήματα.

     (6^η ,8^η  Δραστηριότητα, όλα τα Power point, Φύλλα Εργασίας 1,2,6)

·           Να αξιοποιούν ιστορικές πηγές για την άντληση πληροφοριών.

(2^η ,4^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα)

·           Να αναπτύξουν σε κάποιο βαθμό ιστορική σκέψη (ιστορικές έννοιες, συσχετισμοί, απλές γενικεύσεις)

(1^η ,2^η ,3^η ,4^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα)

·           Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας.

(2^η ,5^η ,6^η ,7^η ,8^η  Δραστηριότητα, Φύλλα Εργασίας 1,2,3,4,5,6,7,8,9)

·           Να καλλιεργήσουν ανώτερες μορφές σκέψης όπως η ανάλυση και η σύνθεση των δεδομένων.

(2^η ,4^η ,5^η ,6^η ,8^η  Δραστηριότητα, Φύλλα Εργασίας1,4,7)

                    Στόχοι σε επίπεδο στάσεων

·         Να  καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία και για τις αρχαιότητες καθώς και την επιθυμία για επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και για μελέτη σχετικών βιβλίων.

(Power point, όλες οι δραστηριότητες)

·         Να μάθουν να αξιοποιούν το περιεχόμενο ιστοσελίδων στο διαδίκτυο.

(1^η ,2^η ,3^η ,4^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα Φύλλα Εργασίας 6,8)

·         Να μπουν στη διαδικασία αποδοχής και σεβασμού της ιστορίας και του πολιτισμού γενικότερα.

(Όλες οι Δραστηριότητες)

·         Να αναπτύξουν  την κριτική τους ικανότητα.

(Όλες οι δραστηριότητες, Φύλλα Εργασίας 1,4,5,6,7,8,9)

·         Να μάθουν να συμμετέχουν ενεργά σε διαδικασίες έρευνας και ανακάλυψης.

(2^η ,5^η ,6^η ,7^η  Δραστηριότητα)

·         Να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να τονώσουν την αυτοεκτίμησή  τους μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

(Όλες οι Δραστηριότητες, Φύλλα Εργασίας 1,2,3,4,5,6,7,8,9)

                      Ως προς τη χρήση Τ.Π.Ε.

·         Να αναπτύξουν την ικανότητα διερεύνησης, αναζήτησης και συλλογής χρήσιμων πληροφοριών από το διαδίκτυο.

(1^η ,2^η ,3^η ,4^η ,5^η ,6^η  Δραστηριότητα)

·         Να μάθουν να συνθέτουν αφήγηση συνοδευόμενη από εικόνα.

(Όλα τα Power point, 8^η Δραστηριότητα)

·         Να γνωρίσουν και να μάθουν να χρησιμοποιούν το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράφησης για να αναπαραστήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους.

(Φύλλα Εργασίας 1,4,7)

·         Να οικοδομήσουν την αξία της συνεργασίας μέσα από την επικοινωνία και την κοινή προσπάθεια που προσφέρουν οι Νέες Τεχνολογίες.

(Όλες οι Δραστηριότητες και τα Φύλλα Εργασίας)

·         Να δημιουργήσουν μια δική τους πολυτροπική παρουσίαση, στηριζόμενοι στην καλή  συνεργασία.

(8^η Δραστηριότητα)

1^η – 2^η   Διδακτική ώρα

Μέσω ιστοεξερεύνησης οι μαθητές παρακολουθούν με βίντεο (http://www.myspace.com/video/twoshot-films/twoshot-films-videos/102637559) το κείμενο της εισαγωγής. Η παρουσίαση συνδυάζει αφήγηση – ήχο – εικόνα και κεντρίζει το ενδιαφέρον των μαθητών. Συγχρόνως παρουσιάζεται το βίντεο στην κεντρική οθόνη, μέσω βιντεοπροβολέα.

Η εισαγωγή λειτουργεί ως αφόρμηση για τους μαθητές και τους προετοιμάζει για το μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας που θα ακολουθήσει. Στη συνέχεια ανοίγουν το βιβλίο της ιστορίας και διαβάζουν την εισαγωγή, σχολιάζοντας την εικόνα που βρίσκεται κάτω από το κείμενο και εικονίζει τους Αργοναύτες πάνω στην Αργώ.

Ακολουθεί η τοποθέτηση χρονικά της Αργοναυτικής εκστρατείας. Η εκπαιδευτικός στέκεται στη φράση «κάποια μέρα» και καλεί τους μαθητές να ανοίξουν την ιστορική γραμμή, που έχει δημιουργήσει σε Power point, η οποία δείχνει πότε περίπου συνέβησαν τα γεγονότα για τα οποία γίνεται λόγος στην εισαγωγή. Ενθαρρύνει  τους μαθητές να την σχολιάσουν, αφού την παρατηρήσουν προσεκτικά και γίνεται μία συζήτηση για τις χρονικές περιόδους που εικονίζονται, για τους ήρωες  και για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που θα μελετήσουν.

  

Ιστορική γραμμή

1^η  Δραστηριότητα

Στη συνέχεια, αφού κάποιος μαθητής διηγηθεί με δυο λόγια τι άκουσε, είδε και διάβασε, η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να εργαστούν ως ομάδες, να μπουν στο Internet, και να επισκεφτούν την παρακάτω ιστοσελίδα:

·         http://www.sigmabooks.gr/maps_gr_grGreece.html

Μόλις τη βρουν να κάνουν αριστερό κλικ στο

·         Greek Mythology maps – Mythological map of Greece

Στην οθόνη τους εμφανίζεται ένας Μυθολογικός χάρτης της Ελλάδας. Τους αφήνει να τον περιεργαστούν, να δουν τις πόλεις της αρχαίας Ελλάδας και αν μπορούν να εντοπίσουν κάποια από τις τοποθεσίες για τις οποίες μιλά η εισαγωγή, αλλά και τη Θήβα. Στη συνέχεια του χάρτη υπάρχουν αλφαβητικά όλες οι πόλεις, τα βουνά, τα ποτάμια, τα νησιά της Ελλάδας. Διαβάζουν την οδηγία που τους δίνεται, πατούν πάνω στη λέξη «Πήλιο» και οδηγούνται σε έναν άλλο χάρτη, που δείχνει πού ακριβώς είναι αυτή η τοποθεσία –βουνό.

Την Κολχίδα δεν τη βρίσκουν και οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι δε βρίσκεται στην Ελλάδα. Η εκπαιδευτικός παροτρύνει τους μαθητές να κατέβουν χαμηλότερα στη σελίδα. Στο τέλος της θα βρουν 3 άλλους χάρτες της Ελληνικής Μυθολογίας. Κάνουν αριστερό κλικ στο χάρτη της «Αργοναυτικής εκστρατείας», ο οποίος εμφανίζεται στην οθόνη τους και στον οποίο μπορούν να εντοπίσουν την Κολχίδα. Από τις παρατηρήσεις και τις απαντήσεις των μαθητών σε συγκεκριμένες ερωτήσεις, αντιλαμβάνονται πως αυτή η περιοχή ήταν πολύ μακριά για εκείνη την εποχή και συμπερασματικά οι Αργοναύτες χρειάζονταν ένα γερό καράβι και αρκετό χρόνο για να φτάσουν εκεί. Επίσης παρατηρούν ότι έγιναν πολλές ενδιάμεσες στάσεις. Η εκπαιδευτικός θέτει τον προβληματισμό στους μαθητές( Γιατί άραγε σταμάτησαν σε τόσα μέρη;) που τους βάζει σε σκέψη και το οποίο θα απαντηθεί στην πορεία της διδασκαλίας.

Ακολουθεί ερώτηση για το ποιους ήρωες θυμούνται από όσα έχουν διδαχτεί στο βιβλίο της Ιστορίας και τι έκαναν αυτοί. Ένας μαθητής καταγράφει τις απαντήσεις των συμμαθητών του στον πίνακα σε δύο στήλες. Στην πρώτη στήλη γράφονται οι ήρωες και στη δεύτερη τι έκανε ο καθένας από αυτούς. Αυτά τα στοιχεία θα χρησιμεύσουν στην πορεία

της διδασκαλίας.

Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να ανοίξουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1, που το ονομάζει “ ήρωες ”

                   

    Πρόκειται για έναν ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη (λογισμικό Kidspiration), που οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν ως ομάδες. Εδώ θα πρέπει να διατεθεί χρόνος για να δοθούν πληροφορίες στους μαθητές για τον Εννοιολογικό χάρτη και στη συνέχεια οδηγίες για το πώς θα δουλέψουν και θα συμπληρώσουν  το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1.

 Αν δυσκολεύονται, συμβουλεύονται την εκπαιδευτικό.  Εναλλακτικά θα δοθεί χρόνος στους μαθητές να ανοίξουν τις αναλυτικές οδηγίες του προγράμματος Kidspiration, να τις διαβάσουν και να δοθούν διευκρινίσεις.

                                             

                                     Βήμα προς βήμα Kidspiration για παιδιά

                              

Όταν τελειώσουν την εργασία τους, την αποθηκεύουν και η κάθε ομάδα, μέσω του εκπροσώπου της, παρουσιάζει το δικό της εννοιολογικό χάρτη. Αφού γίνει αυτό από όλες τις ομάδες, γίνονται τυχόν διορθώσεις ή συμπληρώνονται στοιχεία έτσι ώστε όλες οι ομάδες να έχουν αποθηκεύσει τον ίδιο εννοιολογικό χάρτη. Μπορούν να δημιουργήσουν και μια γωνιά στην τάξη τους που θα της δώσουν ένα κατάλληλο όνομα, όπου εκεί θα τοποθετούν τις εργασίες τους, αφού τις εκτυπώσουν.

Με την 1^η Δραστηριότητα και το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 αξιολογούνται οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών και αν είναι σε θέση να εντοπίζουν στο χάρτη συγκεκριμένες τοποθεσίες, να αναλύουν δεδομένα από εικόνες ή κείμενα και να οδηγούνται σε συμπεράσματα.

3^η  - 4^η  Διδακτική ώρα

Η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να ανοίξουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2, που είναι φτιαγμένο σε Word και να το ολοκληρώσουν ως ομάδες. Ακολουθεί προφορική λύση. Έτσι ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης της εισαγωγής και η κριτική τους ικανότητα.(Ανάλυση και ερμηνεία εικόνας-ιστορικής πηγής)

Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός ρωτά τους μαθητές αν γνωρίζουν περισσότερα για το χρυσόμαλλο δέρας και ύστερα από μια σύντομη συζήτηση πάνω σ΄ αυτό το θέμα που κεντρίζει το ενδιαφέρον και την περιέργειά τους να μάθουν περισσότερα, ακολουθεί η ιστορία του Φρίξου και της Έλλης με παρουσίαση, όπως ακριβώς έγινε και το πρώτο δίωρο.(βίντεο-συνέχεια)

2^η  Δραστηριότητα

Η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να επισκεφτούν την παρακάτω ιστοσελίδα:

·                 http://mythologia.8m.com/argo5.html

η οποία περιλαμβάνει όλο το μύθο, να διαβάσουν το σχετικό κείμενο για το χρυσόμαλλο δέρας και να το σχολιάσουν ενδοομαδικά. Στη συνέχεια κάποιος μαθητής θα κληθεί να πει περιληπτικά τα σημαντικότερα γεγονότα.

Αμέσως μετά εκτυπώνουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 και λύνουν τις ασκήσεις. Αν χρειαστούν βοήθεια, τη ζητούν από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Ακολουθεί προφορική λύση από τους μαθητές

Εδώ αξιολογείται ο βαθμός κατανόησης του μύθου του «Φρίξου και της Έλλης» και η ικανότητα των μαθητών να εντοπίζουν περιοχές στο χάρτη και να συνδέουν περιοχές με μυθικά πρόσωπα από τα οποία έχουν πάρει την ονομασία τους.

3^η  Δραστηριότητα

Όταν τελειώσει αυτή η εργασία των μαθητών, η εκπαιδευτικός τους ζητά να μπουν και πάλι στο Μυθολογικό χάρτη της Ελλάδας και να εντοπίσουν τη θέση του Ορχομενού και των Δελφών, με την ίδια διαδικασία.

Ακολουθούν ερωτήσεις που σχετίζονται με το χώρο, όπως οι παρακάτω:                             

§  Ποιες άλλες γνωστές πόλεις βρίσκονται κοντά στον Ορχομενό;

§  Σε ποιο νομό βρίσκονται;

§  Η πόλη μας βρίσκεται κοντά;

§  Είχε καμιά σχέση με τον Ορχομενό; (Η Ινώ ήταν κόρη του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας)

           Η προσφυγή του Αθάμα στο Μαντείο των Δελφών δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να ανακαλέσουν προϋπάρχουσες γνώσεις για το Μαντείο και την Πυθία, που αποκτήθηκαν στην ενότητα των Θεών και να τις εμπλουτίσουν με επιπλέον πληροφορίες που τους δίνονται σε Power point ( Το Μαντείο των Δελφών ).

           Με αφορμή τη θυσία του Φρίξου που δεν έγινε τελικά, γίνεται συζήτηση για τις θυσίες και τις τελετές που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα προς τιμήν των Θεών.

             Αξίζει να αναφερθεί ότι και σήμερα σε γιορτές Αγίων, σε πολλά μέρη, διατηρούνται κάποια                    έθιμα που μας παραπέμπουν σε εκείνη την εποχή.

            

              4^η  Δραστηριότητα

                Η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να επισκεφτούν την παρακάτω ιστοσελίδα:

www.mikrosapoplous.gr/iliada   ( μετάφραση Ιάκωβου Πολυλά ) και να διαβάσουν

          ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ—3   «Ένορκη θυσία πριν τη μονομαχία του Μενελάου με τον Πάρη»

          Στη συνέχεια ρωτά αν οι μαθητές γνωρίζουν παρόμοια έθιμα σήμερα που ενδέχεται να γνωρίζουν.  Κατόπιν με Power point  διαβάζουν ένα κείμενο του Απολλώνιου Ρόδιου που περιγράφει μια θυσία και συνδέεται με παρόμοιο έθιμο σήμερα.

                  Σκοπός αυτών των παρουσιάσεων είναι να φέρουν τους μαθητές σε επαφή με ήθη και έθιμα της αρχαίας εποχής τα οποία θα συνδέσουν με αντίστοιχα σημερινά και κατ΄επέκταση θα μπουν στη διαδικασία γνωριμίας και αποδοχής του αρχαίου πολιτισμού και την επίδρασή του στη νεότερη ιστορία.

           Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να βρουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4, που το ονομάζει “Φρίξος και Έλλη”, να εργαστούν ομαδικά και να το συμπληρώσουν.           

                   Πρόκειται για έναν ημιδομημένο  εννοιολογικό χάρτη, στον οποίο όμως πρέπει αυτή τη φορά να δημιουργήσουν και οι ίδιοι κόμβους και συνδέσμους για να ολοκληρωθεί. Όταν τελειώσουν όλες οι ομάδες θα ακολουθηθεί η εξής διαδικασία:

§  Κάθε ομάδα θα παρουσιάσει το δικό της εννοιολογικό χάρτη, μέσω του εκπροσώπου της.

§  Ένας δεύτερος μαθητής της ομάδας θα γράφει στον πίνακα τι γνωρίζει η ομάδα του για το μύθο του Φρίξου και της Έλλης, σύμφωνα με το χάρτη που δημιούργησαν.

§  Στο τέλος με την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού συμπληρώνουν στον εννοιολογικό χάρτη τυχόν παραλήψεις τους για να είναι ολοκληρωμένος και τον αποθηκεύουν.

Εδώ γίνεται αξιολόγηση για το αν έχουν κατανοήσει οι μαθητές τις βασικές έννοιες του μύθου και αν μπορούν να τις οργανώνουν και να τις αναπαριστούν.

Εναλλακτικά οι μαθητές μπορούν να εργαστούν με την τεχνική του καταιγισμού των ιδεών. Η εκπαιδευτικός καταγράφει στον πίνακα λέξεις που λένε οι μαθητές, μετά από παρότρυνσή της και που έχουν σχέση με το μύθο, στη συνέχεια τις χωρίζουν σε κατηγορίες και τις χρησιμοποιούν στην ολοκλήρωση του εννοιολογικού χάρτη.

Για να χαλαρώσουν, να διασκεδάσουν και να αξιολογήσουν οι ίδιοι οι μαθητές τις γνώσεις που απέκτησαν, η εκπαιδευτικός τους δίνει τη Δ/νση της ιστοσελίδας: http://users.sch.gr/babisd/autosch/joomla15/images/stories/1/guiz.html. Μπαίνουν και βρίσκουν ένα παιχνίδι ερωτήσεων σχετικό με « Φρίξο και Έλλη».

5^η - 6^η Διδακτική ώρα

         Ξεκινώντας η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να βρουν και να ανοίξουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5 με τίτλο « Φρίξος και Έλλη».

  Πρόκειται για ένα σταυρόλεξο που έχει δημιουργηθεί με το λογισμικό Hot Potatoes και τους βοηθάει να εμπεδώσουν ό,τι έχουν μάθει, αξιολογώντας οι ίδιοι τις γνώσεις τους. Αφού ανακοινωθούν οι λύσεις, γίνεται παρουσίαση του 2^ου μαθήματος της 4^ης ενότητας «Πελίας και Ιάσονας», με τον ίδιο τρόπο που έγινε και στις προηγούμενες διδακτικές ώρες.(βίντεο, αφήγηση-ήχος-εικόνα)

5^η Δραστηριότητα

Στη συνέχεια οι μαθητές επισκέπτονται την ιστοσελίδα:         http://mythologia.8m.com/argo5.html,

βρίσκουν το σχετικό κείμενο για την κατασκευή και το ταξίδι της Αργούς προς την Κολχίδα και τους ζητείται να διαβάσουν συγκεκριμένα κομμάτια και να κρατήσουν σημειώσεις στο πρόχειρο, όσον αφορά τον αριθμό των Αργοναυτών που πήραν μέρος στο ταξίδι και τους ενδιάμεσους σταθμούς του καραβιού. Όταν τελειώσουν με την ανάγνωση του κειμένου βρίσκουν και εκτυπώνουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6, που έχει δημιουργηθεί σε Word, και το λύνουν ομαδικά με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού αν χρειαστεί.

    Μετά το τέλος της εργασίας τους οι μαθητές απαντούν προφορικά στις ερωτήσεις του ΦΥΛΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6, που εμφανίζει η εκπαιδευτικός στην κεντρική οθόνη και συζητούν για τους ενδιάμεσους σταθμούς. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να κατανοήσουν τον πανελλήνιο χαρακτήρα της εκστρατείας, αφού έλαβαν μέρος σ΄ αυτήν ήρωες από όλη την Ελλάδα και επιπλέον να συλλέξουν οι ίδιοι πληροφορίες για τους ενδιάμεσους σταθμούς.

   Η εκπαιδευτικός επαναφέρει το αρχικό ερώτημα (Γιατί άραγε σταμάτησαν σε διάφορα μέρη;) Οι μαθητές απαντούν ανάλογα με το γνωστικό τους επίπεδο.

   Ακολουθεί ένα δεκάλεπτο βίντεο του B.B.C.(http://www.tovoion.com/news/%), το οποίο βρίσκουν και ανοίγουν, όπου ο διάσημος εξερευνητής Michael Wood, αναζητά τη διαδρομή του Ιάσονα και των Αργοναυτών και δίνει ενδιαφέροντα στοιχεία για τους Αργοναύτες και τους σταθμούς της Αργούς, τα οποία βοηθούν τους μαθητές πίσω από το μύθο να διακρίνουν πραγματικά ιστορικά στοιχεία και να προχωρήσουν στην απομυθοποίηση ως ένα βαθμό, χωρίς να χαθεί η μαγεία του μύθου. Μετά το τέλος του ντοκιμαντέρ, οι μαθητές είναι σε θέση να δώσουν κι άλλες απαντήσεις στο ερώτημα που τους έθεσε η εκπαιδευτικός πριν τη προβολή του.

    Ακολουθεί η παρουσίαση με Power point, που έχει σχέση με τη μαγική δύναμη της λύρας του Ορφέα, που περιλαμβάνει πληροφορίες για τον Ορφέα και τις Μούσες που σκοπό έχει να δώσει στα παιδιά να καταλάβουν τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι στη μουσική και στην τέχνη γενικότερα. Η παρουσίαση κλείνει με ένα βίντεο με τραγούδι του Μαρκόπουλου και εικόνες σχετικές με τον Ορφέα και την Ευρυδίκη.

7η - 8η Διδακτική ώρα

    Στην αρχή της διδασκαλίας η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές να ανοίξουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7, τον ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη της “Αργοναυτικής εκστρατείας”  και να τον συμπληρώσουν, σύμφωνα με αυτά που έμαθαν.

Αν θέλουν μπορούν να προσθέσουν και άλλα στοιχεία δημιουργώντας καινούριους κόμβους και συνδέσμους. Αναμένεται να τελειώσουν γρήγορα την εργασία τους και ενθαρρύνονται ώστε να την κάνουν πιο σύνθετη, γιατί ήδη έχουν ασκηθεί στο να δουλεύουν εννοιολογικούς χάρτες Στο τέλος  κάθε ομάδα παρουσιάζει  το χάρτη της στην ολομέλεια της τάξης.

        Κατόπιν γίνεται η παρουσίαση του 3^ου και τελευταίου μαθήματος της 4^ης ενότητας «Αργοναυτική εκστρατεία» με τον ίδιο τρόπο όπως και τις προηγούμενες φορές.

6^η Δραστηριότητα

      Αμέσως μετά, με την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού μπαίνουν σε ένα κείμενο που είναι γραμμένο σε Word (Φυγή από την Κολχίδα) από την ίδια, για αποφυγή χάσιμου χρόνου, που εξιστορεί την επιστροφή των Αργοναυτών καθώς και το τέλος του μύθου. Επίσης διαβάζουν πληροφορίες για τον Τάλω και τη Μήδεια. Στο πρόχειρο σημειώνουν τα μέρη από τα οποία πέρασε η Αργώ και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι Αργοναύτες κατά την επιστροφή.               

       Μετά βρίσκουν το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 8 και το λύνουν ομαδικά. Οι σημειώσεις που έχουν κρατήσει στο πρόχειρο θα τους φανούν χρήσιμες σε κάποιες ερωτήσεις.

     Ακολουθεί Power point με την πορεία της Αργούς. Σε κάθε σταθμό ένας μαθητής από κάθε ομάδα σχολιάζει με λίγα λόγια τι συνέβη εκεί. Έτσι αξιολογείται η ικανότητα των μαθητών να αξιοποιούν το περιεχόμενο ιστοσελίδων στο διαδίκτυο και να παράγουν λόγο. Επίσης βλέπουν τη σύγχρονη Αργώ σε παρουσίαση.

7^η Δραστηριότητα

      Τέλος χρησιμοποιούν το πρόγραμμα της ζωγραφικής, που τους είναι γνωστό, για να ζωγραφίσουν την Αργώ. Μπορούν και να γράψουν αν θέλουν ένα μικρό κείμενο ή να βάλουν τίτλο στη ζωγραφιά τους. Η κάθε ομάδα εκτυπώνει τη δημιουργία της και όλες μαζί τις τοποθετούν στη γωνιά της «Αργοναυτικής εκστρατείας» της τάξης.

   9^η  Διδακτική ώρα   

         Την ώρα αυτή η εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές ν’ ανοίξουν το λογισμικό hot potatoes, που είναι εγκατεστημένο στους υπολογιστές τους, και να λύσουν ομαδικά τις δύο  ασκήσεις (σταυρόλεξο-συμπλήρωση κενών) που βλέπουν στην οθόνη. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 9 και ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 10. Η εργασία αυτή έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας και απαιτείται πολύ καλή συνεργασία των μελών των ομάδων. Εδώ αξιολογείται ο βαθμός κατανόησης όλης της ενότητας.

8^η   Δραστηριότητα

       Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός, μετά από την επίδειξη του λογισμικού PowerPoint, ζητά από τους μαθητές να συνεργαστούν με την ομάδα τους, να ανοίξουν ένα PowerPoint και να δημιουργήσουν τη δική τους διαφάνεια. Στη θέση που γράφει τίτλος θα γράψουν τον τίτλο που έχει δοθεί σε κάθε ομάδα ως εξής:

1^η ομάδα: « Φρίξος και Έλλη »

2^η ομάδα: « Ο Ιάσονας μεγαλώνει στο Πήλιο »

3^η ομάδα: « Η κατασκευή της Αργούς »

4^η ομάδα: « Το ταξίδι »

5^η ομάδα: « Άφιξη στην Κολχίδα »

6^η ομάδα: « Οι άθλοι του Ιάσονα και η αρπαγή του χρυσόμαλλου δέρατος »

Στη συνέχεια θα αφήσουν τη διαφάνειά τους σε αναμονή και με τις υποδείξεις της εκπαιδευτικού θα ανοίξουν ένα αρχείο που είναι αποθηκευμένο στον υπολογιστή τους με το όνομα «εικόνες». Εκεί βρίσκονται πολλές εικόνες που έχουν σχέση με το μύθο. Διαλέγουν την κατάλληλη και την αντιγράφουν στη διαφάνεια με τη διαδικασία της αντιγραφής-επικόλλησης. Δίπλα στην εικόνα που επικολλήθηκε στη διαφάνειά τους θα συγγράψουν ένα σύντομο και περιεκτικό κείμενο που θα αφηγείται το γεγονός στο οποίο παραπέμπει ο τίτλος και η εικόνα. Με αυτή τη διαδικασία η κάθε ομάδα θα δημιουργήσει το δικό της Power point, θα το παρουσιάσει στην ολομέλεια της τάξης και όλες οι ομάδες θα συνθέσουν με λίγα λόγια το μύθο. Στη συνέχεια  εκτυπώνουν και τοποθετούν την εργασία τους στη γωνιά της Αργοναυτικής εκστρατείας της τάξης.

        Με την ολοκλήρωση και αυτής της δραστηριότητας η εκπαιδευτικός δίνει το   ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 11 στους μαθητές, που αφορά ερωτήσεις που έχουν σχέση με το πώς είδαν οι ίδιοι οι μαθητές τη διαδικασία, αν συνάντησαν δυσκολίες και αν τις ξεπέρασαν με τη βοήθεια των συνεργατών τους, αν τελικά το χάρηκαν.

       Με τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν  έγινε ταυτόχρονη αξιολόγηση της όλης διαδικασίας που ακολουθήθηκε (διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικές δραστηριότητες), κατά πόσο πέτυχαν οι γνωστικοί στόχοι του σεναρίου αλλά και οι στόχοι που αφορούν δεξιότητες και στάσεις που απέκτησαν οι μαθητές, σε ποιο βαθμό συνεργάστηκαν και συμμετείχαν ενεργά σε διαδικασίες ανακάλυψης, ανάλυσης και σύνθεσης δεδομένων και απέκτησαν αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

 Εργαλεία

                          Με το λογισμικό Kidspiration, δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να αναπαραστήσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους οργανωμένα  και ιεραρχημένα, γεγονός που προάγει την κριτική τους σκέψη.

         Με το λογισμικό ειδικής χρήσης HotPotatoes θα δημιουργηθούν      αλληλεπιδραστικές ασκήσεις συμπλήρωσης κενών και δύο σταυρόλεξα         

              Το λογισμικό γενικής χρήσης Word χρησιμοποιείται ως πρόσθετο παιδαγωγικό υλικό για να   δημιουργηθούν τα φύλλα εργασίας με πιο ελκυστικό τρόπο για τους μαθητές. Η δημιουργία πολυτροπικών κειμένων και ασκήσεων  κάνει πιο ευχάριστο το μάθημα και η γνώση επιτυγχάνεται άνετα και πιο ευχάριστα για τους μαθητές μας.

              Με το λογισμικό παρουσίασης Power point γίνεται παρουσίαση των μαθημάτων της ενότητας και παρουσίαση πρόσθετων πληροφοριών που αφορούν την τέχνη, τα ήθη και τα έθιμα της εποχής και τα πρόσωπα που εμπλέκονται στο μύθο, γιατί με αυτόν τον τρόπο η διδασκαλία ξεφεύγει από τον παραδοσιακό τρόπο και δίνει έμφαση στην αναπαράσταση με εικόνες, ήχους, κίνηση και βίντεο που προκαλεί το αυξημένο ενδιαφέρον των μαθητών.

.         Με την πλοήγηση στο διαδίκτυο σε προτεινόμενες τοποθεσίες οι μαθητές εμπλέκονται ενεργά στη μάθηση, αφού τους δίνεται η δυνατότητα να συλλέξουν οι ίδιοι πληροφορίες τις οποίες καλούνται να επεξεργαστούν και να βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματα που τους τίθενται.   Συγκεκριμένα θα μπορούν να πλοηγηθούν στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Μυθολογίας, της sigmabooks,  στην easypedia.

     Τέλος, με το πρόγραμμα της ζωγραφικής που υπάρχει εγκατεστημένο στον     υπολογιστή, οι μαθητές αναπαριστούν με δημιουργικό τρόπο το μέσο μετακίνησης των Αργοναυτών που τους βοηθά να πραγματοποιήσουν το σκοπό της εκστρατείας τους, την Αργώ. Έτσι θα καλλιεργηθεί η έκφραση και η δημιουργικότητά τους

Αξιολόγηση

       Η αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών στο μάθημα της ιστορίας έχει ανατροφοδοτικό και όχι αξιολογικό σκοπό, σύμφωνα και με το Α.Π.Σ. 

       Καθ’ όλη τη διάρκεια πραγματοποίησης  του σεναρίου, γίνεται αξιολόγηση στο τέλος κάθε μαθητικής δραστηριότητας,(αλλά και κατά τη διάρκειά της) όπως ήδη έχει αναλυθεί,  για να διαπιστωθεί αν έχουν κατακτηθεί οι επιδιωκόμενοι γνωστικοί  στόχοι αλλά και οι στόχοι δεξιοτήτων και στάσεων.

  Η αξιολόγηση γίνεται ως εξής:

α) με κατάλληλες διδακτικές ενέργειες, με τις οποίες αξιολογείται κατά πόσο οι μαθητές απέκτησαν γνωστικές και μεθοδολογικές δεξιότητες, όπως να παρατηρούν και να περιγράφουν εικόνες, να βρίσκουν και να αξιοποιούν ιστορικές πηγές για την άντληση πληροφοριών μέσω της ιστοεξερεύνησης. Επίσης αξιολογείται και ο βαθμός ανάπτυξης ιστορικής σκέψης, αν δηλαδή οι μαθητές είναι σε θέση να κατανοούν έννοιες, να τις συσχετίζουν και να καταλήγουν σε απλές γενικεύσεις.

 β) με τα Φύλλα Εργασίας που δίδονται στους μαθητές και τα οποία καλούνται να  λύσουν συνεργατικά

γ) με τα λογισμικά που καταφέρνουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον τους για τους μύθους και το ιστορικό παρελθόν, να αναδείξουν τις καλλιτεχνικές τους δεξιότητες και να τους βοηθήσουν στην κατάκτηση της γνώσης

δ) με ερωτήσεις που γίνονται σε ομαδικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο

      Στο τέλος όλων των δραστηριοτήτων αξιολογείται και ο βαθμός ανταπόκρισης των μαθητών στις δραστηριότητες από την εκπαιδευτικό αλλά και από τους ίδιους, και η συμβολή των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία, με τη χρήση ερωτηματολόγιου.

Επέκταση της δραστηριότητας

Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί στο μάθημα της Γλώσσας. Οι μαθητές με τη βοήθεια των εννοιολογικών χαρτών,  «ήρωες», «Φρίξος και Έλλη» και «Αργοναυτική εκστρατεία», που ολοκλήρωσαν κατά τη διάρκεια των 9 διδακτικών ωρών και έχουν εκτυπώσει, μπορούν να γράψουν ένα περιληπτικό κείμενο, κάνοντας αναφορά στα βασικά σημεία του μύθου.

Επίσης μπορούν να επισκεφτούν την παρακάτω ιστοσελίδα:

www.stixoi.info:ArgoNanis

η οποία περιέχει στίχους για πρόσωπα και γεγονότα του μύθου της Αργοναυτικής εκστρατείας, να διαβάσουν κάποια από αυτά και στη συνέχεια να γίνουν οι ίδιοι ποιητές και να φτιάξουν το δικό τους ποίημα.

Επίσης θα μπορούσαν να περιγράψουν το χαρακτήρα της Μήδειας, του Ιάσονα και άλλων προσώπων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο μύθο, χρησιμοποιώντας κατάλληλα επίθετα, μετοχές και αναπτύσσοντας επιχειρηματολογία.

Άλλη δραστηριότητα που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, είναι να δοθούν στους μαθητές comics πάνω στα οποία θα γράψουν τους διαλόγους των ηρώων.

                                                   Εικόνα 1: Υπόδειγμα comics

                                   

       Στο μάθημα της Αισθητικής αγωγής θα μπορούσαν να εργαστούν ως ομάδες και να ασχοληθούν με την εικονογράφηση σκηνών από την Αργοναυτική εκστρατεία, όπως η αρπαγή του χρυσόμαλλου δέρατος, η κατασκευή της Αργούς, το πέρασμα από τις Συμπληγάδες Πέτρες, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο το πρόγραμμα ζωγραφικής, ή το Revelation Natural Art, που δεν τους είναι άγνωστα, να εκτυπώσουν τις δημιουργίες τους και να τις αναρτήσουν στην τάξη κατά χρονική σειρά, έτσι ώστε να δημιουργήσουν το μύθο με εικόνες.

       Άλλη καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι να κατασκευάσουν κούκλες με τις μορφές των ηρώων και να παίξουν κουκλοθέατρο ή να οργανώσουν μία παράσταση για τους μαθητές του σχολείου.

       Στο μάθημα της Θεατρικής αγωγής, θα μπορούσε να γίνει δραματοποίηση κομματιών από το μύθο, που άρεσαν στα παιδιά. Η δραματοποίηση είναι κομμάτι της διδασκαλίας, διότι ψυχαγωγεί, ενώ συγχρόνως μορφώνει και προωθεί την ένταξη του παιδιού ως ατόμου στην ομάδα, την κοινωνικοποίησή του (Μουδατσάκις, 1994).

       Στο μάθημα της Μελέτης περιβάλλοντος, οι μαθητές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό  του Google Earth, για να μετρήσουν την πραγματική απόσταση που είχαν να διανύσουν οι Αργοναύτες με την Αργώ.

       Στο μάθημα της Ευέλικτης ζώνης, θα μπορούσε η εκπαιδευτικός να αφιερώσει 1 διδακτική ώρα για να παρακολουθήσουν οι μαθητές το βίντεο με το μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας ή εναλλακτικά και ανάλογα με το επίπεδο της τάξης, να δείξει στους μαθητές τη συνέχεια από το ενδιαφέρον βίντεο-ντοκιμαντέρ του B.B.C. με τον εξερευνητή Michael Wood, που γίνεται Αργοναύτης και κάνει το ταξίδι της Αργούς, ακολουθώντας τα χνάρια του Ιάσονα.

Βιβλιογραφία

1.    Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2002)  Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών

2.    ΥΠΕΠΘ Π.Ι. (2009) Ιστορία Γ΄ Δημοτικού (Βιβλίο Μαθητή), Αθήνα, ΟΕΔΒ

3.    ΥΠΕΠΘ Π.Ι. (2009) Ιστορία Γ΄ Δημοτικού (Τετράδιο Εργασιών), Αθήνα, ΟΕΔΒ

4.    ΥΠΕΠΘ-Π.Ι.(2006) Ιστορία Γ΄ Δημοτικού (Βιβλίο Δασκάλου), Αθήνα, ΟΕΔΒ

5.    Ηλίας Γ. Ματσαγγούρας (1998) «ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ»,  Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρης

6.    Ηλίας Γ. Ματσαγγούρας (1998) «ΟΡΓΑΝΩΣΗ και ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ», εφαρμογές σύγχρονης διδακτικής, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρης

7.    Α.Ράπτης-Α.Ράπτη (2003) «ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ», Ολική Προσέγγιση, Αθήνα, Εκδόσεις Αριστοτέλης Ράπτης

8.    Εμμανουήλ Α. Κολιάδης (1996) «ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ»,  τ.Γ΄  Γνωστικές Θεωρίες, Αθήνα

9.     Τηλέμαχος Ε. Μουδατσάκις (1994) «Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ» στη σχολική              πράξη, Αθήνα, Εκδόσεις Καρδαμίτσα

Δικτυογραφία

v    http://mythologia.8m.com/argo5.html

v    http://www.easypedia.gr/el/articles/%

v    http://www.sigmabooks.gr/maps_gr_grGreece.html

v    http://egpaid.blogspot.com/2011/01/blog_post_25.html

v    http://www.sikyon.com/.../argonautes.htm

v    http://www.hellinon.net/Argonautes.htm

v    http://www.elikoncc.info/?p=5499

v    http://www.pyles.tv/News/arxaiotita-energiakoi-topoi-(1)/orpeus.aspx

v    www.stixoi.info: ArgoNavis

v  http://users.sch.gr/babisd/autosch/joomla15/images/stories/1/guiz.html

v  http://www.tovoion.com

v  http://www.myspace.com/video/twoshot-films/twoshot-films-videos/102637559

v    youtube

---

[1] Αυτή η τεχνική αναπτύχθηκε από τον Novak τη δεκαετία 1960-70.