Εισηγήσεις σεμιναρίου

https://sites.google.com/site/senariabepipedoy/

Διδακτικός Σχεδιασμός και Τ.Π.Ε.

Κυριακή 11 Ιανουαρίου 2015

Σαν έχεις Φίλους ... Τι Θες τους θησαυρούς!

Τίτλος : «Σαν έχεις Φίλους ... Τι Θες τους θησαυρούς!»
Τάξη  : Ε’ Δημοτικού
Γνωστικό Αντικείμενο : Γλώσσα
Διδακτική ενότητα   : Κεφάλαιο 6 « Οι φίλοι μας, οι φίλες μας», γλώσσα Ε δημοτικού, βιβλίο μαθητή ΙΤΥΕ, σελ.72-86
*       Θέμα:
*       Η έννοια της φιλίας στις σχέσεις των παιδιών μέσα από μία διαδρομή στο χώρο και στο χρόνο ο οποίος, όπως θεμελιώνει πύργους, μοναστήρια και κτίσματα συνδεδεμένα με τη τοπική ιστορία, θεμελιώνει μνήμες και σχέσεις ανεξίτηλες στην καρδιά των ανθρώπων. Στη διαδρομή αυτή αξιοποιούνται γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα (ευθύς-πλάγιος λόγος, προσωπικές αντωνυμίες, δευτερεύουσες προτάσεις).
*        
Σκεπτικό της δραστηριότητας
*       Καινοτομίες:
    Το παρόν σενάριο θέλοντας να ταξιδέψει τα παιδιά στο χώρο και το χρόνο ενεργοποιεί τη φαντασία τους χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία που αισθητοποιούν τα διδακτικά αντικείμενα. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα χρωμάτων, ήχων και εικόνων τα παιδιά χτίζουν τη γνώση και χαίρονται τη δημιουργία.
    Πιο συγκεκριμένα οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που συνθέτουν το σενάριο αξιοποιούν λογισμικά ανοιχτού τύπου και μελέτη ιστότοπων. Με το λογισμικό παρουσίασης Power Point προβάλλονται εικόνες, μύθοι και διηγήσεις, ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία με τρόπο, κατά τον οποίο προωθούνται η ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων και η ανακαλυπτική μάθηση. Για τη μετακίνηση στο χώρο θα χρησιμοποιηθεί χάρτης από το λογισμικό Google Earth και μέρος της αξιολόγησης των μαθητών θα καλυφθεί με ασκήσεις κλειστού τύπου και σταυρόλεξα κατασκευασμένα στο λογισμικό Ηot Potatoes.
    Όταν οι μαθητές παίρνουν τη σκυτάλη, αναζητούν πληροφορίες σε επιλεγμένες ιστοσελίδες και οργανώνουν τις σκέψεις τους με τη βοήθεια λογισμικών όπως το Word και kidspiration και κατόπιν παρουσιάζουν τα νοητικά τους συμπεράσματα.
     Επιπλέον η πλοκή του σεναρίου διανθίζεται με στοιχεία Θεατρικής Αγωγής όπως οι θεατρικοί αυτοσχεδιασμοί και τα θεατρικά παιχνίδια και οι μαθητές καταλήγουν στην κατασκευή θεατρικού δρώμενου δικής τους έμπνευσης και εκτέλεσης.
     Χτίζοντας σταδιακά τη γνώση οι μαθητές συνειδητοποιούν ότι αυτό που την κάνει αυθεντική δεν είναι άλλο από τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση -οι συγκρούσεις, οι διαφωνίες η υιοθέτηση ενός κοινού συμπεράσματος. Η εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι έξω από την καθημερινή ζωή των μαθητών, γιατί εκπαίδευση είναι η ίδια η ζωή.

Προστιθέμενη αξία
Η προστιθέμενη αξία του σεναρίου έγκειται σε δύο κυρίως παράγοντες: στην υλοποίηση των στόχων του με τη χρήση των ΤΠΕ και στον βιωματικό του χαρακτήρα με την έμφαση που δίνεται στις θεατρικές πρακτικές. Πιο συγκεκριμένα:
Σχετικά με την χρήση των ΤΠΕ:
α) Παρέχονται πολλές πληροφορίες στους μαθητές με τη χρήση βίντεο στα οποία παρουσιάζονται πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας τα οποία είναι αγαπητά στα παιδιά. Έτσι η διδασκαλία γίνεται ζωντανή και ευχάριστη.
β) Οι μαθητές παρακολουθούν την ταινία «Η αρπαγή της Περσεφόνης» που γυρίστηκε στα Πολιτικά πριν από πενήντα έξι χρόνια και διαπιστώνουν έμπρακτα τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στον τόπο τους.
γ) Χρησιμοποιείται ευρέως το λογισμικό επεξεργασίας κειμένων με τη βοήθεια του οποίου οι μαθητές εξοικειώνονται με τον τρόπο γραφής στον Η/Υ δημιουργώντας ευπαρουσίαστα και καλαίσθητα κείμενα.
δ) Γίνεται χρήση μιας ποικιλίας εκπαιδευτικών λογισμικών (Word, Excel, Kidspiration, Hot potatoes) που καλλιεργούν την ορθή κρίση των μαθητών στη χρήση των υπολογιστών. Με τα λογισμικά αυτά οι μαθητές ωθούνται στη γρήγορη οργάνωση της σκέψης τους και αναπτύσσουν τη φαντασία τους μέσα από την ποικιλία των εφαρμογών που έχουν στη διάθεσή τους.
ε) Με τη χρήση του διαδικτύου συγκεντρώνουν ποικίλες πληροφορίες που αφορούν στα Πολιτικά, ξοδεύοντας λιγότερο χρόνο απ’ ότι αν στηρίζονταν στις περιορισμένες έντυπες πηγές του σχολείου.
    Όσον αφορά στις θεατρικές πρακτικές ο μαθητής μετατρέπει τις σκόρπιες γνώσεις και τις καθημερινές αισθήσεις σε θεατρικό δρώμενο με μορφή και νόημα, σε παιχνίδι. Τα παιδιά παίζουν και συνειδητοποιούν το χώρο των θρύλων (δραματοποίηση 1ης ώρας), ιστορικές γνώσεις (θεατρικό παιχνίδι 6-7ης ώρας), την έννοια της φιλίας (θεατρικός αυτοσχεδιασμός 3η ώρα).
    Συμπερασματικά επισημαίνουμε ότι ο χαρακτήρας του σεναρίου είναι μαθητοκεντρικός και εξασφαλίζει τη συμμετοχή και του πιο αδύνατου μαθητή, τον οποίο η παραδοσιακή διδασκαλία που βασίζεται κυρίως στο σχολικό εγχειρίδιο, συνήθως αποκλείει. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία ο μαθητής μεταμορφώνεται από παθητικός δέκτης σε πρωταγωνιστής και ο δάσκαλος από διεκπεραιωτής σε δημιουργός. Για τη μεταμόρφωση αυτή εκτός από επιστημονικές γνώσεις χρειάζεται και λίγη μαγεία. Πού να βρίσκεται άραγε αυτή, στη σκηνή ή στην οθόνη;

*       Γνωστικά- διδακτικά προβλήματα
·         Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να είναι πολύ καλός γνώστης των λογισμικών που χρησιμοποιεί, έτσι ώστε να χειρίζεται με άνεση τα οποιαδήποτε προβλήματα παρουσιάζονται.
·         Η συγκρότηση των ομάδων πρέπει να γίνεται προσεκτικά, ώστε η ανομοιογένεια των γνωστικών δεξιοτήτων των μαθητών να μην επηρεάζει την ομαλή λειτουργία των ομάδων.
·         Οι οδηγίες που δίνονται στους μαθητές για το χειρισμό των λογισμικών πρέπει να είναι σαφείς και περιεκτικές έτσι ώστε να είναι εύκολα κατανοητές από τους μαθητές και να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος.
·         .Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η διαχείριση του χρόνου της διδασκαλίας καθώς οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι στην ευρεία χρήση των ΤΠΕ στο καθημερινό μάθημα.
·         Οι μαθητές μελετούν ένα σενάριο σχετικό με τον τόπο που ζουν και μπορούν εύκολα να ανασύρουν σχετικά βιώματα, ωστόσο χρειάζεται ιδιαίτερος χειρισμός από το δάσκαλο στο να δημιουργήσει εσωτερικά κίνητρα στους μαθητές και να τους ωθήσει να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε τομείς που θεωρούν ότι κατέχουν ήδη καλά.



Πλαίσιο εφαρμογής

Σε ποιους απευθύνεται :

 Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Ε τάξης του δημοτικού Σχολείου, θα μπορούσε όμως με κάποιες αλλαγές να υλοποιηθεί και σε μικρότερες τάξεις.

Χώρος υλοποίησης:

Οι μαθητές θα εργαστούν στη σχολική τάξη και θα χρησιμοποιηθούν τέσσερις φορητοί υπολογιστές.

Χρόνος υλοποίησης:

Το σενάριο θα υλοποιηθεί σε 12 διδακτικές ώρες.

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:

*       Ως προς το περιεχόμενο
Οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν τα είδη των κειμένων (αφηγηματικό, περιγραφικό, επιστολή, πρόσκληση) και να βρίσκονται σε καλό επίπεδο στον προφορικό και γραπτό τους λόγο. Χρήσιμο θα να έχουν άνεση στις εγκλίσεις και στους χρόνους των ρημάτων σε Ενεργητική και Παθητική φωνή και να διακρίνουν τα είδη των αντωνυμιών. Επίσης θα πρέπει να έχουν άνεση στη μετατροπή του ευθύ σε πλάγιο λόγο και αντίστροφα.
*       Ως προς τη χρήση των υπολογιστών.
Για να μπορέσει να υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σενάριο είναι απαραίτητη η εξοικείωση των μαθητών με το λογισμικό του κειμενογράφου Word.
*       Ως προς τη συνεργασία
Οι μαθητές θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας, να είναι καλοί ακροατές και να σέβονται τις απόψεις των συμμαθητών τους.



Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: (ΤΠΕ και άλλα)

Κατά τη πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν:
·         Ηλεκτρονικοί υπολογιστές
·         Λογισμικά γενικής χρήσης (Word, Power Point, Goodge Earth)
·         Λογισμικά ειδικής χρήσης ( Hot Potatoes, Kidspiration, )
·         Φύλλα εργασίας
·         Projector
·         Χαρτιά, μολύβια, μαρκαδόροι και λαδοπαστελ
·         Υλικά από το θεατρικό εργαστήρι της τάξης (υφάσματα, μάσκες, διάφορα αντικείμενα που κεντρίζουν τη φαντασία των παιδιών, όπως καπέλα, φτερά κ.α.)
·         Παλιά αντικείμενα και κειμήλια από το σπίτι των παιδιών.



Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: (Διδακτική μεθοδολογία)

Η τάξη που θα υλοποιηθεί το σενάριο είναι η Ε´ τάξη του δημοτικού σχολείου Πολιτικών, η οποία αποτελείται από 4 κορίτσια και 5 αγόρια. Η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της έναν φορητό υπολογιστή στον οποίο θα εργάζονται και θα αποθηκεύουν τις εργασίες τους. Στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή τους θα υπάρχει ένας φάκελος στον οποίο θα είναι αποθηκευμένα τα φύλλα εργασίας και στον οποίο θα αποθηκεύουν τις εργασίες τους.
Οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν είναι :
·         Η γνωστική–εποικοδομητική, όπου οι μαθητές εμπλέκονται σε δραστηριότητες προκειμένου να συνδυαστεί η προϋπάρχουσα γνώση με τη νέα.
·         Η ομαδοσυνεργατική, όπου οι μαθητές χωρίζονται σε τρεις ομάδες των τριών ατόμων μέσα στις οποίες καλλιεργείται η αλληλεγγύη και η αποδοχή των μαθητών που είναι λιγότερο αποδεχτοί.
Ο χωρισμός των ομάδων έγινε με κριτήριο τη συμμετοχή ενός τουλάχιστον παιδιού που γνωρίζει καλά την χρήση των υπολογιστών σε κάθε ομάδα. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος είναι το καλύτερο μέσω για την προώθηση της αυτενέργειας των μαθητών καθώς οι μαθητές καλούνται να συνεργαστούν μεταξύ τους και να ανακαλύψουν, μέσα από μελέτη ιστοσελίδων και τη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων, τη νέα γνώση. Τους δίνεται η ευκαιρία να εκφράσουν τη γνώμη τους μέσα στην ομάδα και να αξιολογήσουν τις δικές τους εργασίες όπως και αυτές των συμμαθητών τους.

Στοχοθεσία
Σκοπός:
Γενικός σκοπός που θέτουμε είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τον τόπο τους μέσα από μια διερευνητική διαδικασία και να συνειδητοποιήσουν την έννοια της φιλίας.
Στόχοι της δραστηριότητας:
*       Γνωστικοί :
§  Ως προς την τοπική ιστορία
*       Να γνωρίσουν οι μαθητές τον Ενετικό πύργο των Πολιτικών καθώς και το σύστημα των φρυκτωριών στην Εύβοια. (Φύλλο Εργασίας 1 1η ώρα-Φύλλο εργασίας 4 σε λογισμικό Kidspiration-Φύλλο Εργασίας 5- Φύλλο Αξιολόγησης 1 2η ώρα.
*       Να γνωρίσουν, μέσα από το καθολικό της μονής Περιβλέπτου, στοιχεία βυζαντινής αρχιτεκτονικής. (Φύλλο Εργασίας 11, Φύλλο Εργασίας 12- 4η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 3)
*       Να εξοικειωθούν με τη βυζαντινή αγιογραφία και να μελετήσουν ζευγάρια αγίων που ήταν φίλοι, διευρύνοντας τις ιδέες τους για τη φιλία (Φύλλο Εργασίας 13 – 4η ώρα ).
*        Να γνωρίσουν τα εξωκκλήσια της περιοχής τους (Φύλλο Εργασίας 15- 5η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 4 άσκηση 3-5η ώρα)
*       Να γνωρίσουν τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης ενός παραδοσιακού σπιτιού της περιοχής τους. (Φύλλο Εργασίας 17, Φύλλο Αξιολόγησης 5 και Φύλλο Αξιολόγησης 6- 6η-7η ώρα ).
*       Να μελετήσουν τις τοπικές γυναικείες ενδυμασίες. (Φύλλο Εργασίας 18, Φύλλο Αξιολόγησης 6 - 6η -7η ώρα).
*       Να εντοπίσουν τις αλλαγές που έχουν γίνει στα Πολιτικά τα τελευταία εξήντα χρόνια (Φύλλο Εργασίας 19)
*       Να μελετήσουν τα παλιά επαγγέλματα της περιοχής τους (Φύλλο εργασίας 20, Φύλλο Εργασίας 21, Φύλλο Αξιολόγησης 7)
*       Να μελετήσουν τα φυτά της περιοχής τους. (Φύλλο Εργασίας 23, Φύλλο Εργασίας 24, Φύλλο αξιολόγησης 8 -10η ώρα.
*       Να γνωρίσουν τη παραλία των Πολιτικών και να βρουν τρόπους προστασίας της (Φύλλο Εργασίας 27 ,Φύλλο Εργασίας 28 11η -12η ώρα. )

§  Ως προ τα γραμματικά φαινόμενα
*       Να συνειδητοποιήσουν τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο λόγο. (Φύλλο Εργασίας 2, Φύλλο Εργασίας 3 - 1η ώρα, Φύλλο Εργασίας 6 με τη βοήθεια του λογισμικού kidspiration- 2η ώρα.
*       Να παράγουν περιγραφικά κείμενα (Φύλλο Εργασίας 1- 1η ώρα, Φύλλο Εργασίας 5 -2η ώρα
*       Να παράγουν κείμενα κατευθυντικού λόγου, όπως επιστολές και προσκλήσεις (Φύλλο Εργασίας 7 - 3η ώρα- Φύλλο Εργασίας 16  2η άσκηση-5η ώρα ).
*       Να κάνουν επανάληψη στις αντωνυμίες και να εμπεδώσουν την κλίση και τη λειτουργία των προσωπικών αντωνυμιών. (Φύλλο εργασίας 16 1η άσκηση – 5η ώρα, Φύλλο αξιολόγησης 4 1η άσκηση-5η ώρα)
*        Να μάθουν τις τελικές και βουλητικές προτάσεις και τη χρησιμότητά τους στο λόγο. (Φύλλο Αξιολόγησης 2- 3η ώρα, Φύλλο Εργασίας 8 - 3η Ώρα)
*       Να κάνουν εξάσκηση στις συμπερασματικές προτάσεις ( Φύλλο Εργασίας 8 - 3η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 2 -3η ώρα
*       Να κάνουν εξάσκηση στην αλφαβητική σειρά λέξεων (Φύλλο Εργασίας 9- 3η ώρα, Φύλλο Εργασίας 20 -8η και 9η ώρα.)
*       Να κάνουν εξάσκηση σε κείμενα επιχειρηματικού λόγου (Φύλλο Εργασίας 14 -5η ώρα).
*       Μέσα από τις ομόηχες λέξεις φύλλο και φίλο προσεγγίζουν τις έννοιες των παρώνυμων και ομώνυμων λέξεων. (Φύλλο Εργασίας 25 10η ώρα )
*       Να κάνουν επανάληψη και εξάσκηση στην προστακτική του Αορίστου Ενεργητικής Φωνής, (Φύλλο Εργασίας 26 2η-3η άσκηση 11η-12η ώρα
*       Δεξιοτήτων:
*       Να οδηγηθούν σε ομαδικές δράσεις θεατρικής έκφρασης (παιχνίδια ρόλων θεατρικά παιχνίδια ), όπου τα παιδιά αυτοσκηνοθετούνται παίρνοντας πρωτοβουλίες:.
·         Δραματοποίηση διαλόγου (1η ώρα )
·         Θεατρικός αυτοσχεδιασμός: Το σωστό και το λάθος στη φιλία (3η ώρα).
·         Θεατρικό παιχνίδι « Μια οικογένεια από παλιά» (6η και 7η ώρα ).
·         Παιχνίδι παντομίμας με θέμα τα παλιά αντικείμενα «Μάντεψε τι είμαι»(6η και 7η ώρα).
·         Παιχνίδι παντομίμας με θέμα τα παλιά επαγγέλματα ‘’Μάντεψε ποιος είμαι».(8η και 9η ώρα).
·         Θεατρικός αυτοσχεδιασμός «Η αγορά των Πολιτικών από το χτες στο σήμερα») (8η και 9η ώρα).
*       Να συμμετέχουν με χαρά σε παιχνίδια και εικαστικές δραστηριότητες που προάγουν τη συνεργασία και τη φιλία.:
·         Παιχνίδι «Ζητείται φίλος» (Φύλλο Εργασίας 14-4η ώρα)
·         Παιχνίδι «Ώρα για παιχνίδι» (Φύλλο Εργασίας 21 – 8η – 9η ώρα)  
·         Παιχνίδι «Ψάξε να με βρεις» (10η ώρα)               
·         Κατασκευή « Ο Πύργος της Φιλίας»( 3η ώρα)
·         Ζωγραφική με λαδοπαστέλ (4η ώρα )
*        
*       Στάσεων:
§  Ως προς την τοπική ιστορία:

*       Να αποκτήσουν οι μαθητές κίνητρα για να μελετήσουν την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό.
*       Να αισθανθούν ότι είναι κληρονόμοι αυτής της ιστορίας και συνεχιστές της.

§  Ως προς τα ΤΠΕ :

*       Να οδηγηθούν στη σωστή χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, μαθαίνοντας τη χρήση των διαφόρων λογισμικών.(Kidspiration: Φύλλο Εργασίας 4 -2η ώρα, Φύλλο Εργασίας 6 -2η ώρα. Hot Potatoes: Φύλλο Αξιολόγησης 1-2η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 3-3η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 5-6η -7η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 7-8η-9η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 8-10η ώρα. Ms Excel: Φύλλο Εργασίας 9 -3η ώρα, Φύλλο Εργασίας 14 -5η ώρα. Ms Word: Φύλλο Εργασίας 1, Φύλλο εργασίας 2-1η ώρα, Φύλλο Εργασίας 7 -3η ώρα, Φύλλο εργασίας 16 -5η ώρα, Φύλλο Αξιολόγησης 4 5η ώρα -2η άσκηση.
*       Να εξασκηθούν στην πληκτρολόγηση κειμένων (Φύλλο Εργασίας 3 -1η ώρα, Φύλλο Εργασίας 5 -2η ώρα, Φύλλο Εργασίας 8 3η ώρα, Φύλλο Εργασίας 12 και Φύλλο Εργασίας 13 -4η ώρα Φύλλο Εργασίας 15 5η ώρα, Φύλλο Εργασίας 16 -5η ώρα-2η άσκηση Φύλλο Εργασίας 19 -8η-9η ώρα, Φύλλο Εργασίας 23 -10η ώρα Φύλλο Εργασίας 26 -11η -12η ώρα, Φύλλο Εργασίας 27 -11η -12η ώρα, Φύλλο Εργασίας 28 -11η -12η ώρα.
*       Να εκτιμήσουν την αξία του διαδικτύου στον τομέα της πληροφόρησης: 1η ώρα -πληροφορίες για τον ενετικό πύργο, τη 2η ώρα -πληροφορίες για τις φρυκτωρίες, την 4η ώρα πληροφορίες για βίους αγίων που ήταν φίλοι όπως το Μέγα Βασίλειο και το Γρηγόριο Ναζιανζηνό και τη 10η ώρα για τα φυτά των Πολιτικών.



Πορεία διδασκαλίας και ανάλυση δραστηριοτήτων
1η Διδακτική Ώρα «Ένας πύργος σαν παραμύθι»
«‘Όταν έχω εσένα μπορώ να ονειρεύομαι ξανά... Ανοίγω μες τη θάλασσα πανιά και πιάνω με τα χέρια μου τον κόσμο να ενώσω...» Πώς θα μπορούσε η φιλία να γίνει συνδετικός κρίκος και να ενώσει αγαπημένα τοπία των Πολιτικών μια νεράιδα και το σκίτσο ενός ενετικού πύργου; Οι μαθητές παρακολουθούν σχετική παρουσίαση και δίνουν τις δικές τους ερμηνείες. Όταν οι μαθητές καταθέσουν τις απόψεις τους, προτείνω να δούμε το συσχετισμό που έχει κάνει ένας κάτοικος των Πολιτικών ο Πολίτης Πολιτικός – πολιτικός μηχανικός. Στη επόμενη παρουσίαση έχουμε γνωριμία με τον οδηγό του σεναρίου Πολίτη Πολιτικό, ο οποίος μικρός έπαιζε με τους φίλους του σε όλα τα μέρη των Πολιτικών που είδαμε. Ωστόσο ο Ενετικός Πύργος των Πολιτικών είναι το αγαπημένο μέρος των παιδικών του χρόνων. Θυμάται ακόμη τα λόγια του παππού του που διηγιόταν σ αυτόν και στους φίλους του το θρύλο της Νεράιδας του Πύργου. Ο Πολίτης Πολιτικός καλεί τους μαθητές να διαβάσουν το μύθο. Ακολουθεί συζήτηση για τα σημαντικότερα σημεία του μύθου και ο Πολίτης Πολιτικός προτείνει στους μαθητές να μάθουν περισσότερα για τους ενετικούς πύργους και το δίκτυο των Φρυκτωριών. Οι μαθητές παρακολουθούν σχετική παρουσίαση και με την παρότρυνση του οδηγού ανοίγουν το Φύλλο Εργασίας 1, στο οποίο τους δίνονται οδηγίες για το πώς θα αναζητήσουν πληροφορίες στο Διαδίκτυο για τον Πύργο των Πολιτικών και με βάση αυτών να γράψουν ένα μικρό κείμενο βάζοντας και μια εικόνα του πύργου. Κατόπιν με την καθοδήγησή μου επιστρέφουμε στο θρύλο του πύργου και της νεράιδας. Στο σημείο αυτό οι μαθητές ανοίγουν το Φύλλο Εργασίας 2 και χρωματίζουν στο κείμενό τους τον ευθύ λόγο. Ακολουθεί συζήτηση για τα χαρακτηριστικά του ευθύ και του πλάγιου λόγου και τις αλλαγές που γίνονται κατά την μετατροπή από τα ένα είδος στο άλλο. Οι μαθητές διαβάζουν τη σχετική γραμματική με υπερσύνδεσμο και εξασκούνται στη μετατροπή του ευθύ λόγου σε πλάγιο .Στο συγκεκριμένο φύλλο εργασίας ζητώ πλέον από τους μαθητές να ζωγραφίσουν την αγαπημένη τους σκηνή από το θρύλο. Τέλος γράφουν ένα σύντομο διάλογο σχετικά με το τι μπορεί να συζήτησαν η νεράιδα και το παλικάρι στην πρώτη τους συνάντηση (Φύλλο Εργασίας 3) «Η πρώτη συνάντηση». Η ώρα κλείνει με τη δραματοποίηση των διαλόγων που έγραψαν οι μαθητές.  



2η Διδακτική Ώρα «Ας ανάψουν οι πυρσοί»
Το ταξίδι μας στους θρύλους συνεχίζεται. Οι μαθητές παρακολουθούν ένα απόσπασμα από την ταινία «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών 2», όπου ζωντανεύει μπροστά τους ένα σύστημα επικοινωνίας με Φρυκτωρίες. Με αυτές τις μυθικές εικόνες αφήνουμε πίσω μας τη χώρα του παραμυθιού και επιστρέφουμε στην ιστορική πραγματικότητα. Ο Πολίτης Πολιτικός προτρέπει τους μαθητές να συνδεθούν με διαδικτυακές πηγές για να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους σχετικά με τις φρυκτωρίες. Στο σημείο αυτό οι μαθητές μελετούν επίσης έντυπα συγγράμματα και βιβλία. Κατόπιν για να δώσω και τη γεωγραφική διάσταση του ευφυούς αυτού συστήματος επικοινωνίας, προτρέπω τους μαθητές να μελετήσουν το βιβλίο του Θεόδωρου Σκούρα «Ακροπόλεις – Κάστρα – Πύργοι της Εύβοιας» και να εντοπίσουν στο χάρτη της Εύβοιας περιοχές γειτονικές στα Πολιτικά, οι οποίες διατηρούν αντίστοιχους ενετικούς πύργους. Αφού ολοκληρώσουν αυτή την δραστηριότητα οι μαθητές τοποθετούν εικονίδια πύργων στο χάρτη (πηγή Google Εarth) και με τη βοήθεια του λογισμικού Kidspiration συμπληρώνουν το  Φύλλο εργασίας 4. Η εικόνα των φρυκτωριών έχει ολοκληρωθεί. Οι ομάδες αποτυπώνουν τις εντυπώσεις και τις γνώσεις τους σε ένα κείμενο με τίτλο «Η ταυτότητα των φρυκτωριών» (Φύλλο Εργασίας 5). Κάθε ομάδα διαλέγει έναν μαθητή–εκπρόσωπο, ο οποίος διαβάζει στην τάξη το ομαδικό κείμενο. Στη συνέχεια οι μαθητές σχολιάζουν και αξιολογούν την ευκρίνεια και την περιεκτικότητα των κειμένων. Ίσως κάποιες φορές η αποκωδικοποίηση ενός μηνύματος να δημιουργεί αστείες παρεξηγήσεις: οι μαθητές χρησιμοποιούν τη φαντασία και το χιούμορ τους και με τη βοήθεια του λογισμικού kidspiration γράφουν έναν αστείο διάλογο (comic) μεταξύ των φρουρών τριών πύργων χρησιμοποιώντας τη μετατροπή του ευθύ σε πλάγιο λόγο (Φύλλο Εργασίας 6). Στο τέλος της ώρας συμπληρώνουν μια άσκηση τύπου σωστού - λάθους  (Φύλλο Αξιολόγησης 1).
3η Διδακτική Ώρα «Θέλω φίλους όχι αρχηγούς»
Ο Πολίτης Πολιτικός σαν πολιτικός μηχανικός που είναι θέλει να μιλήσει για τα θεμέλια της φιλίας. Διηγείται λοιπόν μια περιπέτεια της παιδικής του παρέας στον πύργο των Πολιτικών. Μήπως στις παρέες κανείς δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος; Μπορεί ο γενναίος αρχηγός να αποδειχτεί λιγόψυχος, ενώ ο πιο αδύναμος χαρακτήρας να είναι πιο ψύχραιμός στον κίνδυνο; Οι μαθητές αφού διαβάσουν το κείμενο της νυχτερινής επίσκεψης των πέντε φίλων στον πύργο, εκφράζουν τις απόψεις τους στα παραπάνω ερωτήματα και συζητούν για τη συμπεριφορά και το χαρακτήρα των ηρώων. Οι παρέες πάντα θα συναντιούνται για παιχνίδι, πάρτι και γιατί όχι για περιπέτειες. Πώς μπορούμε λοιπόν να προσκαλέσουμε ένα φίλο για περιπέτειες; Εντοπίζουμε τα δομικά χαρακτηριστικά μιας πρόσκλησης σε φίλο και γράφουμε μια πρόσκληση. (Φύλλο Εργασίας7). Γράφοντας όμως μια πρόσκληση εκφράζουμε πάντα το σκοπό για τον οποίο τη στέλνουμε στο συγκεκριμένο παραλήπτη. Έτσι με το Φύλλο Εργασίας 7 έχουμε ήδη αρχίσει να συζητάμε για τις βουλητικές και τελικές προτάσεις. Χρειαζόμαστε όμως περισσότερες λεπτομέρειες και έτσι στη συνέχεια παρακολουθούμε παρουσίαση με θέμα τις δευτερεύουσες τελικές βουλητικές και συμπερασματικές προτάσεις. Οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 8. Με βάση τις γνώσεις της πάνω στις συγκεκριμένες προτάσεις, η κάθε ομάδα γράφει ένα κείμενο για να δώσει λύσεις σε μια παρέα παιδιών που έχει «αρχηγό» που θέλει να επιβάλλεται στα υπόλοιπα παιδιά της παρέας. (Φύλλο Αξιολόγησης 2). Ο Πολίτης Πολιτικός, που είναι ειδικός στα θεμέλια, τονίζει ότι οι παρέες δε χρειάζονται αρχηγούς για να έχουν γερά θεμέλια, αλλά καλούς φίλους. Ποια είναι λοιπόν τα συστατικά του καλού φίλου; Οι ομάδες φτιάχνουν έναν κατάλογο με τις ιδιότητες του καλού φίλου καταγράφοντας τα επίθετα της επιλογής τους σε αλφαβητική σειρά στο Ms Excel (Φύλλο Εργασίας 9).Πιστεύω όμως ότι η φιλία είναι πάνω απ’ όλα βίωμα, γι’ αυτό ζητώ από τους μαθητές να διαλέξουν από τον κατάλογό τους κάποια επίθετα και να παρουσιάσουν δύο σύντομους αυτοσχεδιασμούς με τίτλο «Το σωστό και το λάθος στη φιλία». Στον πρώτο αυτοσχεδιασμό παρουσιάζεται ένα περιστατικό με την αντίδραση του φίλου που η ομάδα θεωρεί σωστή και στο δεύτερο αυτοσχεδιασμό το ίδιο περιστατικό με τη λάθος αντίδραση αυτή τη φορά. Περνάμε με αυτό τον τρόπο από το επίπεδο της θεωρίας στη βιωματική έκφραση. Ακολουθεί συζήτηση για τις απόψεις των ομάδων. Τώρα που γνωρίζουμε αρκετά για τη φιλία ,μπορούμε να «χτίσουμε τον πύργο της». Έτσι οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 10 (ατομική εργασία )με το οποίο κατασκευάζουν κύβους σε κάθε πλευρά του οποίου γράφουν μια αρετή του καλού φίλου .Οι μαθητές τοποθετούν τους κύβους τους το ένα πάνω στο άλλο και κατασκευάζου έτσι τον  «Πύργο της Φιλίας». 
4η Διδακτική Ώρα «Μια Παναγιά και μια φιλία»
Οι μαθητές αφήνουν πίσω τον Ενετικό Πύργο για να περάσουν στον επόμενο ιστορικό και αρχιτεκτονικό θησαυρό των Πολιτικών, τη μονή της Παναγίας Περιβλέπτου. Εκεί βαφτίστηκε ο Πολίτης Πολιτικός, όπως και όλοι του οι φίλοι και είναι ένας τόπος που τον θυμάται με χαρά και αγάπη Αρχικά οι μαθητές διαβάζουν πληροφορίες για τη μονή στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια παρακολουθούν παρουσίαση της μονής  καθώς και σχετικό βίντεο. Συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 11,όπου απαντούν σε ερωτήσεις που αφορούν στο ναό της μονής. Κατόπιν αξιοποιούν τις νέες τους γνώσεις και γίνονται «δημοσιογράφοι για μια ώρα». Πιο συγκεκριμένα χωρίζονται σε περιηγητές, αρχιτέκτονες και ζωγράφους και γράφουν ένα άρθρο εφημερίδας που προβάλει την ομορφιά του ναού και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάνοντας εξάσκηση στον κειμενογράφο. (Φύλλο Εργασίας 12). Κάθε ομάδα διαβάζει το κείμενό της στην τάξη και κατόπιν εκτιμούμε αν έχουμε πετύχει να αποδώσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της μονής. Στη συνέχεια για να συνδέσω την ατμόσφαιρα αγάπης που αποπνέει η μονή με το μάθημα, επισημαίνω στους μαθητές ότι στη βυζαντινή αγιογραφία η έννοια της φιλίας κατέχει ιδιαίτερη θέση. Έτσι ρωτάω τους μαθητές αν γνωρίζουν ζευγάρια αγίων που ήταν φίλοι. Παρατηρούμε σχετικές εικόνες αγίων και μετά από συζήτηση, επιλέγουμε να μελετήσουμε το ζευγάρι φιλίας Μέγας Βασίλειος -Γρηγόριος Ναζιανζηνός. Διαβάζουμε πληροφορίες σε σχετικό ιστότοπο καθώς και τον λόγο του Γρηγορίου για τη φιλία του με το Μέγα βασίλειο. Εντοπίζουμε τα στοιχεία της σωστής φιλίας σύμφωνα με το λόγο του Γρηγορίου και διαπιστώνουμε αν εφαρμόζονται στη σημερινή πραγματικότητα. Η κάθε ομάδα διαλέγει ένα συστατικό φιλίας από το λόγο του Γρηγορίου και ερμηνεύει τη σημασία του (Φύλλο Εργασίας 13).Τα κείμενα των μαθητών διαβάζονται στην τάξη από την κάθε ομάδα. Τα επιχειρήματα και η ερμηνεία της κάθε ομάδας αξιολογούνται  από τους υπόλοιπους μαθητές με τη συζήτηση που ακολουθεί.. Στη συνέχεια παίζουμε ένα σύντομο παιχνίδι φιλίας «Ζητείται Φίλος» και οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 14 στο οποίο περιγράφουν τον εαυτό τους γράφοντας ένα ψευδώνυμο. Οι υπόλοιποι μαθητές προσπαθούν να μαντέψουν ποιος είναι και διαπιστώνουν πόσο καλά γνωρίζουν ο ένας τον άλλοι. Ακολουθεί το Φύλλο Αξιολόγησης 3 στο λογισμικό  Hot Potatoes με το οποίο οι μαθητές μπορούν να αυτοαξιολογηθούν κάνοντας επανάληψη σε όλα τα θέματα αυτής της διδακτικής ώρας. Στο τέλος της ώρας ακούμε το τραγούδι  «Σ’ αγαπώ θα πει»,  και χορεύουμε σε μικρούς κύκλους. Όταν τελειώσει το τραγούδι  σχηματίζουμε ένα μεγάλο κύκλο. Ζητώ τότε από τους μαθητές να δώσουν ένα τίτλο στο σημερινό μάθημα και ερχόμαστε κοντά για μια μεγάλη αγκαλιά.   
5η Διδακτική Ώρα «Θα είμαι πάντα εκεί για σένα ... σαν ξωκλήσι»
Η ώρα μας ξεκινάει με μια περιήγηση στα ξωκλήσια του χωριού που βρίσκονται κοντά στο σχολείο. Οι μαθητές φωτογραφίζουν τα εκκλησάκια και επιστρέφουν στο σχολείο για να μάθουν περισσότερα για τα ξωκλήσια των Πολιτικών. Για αφόρμηση οι μαθητές διαβάζουν σε παρουσίαση Power Point ένα ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη σχετικό με ένα εκκλησάκι. Το ποίημα ανήκει στη συλλογή «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απρίλη» και εκφράζει με απλότητα την ανάγκη του ανθρώπου να έρθει σε επαφή με τι θείο. Ακολουθεί συζήτηση για τα συναισθήματα του ποιητή και καλώ τους μαθητές να  εκφράσουν  τα δικά τους  συναισθήματα και  εμπειρίες  από επισκέψεις σε εξωκλήσια. Στη συνέχεια αναφέρουμε τα πιο σημαντικά εκκλησάκια του χωριού και περιγράφουμε τη διαδρομή για να φτάσει ο επισκέπτης εκεί. Οι μαθητές παρακολουθούν παρουσίαση και βίντεο για τα εξωκλήσια που φωτογράφισαν αλλά και για τα πιο μακρινά. Συνεχίζουμε με μια δημιουργική σύνθεση των γνώσεων  και των συναισθημάτων των μαθητών .Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 15 στο οποίο φτιάχνουν ένα τουριστικό φυλλάδιο σχετικό με τα εξωκλήσια των Πολιτικών, αξιοποιώντας και τις φωτογραφίες που τράβηξαν. Διακόπτουμε για λίγο την περιήγησή μας για να περάσουμε στο επόμενο αντικείμενό μας. Οι μαθητές πατώντας σε εικονίδια μελετούν και κάνουν επανάληψη στις αντωνυμίες. Στη συνέχεια διαβάζουν ένα γράμμα του Πολίτη Πολιτικού στον Ιρλανδό φίλο του Ίαν που εστιάζεται γραμματικά στις αντωνυμίες και συμπληρώνουν την άσκηση1 του Φύλλου Εργασίας 16.. Αφού συζητήσουν για τα βασικά στοιχεία μιας επιστολής σε φίλο, οι τρεις ομάδες γράφουν γράμμα στον Ίαν και περιγράφουν τα έθιμα που πραγματοποιούνται, όταν γιορτάζουν τα εκκλησάκια. (Φύλλο Εργασίας 16, άσκηση 2). Ακολουθεί  ζωγραφική με τη χρήση λαδοπαστέλ. Οι μαθητές σχεδιάζουν ένα εκκλησάκι και το τοποθετούν σε ένα σημείο της τάξης όπου αισθάνονται ότι θα είναι ασφαλές, εξηγώντας γιατί επέλεξαν αυτό το σημείο. Τα εκκλησάκια συμβολίζουν την προσωπικότητα του κάθε μαθητή και με αυτή την άσκηση εκφράζουν μια ακόμη πτυχή της. Η παρούσα διδακτική ώρα κλείνει με τη συμπλήρωση του Φύλλου Αξιολόγησης 4 ( ατομική εργασία).

6η-7η  Διδακτική Ώρα «Είχα κάτι ν΄ αγαπώ ... Έχω κάτι να προστατέψω»
Για τις ανάγκες των δύο αυτών διδακτικών ωρών, έχω ζητήσει από τους μαθητές να φέρουν από το σπίτι τους παλιά αντικείμενα και κειμήλια. Αρχικά οι μαθητές παρακολουθούν ένα βίντεο με την περιγραφή ενός παραδοσιακού σπιτιού στο Λαογραφικό Μουσείο των Ψαχνών, πρωτεύουσα του Δήμου Μεσσαπίων στον οποίον ανήκουν τα Πολιτικά. Αφού ξεναγηθούν στο χώρο του μουσείου, ακολουθεί συζήτηση για τα παλιά αντικείμενα που είδαν στο βίντεο, τη χρήση τους και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της εποχής εκείνης. Στη συνέχεια οι μαθητές συγκρίνουν μερικά από τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης του μουσείου με τα αντίστοιχα σύγχρονα, διαπιστώνοντας τις αλλαγές που έχουν γίνει με το πέρασμα του χρόνου Παρακολουθούν σχετική παρουσίαση .Αφού συζητήσουμε για το παραδοσιακό σπίτι της περιοχής μας οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 17, όπου τους ζητάω να αναγνωρίσουν τα αντικείμενα και να γράψουν όσα θυμούνται για τη χρήση τους. Ακολουθεί ένα διασκεδαστικό παιχνίδι με τίτλο «Μάντεψε τι είμαι». Τα παιδιά της κάθε ομάδας τοποθετούν τα σώματά τους με τέτοιο τρόπο στο χώρο, ώστε να φτιάχνουν και οι τρεις μαζί ένα αντικείμενο του μουσείου π.χ. το τζάκι. Οι άλλες ομάδες προσπαθούν να μαντέψουν το αντικείμενο. Στη συνέχεια συμπληρώνουν το Φύλλο Αξιολόγησης 5 ατομική εργασία (Hot Potatoes) Για να συμπληρώσουν τη μελέτη τους για τα παραδοσιακά αντικείμενα επιστρέφουν με υπερσύνδεση στο Λαογραφικό μουσείο των Ψαχνών και παρακολουθούν σχετικά βίντεο για τις παραδοσιακές στολές (Φύλλο εργασίας 18). Για να βιώσουν οι μαθητές την ατμόσφαιρα ενός παραδοσιακού σπιτιού και της ζωής μέσα σε αυτό συνεχίζουμε με ένα θεατρικό παιχνίδι. Τίτλος «Μια οικογένεια από τα παλιά». Τα παιδιά τοποθετούν τα παλιά αντικείμενα που έχουν φέρει από το σπίτι τους σε μια γωνιά της τάξης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σπίτι παλιάς εποχής. Στη συνέχεια μοιράζουν τους ρόλους που είναι τα πρόσωπα μιας παλιάς οικογένειας. Διαλέγουν και φορούν ρούχα από το θεατρικό εργαστήρι της τάξης και τοποθετούνται σε ανάλογα σημεία στο σκηνικό χώρο του σπιτιού. Δημιουργούν μια παγωμένη εικόνα. Ο κάθε ήρωας ζωντανεύει με το δικό μου σύνθημα και παρουσιάζει τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τα μελλοντικά του σχέδια. Ακολουθεί επαναληπτική εργασία, σχετικά με τα όσα έμαθαν αυτές τις ώρες (Φύλλο Αξιολόγησης 6 ) ατομική εργασία.


8η-9η  Διδακτική Ώρα «Σαν παλιά ταινία»
Ο Πολίτης έχει μια έκπληξη για τα παιδιά. Παρακολουθούν την ταινία «Η Αρπαγή της Περσεφόνης» όπου ζωντανεύουν μπροστά τους τα παλιά Πολιτικά. Ακολουθεί συζήτηση για την εποχή που γυρίστηκε η ταινία, την υπόθεση και τους συντελεστές της. Οι μαθητές εντοπίζουν τις αλλαγές που έχουν συμβεί με το πέρασμα του χρόνου σε διάφορες τοποθεσίες του χωριού και κάνουν υποθέσεις για τις αιτίες αυτών των αλλαγών. Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους (Φύλλο Εργασίας 19 σε Word). Στα μέρη που εμφανίστηκαν μπροστά τους, κάποτε κυκλοφορούσαν γανωματήδες, καρεκλάδες και καλαθοποιοί. Οι μαθητές παρατηρούν εικόνες παλιών επαγγελμάτων και ακολουθεί συζήτηση για τη χρησιμότητά τους κατά την εποχή εκείνη και τους λόγους που οδήγησαν στην σταδιακή εξαφάνιση ή ελαχιστοποίησή τους. Στη συνέχεια διαβάζουν μια μαρτυρία από παλιό κάτοικο των Πολιτικών και καταγράφουν όλα τα παλιά επαγγέλματα των Πολιτικών στο (Φύλλο εργασίας 20 σε Word).Είναι όμως ώρα και για λίγη κίνηση. Οι μαθητές παίζουν το παιχνίδι παντομίμας «Ποιος είμαι;» παρουσιάζοντας τα παλιά επαγγέλματα. Κάθε μαθητής παρουσιάζει ένα επάγγελμα και οι υπόλοιποι μαντεύουν ποιο είναι. (οι οδηγίες δίνονται στο Φύλλο Εργασίας 21). Στη συνέχεια μελετούν και τρία επαγγέλματα της υπαίθρου. Για να μάθουν για το επάγγελμα του γεωργού, του κτηνοτρόφου και του αμπελουργού παρακολουθούν βίντεο από το Λαογραφικό Μουσείο των Ψαχνών. Κατόπιν συμπληρώνουν εργασία σχετική με το επάγγελμα του γεωργού (Φύλλο εργασίας 22) με τη βοήθεια του προγράμματος Ms. Excel. Ακολουθεί το Φύλλο Αξιολόγησης 7 σε Hot Potatoes.Τα παιδιά χαλαρώνουν ακούγοντας το τραγούδι «Ο Αμαξάς» και ανακαλύπτουν άλλο ένα παλιό επάγγελμα ενώ ετοιμάζονται για το θεατρικό δρώμενο που ακολουθεί. Πρόκειται για έναν θεατρικό αυτοσχεδιασμό με θέμα: «Η Αγορά των Πολιτικών από το χτες στο σήμερα», που σκοπό έχει να νιώσουν τα παιδιά ότι το παρελθόν δεν έχει χαθεί, αλλά εμπερικλείεται στο παρόν. Κάθε παιδί διαλέγει ένα από τα παλιά επαγγέλματα που μελετήσαμε και φτιάχνει τη γωνιά του. Ένα ζευγάρι παιδιών κάθεται στο καφενείο. Με το δικό μου σύνθημα η αγορά ζωντανεύει και το ζευγάρι αρχίζει να κυκλοφορεί στην αγορά κάνοντας διαλόγους με τους επαγγελματίες. Ξαφνικά χωρίς να έχουν προετοιμαστεί οι μαθητές δίνω το σύνθημα να μετατραπεί η παλιά αγορά σε σύγχρονη. Οι καινούριοι τώρα πραματευτές διαλαλούν τα προϊόντα τους και όταν ολοκληρωθούν οι αλλαγές ακούγεται πάλι το τραγούδι «Ο Αμαξάς »οι φωνές των παιδιών σταματούν, όλα ησυχάζουν και η εικόνα παγώνει.

10η Διδακτική Ώρα «Φύλλα για φίλους»

Οι μαθητές παρατηρούν το χαρακτηριστικό φυτό των Πολιτικών Σαμπούκο σε φωτογραφίες και διαπιστώνουν ότι τους είναι πολύ οικείο. Δε γνωρίζουν όμως πολλά για το φυτό αυτό. Αναζητούν πληροφορίες σε επιλεγμένες ιστοσελίδες και η κάθε ομάδα φτιάχνει την ταυτότητα του συγκεκριμένου φυτού. (Φύλλο εργασίας 23) Word. Στη συνέχεια μελετούν περισσότερο τη χρησιμότητα του σαμπούκου σε κάποιους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας( θεραπεία - μαγειρική ) και .συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 24 στον κειμενογράφο. Έπειτα συμπληρώνουν το Φύλλο Αξιολόγησης 8 σε Hot Potatoes ,κάνοντας έτσι μια γενική επανάληψη. Η μελέτη των φυτών των Πολιτικών συνεχίζεται. Οι μαθητές παρακολουθούν σε παρουσίαση φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες, που ευδοκιμούν στα Πολιτικά όπως είναι η βαλεριάνα, το φασκόμηλο και η καλέντουλα. Στη συνέχεια παίζουμε ένα παιχνίδι γνώσεων «Ψάξε να με βρεις» κατά το οποίο κάρτες με πληροφορίες των παραπάνω φυτών είναι διάσπαρτα κολλημένες σε κατάλληλα σημεία στους τοίχους της τάξης. Η κάθε ομάδα υιοθετεί ένα από τα παραπάνω φυτά Οι μαθητές τρέχουν μέσα στη τάξη για να μαζέψουν τις κάρτες του φυτού που έχουν διαλέξει  Όποια ομάδα μαζέψει πρώτη τις κάρτες του φυτού της, νικά. Στη συνέχεια για να χαλαρώσουμε και από το τρέξιμο προσπαθούμε να βρούμε τραγούδια που να αναφέρονται σε φυτά. Οι μαθητές ακούν το τραγούδι «H Μαργαρίτα η Μαργαρώ». Κατόπιν συζητούμε μέσα στην τάξη τη σχέση των λουλουδιών με τη φιλία και αναφέρω στους μαθητές το γλωσσοδέτη «Φίλος έδωσε σε φίλο, τριαντάφυλλο με φύλλο» και επισημαίνω στους μαθητές ότι στον γλωσσοδέτη που χρησιμοποιήσαμε υπήρχαν ομώνυμες λέξεις. Οι μαθητές παρακολουθούν μια παρουσίαση σε Power Point των ομώνυμων και παρώνυμων λέξεων και συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 25 στο Word που είναι σχετικό με αυτά τα είδη των λέξεων.


11η-12η  Διδακτική Ώρα «Μια θάλασσα μικρή»
Οι μαθητές παρακολουθούν παρουσίαση Power Point με εικόνες από τη θάλασσα και την παραλία των Πολιτικών. Ακολουθεί συζήτηση για τα στοιχεία που συνθέτουν το τοπίο της παραλίας (τους μόλους, το φάρο, το περίπτερο, τα καταστήματα, τους ψαράδες).
Στη συνέχεια οι μαθητές διαβάζουν ένα αφηγηματικό κείμενο σχετικό με μια θαλασσινή ονειρική εμπειρία και συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 26 ( άσκηση 1) με το οποίο τους ζητώ  να δώσουν  το τέλος της ιστορίας διατυπώνοντας τα επιχειρήματα που τους οδήγησαν στη συγκεκριμένη επιλογή. Το κείμενο  αυτό είναι πλούσιο σε ρήματα προστακτικής του αορίστου, τα οποία οι μαθητές εντοπίζουν και στη συνέχεια συμπληρώνουν την άσκηση 2 με τη βοήθεια του κειμενογράφου. Πώς η θάλασσα μπορεί να προωθήσει τη φιλία και τη συνεργασία; Οι μαθητές, με αφορμή μια φωτογραφία της παραλίας με σκουπίδια, συζητούν για τη μόλυνση της θάλασσας και τις αιτίες που την προκαλούν. Παρακολουθούν  παρουσίαση σε με θέμα τη θαλάσσια μόλυνση κα συζητούν για τη δική τους συνδρομή στην προστασία του περιβάλλοντος. Στη συνέχεια συμπληρώνουν  το Φύλλο Εργασίας 27. Ποτέ κανείς δεν ξέρει πόσοι φίλοι μάς περιμένουν από την άλλη πλευρά της θάλασσας. Κάθε μαθητής στέλνει ένα μήνυμα φιλίας στον άγνωστο φίλο, μιλώντας του για έναν μεγαλύτερο φίλο, το περιβάλλον. Τοποθετούμε τα μηνύματα σε άδεια μπουκάλια και .. η θάλασσα θα τα παραδώσει .Οι μαθητές γράφουν τα μηνύματα φιλίας και τις οικολογικές τους παρατηρήσεις στον κειμενογράφο (Φύλλο Εργασίας 28) . Τα μηνύματα φιλίας θα ταξιδέψουν παντού και μαζί με αυτά θα κάνουμε κι εμείς το τελευταίο ταξίδι μας στο χρόνο. Ένα ταξίδι όχι στο παρελθόν αλλά στο μέλλον αυτή τη φορά. Οι μαθητές ετοιμάζουν το θεατρικό σκετς με τίτλο: «Έχεις φίλους.... ψάξε μαζί τους για θησαυρούς». Το θέμα του είναι η συνάντηση των μαθητών μετά από πολλά χρόνια, όπου συζητούν για το τι άλλαξε σε αυτούς στη διάρκεια των χρόνων και αναπολούν την  εμπειρία του σεναρίου που είχαν σαν παιδιά. Διαπιστώνουν ότι οι θησαυροί ήταν για αυτούς οι στιγμές που μοιράστηκαν με τους φίλους τους και οι γνώσεις που απέκτησαν στην πορεία του σεναρίου. ΑΥΤΟ ΘΕΛΩ ΝΑ ΕΛΠΙΖΩ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ!  

 





Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση είναι κυρίως διαμορφωτική, έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες των μαθητών. Στηρίζεται σε ομαδικές και ατομικές εργασίες και αξιοποιεί Φύλλα Εργασίας και Φύλλα Αξιολόγησης ( αντιστοιχίσεις, σταυρόλεξα και ασκήσεις πολλαπλής επιλογής). Επίσης κατά την αξιολόγηση λαμβάνεται υπόψη κατά πόσο οι μαθητές είναι ικανοί:
α) Να εκφράζουν ελεύθερα τη σκέψη τους.
β) Να είναι καλοί ακροατές
Για την πρώτη διδακτή ώρα δίνω στους μαθητές τα Φύλλα Εργασίας 1 και 2 με τα οποία διαπιστώνω την ικανότητά τους να ακολουθούν οδηγίες σχετικές με τη χρήση του διαδικτύου και την επεξεργασία του κειμενογράφου  (εισαγωγή εικόνας και πληκτρολόγηση κειμένων, υπογράμμιση προτάσεων). Με τα φύλλα αυτά επίσης μπορώ να αξιολογήσω την ικανότητά τους να επιλέγουν τις σωστές πληροφορίες από ένα κείμενο, να περιγράφουν ένα μνημείο του τόπου τους και να κάνουν μετατροπή από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο. Με το Φύλλο Εργασίας 3, στο οποίο ζητώ να γράψουν το διάλογο της νεράιδας και του παλικαριού, μπορώ να αξιολογήσω τη φαντασία τους καθώς και την ορθή χρήση του ευθύ λόγου. Κατά τη δεύτερη διδακτική ώρα οι μαθητές ολοκληρώνουν τη μελέτη τους πάνω στο σύστημα φρυκτωριών στην Εύβοια. Με τα Φύλλα Εργασίας 4 και 5 αξιολογώ τις γνώσεις που απέκτησαν πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, τη δημιουργία περιγραφικών κειμένων και τη χρήση του λογισμικού Kidspiration. Με το Φύλλο Εργασίας 6 έχουμε μια επανάληψη μετατροπής ευθύ σε πλάγιο λόγο και με το Φύλλο Αξιολόγησης 1 οι μαθητές αυτοαξιολογούνται με άσκηση κλειστού τύπου σχετική με το θέμα των φρυκτωριών. (άσκηση Σωστού –Λάθους σε Hot Potatoes)
Την Τρίτη ώρα δίνω στους μαθητές το Φύλλο Εργασίας 7 με το οποίο διαπιστώνω κατά πόσο μπορούν να αναφέρουν τα δομικά στοιχεία μιας πρόσκλησης σε φίλο και στη συνέχεια να γράψουν μια πρόσκληση χρησιμοποιώντας όλες τις σωστές πληροφορίες. Με το Φύλλο Εργασίας 8 και το Φύλλο Αξιολόγησης 2 οι μαθητές εξασκούνται στις τελικές, βουλητικές και συμπερασματικές προτάσεις. Ποιο συγκεκριμένα με το Φύλλο Εργασίας 8 διαπιστώνω αν οι μαθητές μπορούν να εντοπίσουν τις συμπερασματικές προτάσεις σε ένα κείμενο (άσκηση 1) και αν έχουν κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ τελικών και βουλητικών προτάσεων. Με το Φύλλο Εργασίας 9 κάνουν εξάσκηση στο λογισμικό Ms Excel και στην αλφαβητική σειρά των λέξεων. Το Φύλλο Εργασίας 10 βοηθά τους μαθητές να εκφράσουν τις απόψεις τους για τη φιλία.
Την 4η διδακτική ώρα θα ήθελα οι μαθητές να γνωρίσουν το μοναστήρι της περιοχής τους, έτσι δίνω το Φύλλο Εργασίας 11 με το οποίο αξιολογώ τις γνώσεις που απέκτησαν για την αρχιτεκτονική και την αγιογραφία της μονής Με το επόμενο Φύλλο Εργασίας 12 διαπιστώνω τι έχουν αποκομίσει οι μαθητές από την όλη παρουσίαση του μοναστηριού καθώς τους ζητάω να γράψουν ένα άρθρο με το οποίο να προβάλουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Με το Φύλλο Εργασίας 13 οι μαθητές ασχολούνται με το θέμα της φιλίας .Διαπιστώνω κατά πόσο μπορούν να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν στην έννοια της φιλίας μέσα από το λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου. Το Φύλλο Εργασίας 14 τους δίνει την ευκαιρία να περιγράψουν τον εαυτό τους και  να διαπιστώσουν πόσο καλά γνωρίζουν τα ενδιαφέροντα και τις συνήθειες των συμμαθητών τους. Με το Φύλλο Αξιολόγησης 3 οι μαθητές κάνουν μια γενική επανάληψη σε όσα μάθαμε για τη μονή και τους αγίους .
Την 5η ώρα οι μαθητές γνωρίζουν τα σημαντικότερα εξωκλήσια των Πολιτικών. Με το Φύλλο Εργασίας 15 οι μαθητές φτιάχνουν ένα τουριστικό φυλλάδιο σχετικό με τα εκκλησάκια που γνώρισαν και κάνουν εξάσκηση στον κειμενογράφο. Με το τουριστικό φυλλάδιο αξιολογώ κυρίως την ικανότητά τους να επιλέγουν τις πιο σημαντικές πληροφορίες από τα βίντεο που παρακολουθούν και να συνθέτουν μια ευπαρουσίαστη εργασία. Το επόμενο Φύλλο Εργασίας είναι το 16 και με αυτό οι μαθητές κάνουν επανάληψη στις αντωνυμίες (άσκηση 1) και κατόπιν γράφουν ένα γράμμα σε φίλο στο εξωτερικό (άσκηση 2). Με αυτό το φύλλο αξιολογώ την ικανότητα των μαθητών να συντάσσουν σωστά μια επιστολή και να χρησιμοποιούν με το σωστό τρόπο τις αντωνυμίες. Τέλος με το Φύλλο Αξιολόγησης 4 οι μαθητές κάνουν εξάσκηση στον κειμενογράφο (άσκηση 1)  επεξεργάζονται ένα ποίημα για τη φιλία και (άσκηση 2) και κάνουν μια τελική επανάληψη σε όσα έμαθαν για τα εξωκκλήσια .
 Την 6η-7η ώρα, αφού οι μαθητές παρακολουθήσουν βίντεο και δικές μου παρουσιάσεις, παίρνουν τα Φύλλα Εργασίας 17 και 18 με τα οποία αξιολογώ τις γνώσεις τις οποίες απέκτησαν σχετικά με  τα αντικείμενα ενός παραδοσιακού σπιτιού και τις παραδοσιακές γυναικείες ενδυμασίες. Ακολουθούν τα Φύλλα Αξιολόγησης 5 και 6 πού είναι επαναληπτικά και βοηθούν τους μαθητές να εδραιώσουν τις γνώσεις τους.
Την 8η-9η ώρα οι μαθητές εντοπίζουν τις αλλαγές που έχουν γίνει στα Πολιτικά τα τελευταία εξήντα χρόνια. Στο Φύλλο Εργασίας 19 καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους κάνοντας εξάσκηση στον κειμενογράφο. Με την εργασία αυτή διαπιστώνω την αντικειμενικότητα των παρατηρήσεων των μαθητών και την ικανότητά τους να γράφουν περιγραφικά κείμενα. Με το Φύλλο Εργασίας 20 αξιολογώ τις γνώσεις τους σχετικά με τα παλιά επαγγέλματα των Πολιτικών και την ικανότητά τους να βάζουν σε αλφαβητική σειρά τις λέξεις. Το Φύλλο Εργασίας 21 περιέχει οδηγίες του παιχνιδιού παντομίμας «Ποιος είμαι;» και βοηθάει τους μαθητές να διασκεδάσουν εμπεδώνοντας τις γνώσεις τους για τα παλιά επαγγέλματα. Στη συνέχεια οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας 22 σε Ms. Excel και εξασκούνται στα παλιά επαγγέλματα της υπαίθρου. Με το Φύλλο Αξιολόγησης 7 κάνουν μια γενική επανάληψη στην ενότητα και βλέπουμε αν χρειάζεται να επαναλάβουμε κάποια σημεία του μαθήματος.
Τη 10η ώρα θα ήθελα οι μαθητές να γνωρίσουν τα πιο σημαντικά θεραπευτικά φυτά της περιοχής του. Ξεκινάω με το φυτό σαμπούκο που φυτρώνει παντού στα Πολιτικά. Με το Φύλλο Εργασίας 23 οι μαθητές κάνουν εξάσκηση στον κειμενογράφο και αξιολογώ την ικανότητά τους να επιλέγουν και να γράφουν τα πιο σημαντικά στοιχεία από αυτά που άκουσαν και διάβασαν ,ώστε να συντάξουν την ταυτότητα του φυτού. Στη συνέχει καθώς περνάμε σε πιο εξειδικευμένες πληροφορίες για το φυτό, η κάθε ομάδα επιλέγει την κατηγορία που θέλει να παρουσιάσει και συμπληρώνει το Φύλλο Εργασίας 24. Με αυτό το Φύλλο Εργασίας αξιολογώ τον τρόπο που θα παρουσιάσουν οι μαθητές το φυτό ,τη φαντασία και την επινοητικότητά τους. Με το φύλλο Αξιολόγησης 8 κάνουν μια γενική επανάληψη και διαπιστώνω αν έχουν εμπεδώσει τις βασικές έννοιες που αφορούν στο φυτό σαμπούκο. Για τα υπόλοιπα φυτά η αξιολόγηση γίνεται μέσα από ένα παιχνίδι που παίζουμε μέσα στην τάξη το «Ψάξε να με βρεις». Το επόμενο Φύλλο Εργασίας 25 περιλαμβάνει ασκήσεις με ομώνυμες και παρώνυμες λέξεις. Οι μαθητές κάνουν εξάσκηση και διαπιστώνουμε τις τυχόν αδυναμίες .
Κατά τη 11η -12η ώρα οι μαθητές γνωρίζουν την παραλία των Πολιτικών και ευαισθητοποιούνται στο θέμα της προστασίας της θάλασσας. Με το Φύλλο Εργασίας 26 (άσκηση 1) δίνεται ένα πρώτο ερέθισμα καθώς οι μαθητές διαβάζουν μια ιστορία με θαλασσινό περιεχόμενο και καλούνται να δώσουν οι ίδιοι το τέλος. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώνω την κρίση και την σωστή διαχείριση των επιχειρημάτων τους. Με την άσκηση 2 οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να εξασκηθούν στην προστακτική αορίστου και να κάνουν μια καλή επανάληψη. Με το Φύλλο Εργασίας 27 οι μαθητές εκφράζουν τις δικές τους προτάσεις  για την προστασία της θάλασσας και της παραλίας των Πολιτικών. Το τελευταίο Φύλλο Εργασίας 28 έχει επαναληπτικό χαρακτήρα καθώς ο κάθε μαθητής στέλνοντας ένα μήνυμα σε άδειο μπουκάλι γράφει τις ιδέες του για τη φιλία και ό,τι θεωρεί πιο σημαντικό για την προστασία του περιβάλλοντος.  
Η αξιολόγηση του διδακτικού σεναρίου ολοκληρώνεται με την τελική αξιολόγηση που αποτελείται από έντεκα επαναληπτικές ασκήσεις.   

Επέκταση
Το σενάριο αυτό θα μπορούσε να συμπληρωθεί με επιπλέον δραστηριότητες που αφορούν στη μελέτη της σύγχρονης ζωή στα Πολιτικά. Επίσης ενδιαφέρον θα ήταν να εμβαθύνουμε σε ορισμένες δραστηριότητες συνδυάζοντας περισσότερες γνώσεις από τη Βυζαντινή Ιστορία, τη Μελέτη Περιβάλλοντος και τη Λογοτεχνία. Ένα άλλο στοιχείο διαφοροποίησης θα μπορούσε να ήταν το τέλος του σεναρίου όπου θα μπορούσαμε να έχουμε κατασκευή μακέτας των Πολιτικών με ανακυκλώσιμα υλικά και υλικά από τη φύση.
Πιο συγκεκριμένα θα μπορούσαμε να μελετήσουμε τη δράση των πολιτιστικών συλλόγων στα Πολιτικά και να καταγράψουμε τα πολιτιστικά και βελτιωτικά έργα που έχουν εκπονήσει. Καλό θα ήταν να κάνουν οι μαθητές τις δικές τους παρατηρήσεις για τις ανάγκες του χωριού καταθέτοντας τις δικές τους προτάσεις. Στο ίδιο πλαίσιο, της σύγχρονης ζωής στα Πολιτικά, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε την οικιακή οικονομία στις οικογενειακές φάρμες (οικόσιτα ζώα, οικιακές καλλιέργειες, παρασκευή προϊόντων διατροφής).
Επίσης την 4η ώρα θα μπορούσαμε να συνδέσουμε τη μελέτη του νου της Μονής της Παναγίας Περιβλέπτου με τη Μονή του Οσίου Λουκά με την οποία θεωρείται ότι έχει μεγάλη συγγένεια.
Την 10η ώρα, κατά την οποία μελετάμε τα φυτά της περιοχής μας, θα μπορούσαμε να μελετήσουμε κείμενα από τον μικρό Πρίγκιπα του Σαιντ Εξυπερύ σχετικά με την αγάπη του ήρωα για το δικό του τριαντάφυλλο και να ενισχύσουμε τη συναισθηματική σύνδεση των παιδιών με τη φύση.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
·         Βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν στο εισαγωγικό μέρος.
Βιβλίο μαθητή, Γλώσσα Ε δημοτικού α’. τεύχος (2012) ΙΤΥΕ Διόφαντος
Βιβλίο Δασκάλου, Γλώσσα Ε’ δημοτικού (2012) ΙΤΥΕ Διόφαντος
Ματσαγγούρας, Η. (2000) Ομαδασυνεργατική Διδακαλία , Αθήνα :Γρηγόρη.
Ράπτης, Α. Ράπτη, Α. (2001) Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της πληροφορικής εκδόσεις Α Ράπτης
Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας , Η σχολική τάξη (Τόμος Α’) 2001, Αθήνα: Γρηγόρη
Κολιάδης ,Ε. (1997)Θεωρίες Μάθησης και Εκπαιδευτική Πράξη, τόμος Γ’ Γνωστικές Θεωρίες
Walker, L. (2008) Πρακτικός οδηγός για το σχεδιασμό της διδασκαλίας, εκδόσεις Πατάκη.
Βιβλίο για ο δάσκαλο, Θεατρική Αγωγή, Συγγραφείς Λάκης Κουρετζής –Άλκηστης
Κουρετζής , Λ. (1990) Το θέατρο για παιδιά στην Ελλάδα, εκδόσεις Καστανιώτη.

·         Βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν στις διδασκαλίες
Βαλάση , Ζ.(1996) Το Τεσσεροφύλλι: Κέδρος (1η διδακτική ώρα)
Παπακωνσταντίνου , Λ.(1972) Η Ευβοϊκή Μεσσαπία, Αθήνα (2η διδακτική ώρα)
Σκούρας ,Θ. (2003) Ακροπόλεις –Κάστρα –Πύργοι της Εύβοιας, Νομαρχία Ευβοίας Χαλκίδα.
Γουναρόπουλος ,Κ (1979) Ιστορία της Νήσου Εύβοιας Εκδόσεις Προοδευτική Ευβοίας.
Καλέμη, Α.(2002): Εύβοια και Σκύρος Ιστορική Περιήγηση. Χαλκίδα, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευβοίας.
Λιάπης Ι. Αρχιμανδρήτης (1971) Μεσαιωνικά Μνημεία Ευβοίας (4η διδακτική ώρα)
Girardi , A. Petty, K.Dunbar J. Somerville, L.(2007) Ιστορίες για Καλή Νύχτα. Εκδόσεις ‘Αγκυρα. (12η διδακτική ώρα)




ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
Τελευταία επίσκεψη στους παρακάτω συνδέσμους 15/06/2014
http://www.raag.org/news.asp?ITMID=175&LANG=GR (Φρυκτωρίες – Γέφυρες φιλίας)
http://scholeio.blogspot.gr/2013/12/blog-post_15.html  (Επικοινωνία, Από τα περιστέρια μέχρι τις φρυκτωρίες)
http://www.amen.gr/article12216  (Η φιλία μεταξύ του Μεγάλου Βασιλείου και του Γρηγορίου του Θεολόγου)
http://syndesmosklchi.blogspot.gr/2012/04/blog-post_29.html  (ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΣΩΝ ΚΑΙ ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ)
http://www.saint.gr/2019/saint.aspx  (Άγιοι Συμεών ο δια Χριστόν σαλός και Ιωάννης)
http://www.back-to-nature.gr/2012/12/blog-post_5729.html (πληροφορίες για το φυτό Σαμπούκο)
http://ta-xamperia.blogspot.gr/2012/10/blog-post_7272.html (κηραλοιφή με σαμπούκο)



Ιστοσελίδες που πήρα τις φωτογραφίες
https://www.facebook.com/POLITIKA.EVIAS/photos/a.10151413062627946.1073741827.85847532945/10151424641412946/?type=3&theater (φωτο παλιό μουράγιο Πολιτικών, φάρος, ηλιοβασίλεμα, παραλία Πολιτικών, καΐκια)
http://www.pentapostagma.gr/2011/05/blog-post_5947.html ( φωτο γιαγιά που πλέκει)
http://xairete.blogspot.gr (αρχιτέκτονας που σχεδιάζει)
www.fotosearch.gr   (φωτο Πολίτη Πολιτικού)
http://hamomilaki.blogspot.com (φωτο παιδί σκίτσο σελ 59)
http://www.xn--mxafcbuvfkb4f.gr/crete/chania/chania-churches.htm (φωτο ξωκλήσι στο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη)
http://candia.wordpress.com/2011/11/30/argiroupoli-at-rethimno/ (φωτο νερά στο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη)
Φωτογραφίες από τα ξωκλήσια των Πολιτικών   (προσωπικό  αρχείο)
Φωτογραφίες επαγγελμάτων Σαμαρτζή & Καραβοποιό  (προσωπικό αρχείο)
Φωτογραφία παππού (προσωπικό αρχείο)
Φωτογραφία κέντημα (προσωπικό αρχείο)
Φωτογραφίες από τη Μονή της  Παναγίας Περιβλέπτου (από αρχείο της Μονής)
www.apokrifo.gr (κέρας)
www.yucca.gr (τριαντάφυλλα)
travellerstories.wordpress.com   (καρεκλάκι στη παραλία )
www.diakopes.gr  (πύργος Αυλωναρίου)
www.odosell.blogspot.com  (πύργος Ροβιές)
http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=kutumula (πύργος Κουτουμουλά)
www.sakketosaggelos.gr  (γανωματής )
www.skiagmata.wordpress.com  (ξωκλήσι )
www.blogs.sch.gr    (πεταλωτής)
www.skopelosweb.gr   (ιππόκαμπος)
www.funday.gr   (βυθός θάλασσας )
www.katoikidio.gr  (ψάρια)
www.news247.gr   (παλικάρι πάνω σε άλογο )
www.mama365.gr( ξωτικό από τη ταινία Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών)
www.thebest.gr (Μπαούλο με θησαυρό)
www.komianos.wordpress.com ( καλαθοποιός )  
www.tostekitissofias.blogspot.com (Γρηγόριος Ναζιανζηνός)
www.el.orthodoxwiki.org (Άγιοι Ιάσων & Σωσίπατρος)
www.osiaeirini.blogspot.com( Άγιου Συμεών & Ιωάννης)
www.eisagios.blogspot.com (Άγιοι Φίλιππος & Ναθαναήλ)
www.ihunt.gr ( φασκόμηλο )
www.flowmagazine.gr (φωτο παραλία με σκουπίδια)
Φωτο εσωτερικού πύργου  (Καλέμη , Α. (2002) Εύβοια και Σκύρος Ιστορική Περιήγηση 3 Χαλκίδα , Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευβοίας 
Βαλεριάνα (προσωπικό αρχείο )
Στα σκετς έχουν χρησιμοποιηθεί φωτογραφίες από το ClipArt


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου