1. Τίτλος

· Καλώς ήρθες Άνοιξη.

2. Ταυτότητα

· Δημιουργός: Μαλισόβα Ευγενία , Δασκάλα ΠΕ 70, 3^ο Δημοτικό Σχολείο Σχηματαρίου Ν. Βοιωτίας, Α΄ τάξη

· Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αφορά στο γνωστικό αντικείμενο της Γλώσσας της Α΄ τάξης, ενότητα 8 με τίτλο « Άνοιξη».

· Θέμα: Καλώς ήρθες Άνοιξη

Το θέμα είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ, εφόσον ο κεντρικός άξονας του σεναρίου αναφέρεται σε ενότητα που διδάσκεται στην Α΄ τάξη του Δημοτικού σχολείου.

3. Σκεπτικό της δραστηριότητας

· Καινοτομίες

Ø Λογισμικά: Hot Potatoes ( JMix, JCross, JMatch, JCloze), Tux Paint, Microsoft Office Word, Microsoft Office PowerPoint, Οικοσκόπιο του WWF Ελλάς ( kids), Jigsaw puzzle creator, Gimp.

Η βασική καινοτομία του σεναρίου είναι η σύνδεση της πόλης της Χαλκίδας με την ενότητα «Άνοιξη» του β΄ τεύχους της Γλώσσας της πρώτης τάξης και τους στόχους της, σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα. Το σενάριο θα υλοποιηθεί με τη χρήση των Η/Υ και συγκεκριμένων λογισμικών που θα βοηθήσουν τη μαθησιακή διδασκαλία. Συγκεκριμένα:

Ø Hot Potatoes ( JMix, JCross, JMatch, JCloze)

Πρόκειται για ένα λογισμικό περιορισμένης προστιθέμενης αξίας επειδή είναι κλειστού τύπου ( εξάσκησης και πρακτικής). Οι μαθητές εξασκούνται σε γνωστικές ασκήσεις ταυτόχρονα όμως αξιολογούνται στις αποκτηθέντες γνώσεις. Το λογισμικό αυτό χρησιμοποιήθηκε για να εξασκηθούν οι μαθητές στη σειροθέτηση των λέξεων (JMix). Πρόκειται για μια πρωτότυπη εφαρμογή μέσα στην τάξη επειδή μέχρι τώρα τις ασκήσεις τέτοιου τύπου τις λύναμε στο βιβλίο ή στον πίνακα της αίθουσας. Δημιουργήθηκε η άσκηση συμπλήρωση κενών (JCloze) με την οποία συνδέσαμε οπτικά και γραπτά την κλίση του Ενεργητικού Ενεστώτα με εικόνες από την πόλη της Χαλκίδας. Τέλος το συγκεκριμένο λογισμικό χρησιμοποιήθηκε για την τελική αξιολόγηση των μαθητών, με τις δραστηριότητες «Χλωρίδα ή πανίδα;;;;» και το Σταυρόλεξο της άνοιξης. Ήταν μια ευχάριστη διαδικασία για τα παιδιά γιατί η αξιολόγηση έγινε παιχνίδι και ξέφυγε από τον συνηθισμένο τρόπο.

Ø Tux Paint

Το Tux Paint είναι ένα λογισμικό ανοικτού τύπου. Το λογισμικό αυτό δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να δημιουργήσουν και να συνθέσουν εικόνες, να τις τροποποιήσουν, να τις δώσουν φως ή χρώμα, να τις αλλάξουν διαστάσεις, να τις σβήσουν, να τις ανασυνθέσουν, να τις εμπλουτίσουν, να πειραματιστούν χωρίς φόβο ότι θα τις τσαλακώσουν ή ότι θα τις καταστρέψουν, κάτι που θα γινόταν αν καλούνταν να κάνουν μια εργασία σε χαρτόνι με εικόνες από χαρτί (κολάζ). Στο σενάριο μας θα χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο λογισμικό για να δημιουργήσουν οι μαθητές μια εικόνα εμπνευσμένη από την Άνοιξη στη Χαλκίδα.

Ø Microsoft Office Word

Με τον κειμενογράφο οι μαθητές γνωρίζουν έναν νέο τρόπο γραφής, διαφορετική από τη γραφή που γίνεται με το χαρτί και το μολύβι, που μπορούν εύκολα να διορθώνουν το κείμενο και να το επεξεργάζονται. Ο κειμενογράφος χρησιμοποιήθηκε σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες του σεναρίου μας. Τα κείμενα και τα φύλλα εργασίας που χρησιμοποιήθηκαν έγιναν πιο ελκυστικά για τους μαθητές επειδή χρησιμοποιήθηκαν πολύχρωμα φύλλα με σχέδια, τα κείμενα συνοδεύονταν από έγχρωμες εικόνες και ξεφύγαμε από τις συνηθισμένες φωτοτυπίες.

Ø Microsoft Office PowerPoint

Με το λογισμικό παρουσίασης PowerPoint η διδασκαλία γίνεται πιο ελκυστική, πιο «ζωντανή». Αυτό το πρόγραμμα χρησιμοποιείται από την εκπαιδευτικό για κυρίως παρουσίαση. Η διδασκαλία ενισχύεται με εικόνες, κινήσεις, βίντεο σε αντίθεση με την παραδοσιακή διδασκαλία που βασίζεται κυρίως στο γραπτό και προφορικό τρόπο διδασκαλίας.

Στο συγκεκριμένο σενάριο το PowerPoint χρησιμοποιήθηκε:

Για την διδασκαλία της Άνοιξης. Οι μαθητές γνώρισαν τα βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης εποχής. Σε κάθε διαφάνεια υπήρχε και από ένα χαρακτηριστικό της άνοιξης και ήταν συνδεμένο με εικόνες, έτσι ώστε οι μαθητές να μπορέσουν πιο γρήγορα να οπτικοποιήσουν πιο γρήγορα τα χαρακτηριστικά της εποχής.

Για την διδασκαλία του συλλαβισμού. Χρησιμοποιήθηκαν διαφάνειες με έντονα χρώματα και εικόνες clip art έτσι ώστε να προκαλέσει το ενδιαφέρον των μαθητών.

Μέσα από παρουσιάσεις του PowerPoint έγινε η διάκριση της έννοιας χλωρίδας και πανίδας. Χρησιμοποιήθηκαν κινούμενες εικόνες για να προκαλέσουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον στους μαθητές και γνώρισαν την πανίδα και τη χλωρίδα του τόπου τους.

Στην παρουσίαση κειμένων. Με τη βοήθεια του προτζέκτορα παρουσιάσαμε κείμενα στους μαθητές που είχαν δημιουργηθεί στο PowerPoint. Οι διαφάνειες των κειμένων ήταν χρωματιστές με εικόνες. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές ενεργοποιήθηκαν, ήταν μια ελκυστική παρουσίαση γι’ αυτούς με αποτέλεσμα την ενεργητική συμμετοχή τους. Ειδικά για τους μικρούς μαθητές η παρουσίαση κειμένου με αυτό τον τρόπο είναι πιο ενδιαφέρουσα και μπορούν να συγκεντρωθούν πιο εύκολα απ’ ότι στο κείμενο του βιβλίου τους.

Οι δυνατότητες αυτού του εργαλείου επεκτείνονται και σε άλλες εφαρμογές, όπως είναι η χρήση από τους ίδιους τους μαθητές, για την ανάπτυξη της παραγωγικής τους γνώσης και την διευκόλυνση της κατασκευαστικής μάθησης.

Ø Οικοσκόπιο του WWF Ελλάς ( kids)

Το Οικοσκόπιο είναι μια πρωτότυπη εφαρμογή, ένας πλήρης διαδικτυακός χάρτης περιβαλλοντικής πληροφορίας για την Ελλάδα. Στο Οικοσκόπιο Kids τα παιδιά θα οξύνουν την παρατηρητικότητα και τις αισθήσεις τους.

Ø Jigsaw puzzle creator

Το Jigsaw puzzle creator είναι ένα λογισμικό που δίνει την δυνατότητα δημιουργίας παζλ πολλών ή λίγων κομματιών. Είναι μια ευχάριστη και δημιουργική δραστηριότητα για τους μαθητές. Εφαρμόζοντας το στο συγκεκριμένο σενάριο οι μαθητές μπορούν να παίξουν και να δημιουργήσουν παλζ (εικόνες) με αξιοθέατα της Χαλκίδας. (Κάστρο Καράμπαμπα, Κτίριο Σιδηροδρομικού Σταθμού, Κόκκινο Σπίτι, Παλιά Γέφυρα, Μέγαρο Κότσικα). Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να αποτελέσει ερέθισμα για τα παιδιά να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για τα αξιοθέατα της πόλης.

Ø Gimp

Πρόκειται για ένα λογισμικό ανοιχτού τύπου επεξεργασίας εικόνας. Το συγκεκριμένο λογισμικό χρησιμοποιήθηκε αρκετά από την εκπαιδευτικό για την βελτίωση της αισθητικής του σεναρίου καθώς ήταν απαραίτητο να γίνουν κάποιες παρεμβάσεις στις εικόνες. Σε αρκετές εικόνες προστέθηκε επιπλέον κείμενο ώστε η εικόνα χρησιμοποιηθεί ως μέσο διδασκαλίας, όπως ο πίνακας με τα πρόσωπα ρημάτων και ο πίνακας με την κλίση του ρήματος «είμαι». Ενώ δημιουργήθηκαν με επεξεργασία και εικόνες που εξυπηρετούσαν την πορεία του σεναρίου (π.χ. η παρέα των ζώων στο Κάστρο Καράμπαμπα).

Ø Στο σενάριο θα χρησιμοποιηθούν εικόνες και βίντεο μέσα από τα οποία οι μαθητές αναμένεται να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά της άνοιξης.

· Προστιθέμενη αξία

Η προστιθέμενη αξία στο συγκεκριμένο σενάριο είναι η ανάδειξη ενός νέου τρόπου προσέγγισης της μάθησης μέσα από τα παραπάνω λογισμικά. Χρησιμοποιηθήκαν κάποια αλληλεπιδραστικά εργαλεία για την καλύτερη κατανόηση του θέματος και ποικιλία στους τρόπους προσέγγισης του θέματος. Οι μαθητές μέσα από το συγκεκριμένο σενάριο συνδέουν την εποχή της Άνοιξης με την πόλη τους, τη Χαλκίδα. Συλλέγουν πληροφορίες μέσα από εικόνες και κείμενα, συνδέοντας τις λεκτικές και τις εικονικές αναπαραστάσεις, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν γνωστικές δεξιότητες και μάθηση.

Η διδασκαλία από παραδοσιακή γίνεται ομαδοσυνεργατική. Οι μαθητές τοποθετούνται στο κέντρο της διδασκαλίας, όχι όμως ως άτομα αλλά ως συγκροτημένη ομάδα. Η εκπαιδευτικός στα πλαίσια αυτής της μεθόδου κατευθύνει και συντονίζει τις δραστηριότητες των μαθητών παρέχοντας συγχρόνως κάθε βοήθεια.

Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία δημιουργεί μία αναπτυξιακή δυναμική που επιτρέπει στα μέλη της ομάδας να ξεπεράσουν τα ατομικά τους όρια σκέψης και πράξης. Με άλλα λόγια, τα συνεργαζόμενα μέλη μπορούν να αναπτύξουν συλλογικές μορφές σκέψης και δράσης που κανένα από τα μέλη δεν θα μπορούσε ατομικά, εκτός ομάδας, να αναπτύξει. Καθώς, όμως, κινούνται μέσα στην ομαδική δράση, εκτός των ατομικών τους ορίων, εσωτερικεύουν και οικειοποιούνται τις νέες και ανώτερες των αρχικών δυνατοτήτων μορφές σκέψης και δράσης, και μετά από ένα διάστημα συλλογικής δράσης τις κατακτούν τελικώς και τις εκφράζουν ως ατομικό επίτευγμα ( Ματσαγγούρας 2000).

Οι μαθητές αλλάζουν στάση απέναντι στους συμμαθητές τους ,αναπτύσσεται η εμπιστοσύνη μεταξύ τους, γίνονται πιο ενεργοί, δραστήριοι και μέσα από την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία γίνονται πιο κοινωνικοί, ιδιαίτερα βοηθάει τους μαθητές που για διάφορους λόγους διστάζουν να εκτεθούν. Τέλος με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία μειώνονται τα επίπεδα σχολικού άγχους αλλά και του φόβου της αποτυχίας ( Κοσσυβάκη,2006).

· Γνωστικά – Διδακτικά προβλήματα:

Η εισαγωγή των παραπάνω καινοτομιών κατά την διεξαγωγή του σεναρίου είναι πιθανόν να δημιουργήσει κάποια προβλήματα. Οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με την χρήση του Η/Υ. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να κατευθύνει και να βοηθάει τους μαθητές για τον χειρισμό του υπολογιστή. Θα πρέπει να τους δώσει οδηγίες και να τους δείξει πως ανοίγουμε μια υπερσύνδεση, και κάποιες από τις βασικές λειτουργίες του κειμενογράφου. Είναι πολύ σημαντικό ο μαθητής να νιώσει ασφάλεια κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του σεναρίου ώστε να αποκτήσει θετική στάση για τις Τ.Π.Ε.

4. Πλαίσιο εφαρμογής

Σε ποιους απευθύνεται:

Το συγκεκριμένο σενάριο απευθύνεται στους μαθητές της Α΄ τάξης.

Χρόνος υλοποίησης:

Το σενάριο θα υλοποιηθεί σε 12 διδακτικές ώρες.

· Χώρος υλοποίησης:

Οι μαθητές θα εργαστούν στην αίθουσα τους, στην αίθουσα των υπολογιστών και στο προαύλιο του σχολείου.

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:

Οι προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές για την εξέλιξη του σεναρίου. Από την έναρξη του σχολικού έτους οι μαθητές έχουν μάθει να εργάζονται ομαδοσυνεργατικά, έχουν μάθει να λειτουργούν ως μέλη μιας ομάδας για να φτάσουν στην επίτευξη του στόχου τους. Ως προς τα γραμματικά φαινόμενα της συγκεκριμένης ενότητας, οι μαθητές γνωρίζουν ήδη τον ενικό και πληθυντικό αριθμό, αναγνωρίζουν και γράφουν το ρήμα «είμαι» και γνωρίζουν τα πρόσωπα των ρημάτων. Οι μαθητές γνωρίζουν ήδη το βασικό χειρισμό του Η/Υ (χρήση πληκτρολογίου, χρήση ποντικιού). Η χρήση των λογισμικών θα γίνει σταδιακά και παράλληλα με την εκμάθηση των κύριων λειτουργιών τους.

Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία:

Κατά την υλοποίηση του διδακτικού σεναρίου θα χρειαστούν ηλεκτρονικοί υπολογιστές, προτζέκτορας εκτυπωτής, σύνδεση σε internet, το λογισμικό παρουσίασης Microsoft Office PowerPoint, το λογισμικό κειμενογράφου Microsoft Office Word, η διαδικτυακή διεύθυνση της εφαρμογής «Οικοσκόπιο του WWF Ελλάς (kids)», το λογισμικό Tux Paint, το πρόγραμμα Windows Media Player για να δούμε το βίντεο και να ακούσουμε μουσική, το λογισμικό Hot Potatoes, το λογισμικό Jigsaw puzzle creator και το λογισμικό Gimp.

Κοινωνική ενορχήστρωση:

Κατά τη διάρκεια του σεναρίου οι μαθητές θα δουλέψουν:

Ατομικά

Ομαδοσυνεργατικά

όλη η τάξη μαζί.

Οι ομάδες θα συγκροτηθούν από την εκπαιδευτικό. Οι μαθητές της συγκεκριμένης τάξης είναι 15 και θα χωριστούν σε 5 ομάδες των 3 ατόμων, για να είναι ισοδύναμες ως προς των αριθμό των μελών. Οι ομάδες διαμορφώνονται ομοιόμορφα και όλα τα μέλη της ομάδας έχουν κοινό στόχο. Οι ομάδες θα είναι ανομοιογενείς ως προς το φύλο και μεικτής ικανότητας. Το κάθε μέλος της ομάδας θα αναλάβει τη δική του υποεργασία. Θα είναι χρήσιμο κάθε φορά να αναθέτουμε ρόλους στους μαθητές, ώστε κάθε μέλος της ομάδας να συμμετέχει ενεργά στην εργασία ανάλογα με τις ικανότητές του. Αυτό το είδος ομαδικής εργασίας επιβεβαιώνει τη θεωρία ότι οι μαθητές μπορούν να μάθουν πολύ αποτελεσματικά ο ένας από τον άλλο. Για παράδειγμα σε μια δραστηριότητα άλλος μαθητής θα χειρίζεται τον Η/Υ, άλλος μαθητής θα διαβάζει την δραστηριότητα και άλλος θα ανακοινώνει τις απαντήσεις. Ωστόσο οι μαθητές θα πρέπει να αλλάζουν και ρόλο μεταξύ τους για να έχουν και την ευκαιρία να δοκιμαστούν σε νέους ρόλους και για να κρατάμε αμείωτο το ενδιαφέρον τους.

Η εκπαιδευτικός έχει φροντίσει για τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία του εργαστηρίου των υπολογιστών, την εγκατάσταση των λογισμικών σε όλους τους υπολογιστές και τις συντομεύσεις τους στην επιφάνεια εργασίας, την αποθήκευση των απαραίτητων αρχείων σε κάθε υπολογιστή και έχει ετοιμάσει τα φύλλα εργασίας των ομάδων.

Οι μαθητές θα πρέπει να νιώσουν ασφάλεια κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του σεναρίου ώστε να αποκτήσουν θετική στάση για τις Τ.Π.Ε. Για το πετύχει αυτό η εκπαιδευτικός θα πρέπει σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου να βοηθάει, να καθοδηγεί και να εμψυχώνει τους μαθητές. Θα περπατάει ανάμεσα στις ομάδες για να νιώθουν οι μαθητές την παρουσία της, πιθανόν και να χρειαστεί να εργαστεί μαζί τους σε κάποια δραστηριότητα. Είναι σημαντικό να μιλάει στις ομάδες με χαμηλή φωνή και με προσωπικό τόνο. Ταυτόχρονα ελέγχει εάν συμμετέχουν και οι τρεις μαθητές της ομάδας στην εκπόνηση της εργασίας.

5. Στόχοι

Ως γενικό σκοπό του σεναρίου ορίζουμε την γνωριμία των μαθητών με την εποχή της Άνοιξης στην πόλη της Χαλκίδας και την ευρύτερη περιοχή της Εύβοιας. Ειδικότερα:

Γνωστικοί στόχοι:

Ø Να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά της άνοιξης μέσα από κείμενα, εικόνες και βίντεο.

Ø Να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά της άνοιξης.

Ø Να γνωρίσουν το χάρτη της Χαλκίδας. ( map 1, map 2, map 3, map 4, map 5)

Ø Να μάθουν να εντοπίζουν μια συγκεκριμένη περιοχή σε ένα χάρτη.( paper map 1 – έτσι ονομάζεται το φύλλο εργασίας που ανοίγει από το χάρτη- , paper map 2, paper map 3, paper map 4, paper map 5)

Ø Να κατανοήσουν τι είναι η πανίδα και τι η χλωρίδα. ( παρουσίαση «Η χλωρίδα του υγροτόπου Κολοβρέχτη»,παρουσίαση « Η πανίδα του υγροτόπου Κολοβρέχτη», άσκηση αντιστοίχισης Χλωρίδα ή πανίδα;;; )

Ø Να γνωρίσουν τα είδη της χλωρίδας και της πανίδας του τόπου τους.(κείμενο «Ο υγρότοπος των Ψαχνών, παρουσίαση «Η χλωρίδα του υγροτόπου Κολοβρέχτη»,παρουσίαση « Η πανίδα του υγροτόπου Κολοβρέχτη», κείμενο «Λευκοτσικνιάδες στη Λιανή Άμμο»)

Ø Να γνωρίσουν ομαδικά παιχνίδια μέσα από την παράδοση του τόπου τους και παιχνίδια του σήμερα. ( παρουσίαση «Ομαδικά παιχνίδια», άσκηση 2 από το paper map 1 -5 )

Ø Να σχηματίζουν το πληθυντικό αριθμό.( άσκηση 5 από το Φ.Ε. 3, άσκηση 4 από το Φ.Ε. 5 )

Ø Να μάθουν να βάζουν σε αλφαβητική σειρά λέξεις. (άσκηση 3 από το Φ.Ε. 3, άσκηση 1από το Φ.Ε. 5)

Ø Να εξοικειωθούν με τύπους υποκοριστικών. (άσκηση 4 από το Φ.Ε. 2)

Ø Να εξασκηθούν στην ορθογραφία των άρθρων της, τις, των, τον. (άσκηση 4 από το Φ.Ε. 4, άσκηση 3 από το Φ.Ε. 5)

Ø Να εξασκηθούν ορθογραφικά στα θηλυκά σε –α και σε –η, στα ουδέτερα σε –ο και σε –ι, στα αρσενικά σε –ος και σε –ης.( άσκηση 2 από τα paper map 1-5, άσκηση 3 από το Φ.Ε. 5)

Ø Να εξασκηθούν στο συλλαβισμό λέξεων. ( παρουσίαση « Κανόνες συλλαβισμού», άσκηση 4 από το Φ.Ε. 3, άσκηση 2 από το Φ.Ε. 5)

Ø Να εξασκηθούν στη σειροθέτηση των λέξεων μιας πρότασης. (άσκηση 3 από το Φ.Ε. 2)

Ø Να εξασκηθούν στην ορθογραφία του ρήματος «είμαι». (άσκηση 2 από το Φ.Ε. 2)

Ø Να εξασκηθούν στην ορθογραφία των καταλήξεων Ενεστώτα στην ενεργητική φωνή της α΄ συζυγίας. (άσκηση συμπλήρωσης κενών από το Hot Potatoes, άσκηση 4 από το Φ.Ε.5)

Ø Να εξοικειωθούν με τα πρόσωπα των ρημάτων. ( άσκηση 1 από το Φ.Ε. 2).

Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων

Οι μαθητές θα πρέπει να αναπτύξουν:

Πλαίσιο κειμένου: Επιτυγχάνεται στις περισσότερες δραστηριότητες του σεναρίου.

Την αναγνωστική ικανότητα.

Ø Την ορθογραφική ικανότητα.

Ø Δημιουργική σκέψη.

Ø Ατομικές και κοινωνικές

δεξιότητες.

Δεξιότητες συνεργασίας.

Ø Δεξιότητες επικοινωνίας.

Ø Παρατηρητικότητα.(map 1, map 2, map 3, map 4, map 5, άσκηση 1 από paper map 1, paper map 2, paper map 3, paper map 4, paper map 5)

Ø Την περιγραφική τους ικανότητα. (paper map 1, paper map 2, paper map 3, paper map 4, paper map 5)

Ακόμα:

Ø Να οργανώσουν τις ιδέες τους και τη σκέψη τους σε κείμενο. (paper map 1 – έτσι ονομάζεται το φύλλο εργασίας που ανοίγει από το χάρτη- , paper map 2, paper map 3, paper map 4, paper map 5)

Ø Να σχεδιάζουν ( οπτικοποιούν) δικές του εικόνες σε λογισμικό εικαστικών. ( δραστηριότητα στο Tux Paint)

Στόχοι σε επίπεδο στάσεων

Οι μαθητές θα πρέπει:

Ø Να ευαισθητοποιηθούν και να προβληματιστούν στο θέμα του περιβάλλοντος. ( παρουσίαση του Υγρότοπου Ψαχνών, της πανίδας και της χλωρίδας του υγροτόπου, παρουσίαση του Λευκοτσικνιά στη Λιανή Άμμο)

Ø Να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας και να απελευθερώσουν τη φαντασία τους. ( δραστηριότητα στο tux paint, άσκηση 1 από paper map 1,2,3,4,5, παιχνίδι στο προαύλιο)

Να αγαπήσουν την πόλη τους και τις

γύρω περιοχές της.

Πλαίσιο κειμένου: Επιτυγχάνεται σε όλες τις ομαδικές δραστηριότητες

Να επικοινωνούν και να συνεργάζονται.

Ø Να σέβονται τις απόψεις και τις ιδέες

των συμμαθητών τους.

Στόχοι σε επίπεδο Τ.Π.Ε

Οι μαθητές θα πρέπει:

Ø Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ.

Ø Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικών.

Ø Να γνωρίσουν τις δυνατότητες ενός Η/Υ.

Ø Να αναπτύξουν δεξιότητες χρήσης του Η/Υ.

Ø Να αναπτύξουν δεξιότητες αξιοποίησης της ηλεκτρονικής τεχνολογίας.

Ø Να μάθουν να χειρίζονται εύκολα τον επεξεργαστή κειμένου.

Ø Να μπορούν να μετακινηθούν σε ένα κείμενο χρησιμοποιώντας το πληκτρολόγιο ή το ποντίκι.

Ø Να μάθουν να ανοίγουν υπερσυνδέσεις και γνωρίσουν την υπεροχή αυτής της δυνατότητας.

Ø Να εκκινούν και να εγκαταλείπουν το πρόγραμμα παρουσίασης PowerPoint.

Ø Να κάνουν απλή προβολή μια παρουσίασης.

Ø Να ζωγραφίζουν με το ποντίκι τους στο λογισμικό Tux Paint.

Οι νέες τεχνολογίες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του σεναρίου γι’αυτό οι στόχοι σε επίπεδο των Τ.Π.Ε. επιτυγχάνονται σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου.

6. Πορεία διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων

o 1^η
–2^η διδακτική ώρα

Άνοιξη

Η αφόρμηση γίνεται με την παρουσίαση της Άνοιξης με τη βοήθεια του λογισμικού της παρουσίασης PowerPoint και με έναν προβολέα. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης και μετά γίνεται συζήτηση για τα χαρακτηριστικά της Άνοιξης και τις διαφορές της συγκεκριμένης εποχής από τις υπόλοιπες. Στη συνέχεια τους παρουσιάζουμε την ηρωίδα μας που θα μας βοηθήσει στη διδασκαλία μας και δίνουμε στους μαθητές το εξής φύλλο εργασίας 1, που αποσκοπεί στην αξιολόγηση κατανόησης των εποχών από τους μαθητές.

Έπειτα παρακολουθούμε το βίντεο Η ομορφιά της Άνοιξης και συζητούμε με τα παιδιά τι τους άρεσε από το βίντεο, τι τους έκανε εντύπωση.

Στη συνέχεια θα ζητήσουμε από τους μαθητές να ανοίξουν από την επιφάνεια εργασίας το πρόγραμμα Tux Paint

και να ζωγραφίσουν μια εικόνα με θέμα την Άνοιξη. (τους δίνονται οδηγίες)

Τέλος θα ακούσουμε το τραγουδάκι Η Άνοιξη.

o 3^η – 4^η διδακτική ώρα

Ομαδικά παιχνίδια

Τις επόμενες δύο διδακτικές ώρες θα ασχοληθούμε με τα ομαδικά παιχνίδια που έπαιζαν παλιά τα παιδιά στις γειτονιές της Χαλκίδας. Θα προβάλλουμε την παρουσίαση Τα ομαδικά παιχνίδια μέσα από την παράδοση. Γίνεται ανάγνωση των κειμένων από την εκπαιδευτικό και θα συζητήσουμε με τους μαθητές για τα ομαδικά παιχνίδια που γνωρίζουν και αν υπάρχουν ομοιότητες με τα παιχνίδια που είδαμε.

Στη συνέχεια θα κάνουμε με τους μαθητές το Φύλλο εργασίας 2 στους υπολογιστές και θα ασχοληθούμε σύμφωνα με τους στόχους του αναλυτικού προγράμματος με τα πρόσωπα των ρημάτων, την ορθογραφική εξάσκηση του Ενεστώτα του ρήματος είμαι, τη σειροθέτηση των λέξεων μιας πρότασης και τη χρήση των υποκοριστικών. Για την σειροθέτηση των λέξεων θα δοθεί στους μαθητές η άσκηση 2, η οποία έχει δημιουργηθεί με το λογισμικό HotPotaes.

o 5^η – 6^η διδακτική ώρα

Τα πάρκα της Χαλκίδας

Την πέμπτη και έκτη διδακτική ώρα θα ασχοληθούμε με τους χώρους που μπορούν τα παιδιά να παίξουν στη Χαλκίδα, τα πάρκα και τις παιδικές χαρές. Η διδασκαλία θα γίνει στην αίθουσα των υπολογιστών.

Χωρίζουμε τα παιδιά σε πέντε ομάδες των 3 μαθητών. Οι μαθητές της συγκεκριμένης τάξης είναι 15 και οι ομάδες θα πρέπει να είναι ισοδύναμες ως προς τον αριθμό των μελών.

1^η ομάδα: οι πεταλούδες

2^η ομάδα: οι γλάροι

3^η ομάδα: οι μελισσούλες

4^η ομάδα: τα χελιδόνια

5^η ομάδα: οι πασχαλίτσες

Δίνουμε στις ομάδες τους παρακάτω χάρτες. Ζητάμε να εντοπίσουν συγκεκριμένα πάρκα της Χαλκίδα για να ανοίξουν τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας.

1^η ομάδα: Το πάρκο του Φάρου και φύλλο εργασίας

2^η ομάδα: Το πάρκο του Βούρκου και φύλλο εργασίας

3^η ομάδα: Πλατεία Αγίου Νικολάου και φύλλο εργασίας

4^η ομάδα: Το πάρκο του Λαού και φύλλο εργασίας

5^η ομάδα: Πλατεία Χρυσόστομου Βέργη και φύλλο εργασίας

Στο τέλος ζητάμε από τις ομάδες να διαβάσουν στους συμμαθητές τους την άσκηση 2 από τα φύλλα εργασίας, να διαλέξουν ποιο παιχνίδι τους άρεσε περισσότερο και στη συνέχεια το παίζουμε στο προαύλιο του σχολείου μας.

o 7^η – 8^η διδακτική ώρα:

Μια βόλτα στην ανοιξιάτικη Χαλκίδα

Η διδασκαλία του συγκεκριμένου δίωρου γίνεται στην αίθουσα μας με την βοήθεια ενός προβολέα. Γίνεται παρουσίαση του κειμένου του Νίκου Σκαλκώτα Μια βόλτα στη "παλιά" ανοιξιάτικη Χαλκίδα με τη βοήθεια του λογισμικού παρουσίασης PowerPoint. Η ανάγνωση του κειμένου γίνεται από εμένα. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης και μετά γίνεται συζήτηση με τους μαθητές αν αναγνώρισαν ποια εποχή είναι, από ποιες λέξεις το κατάλαβαν και αν το κείμενο που διαβάσαμε τους θύμισε κάτι από τις εικόνες της καθημερινότητάς τους.

Στη συνέχεια, σύμφωνα με τους στόχους του αναλυτικού μας προγράμματος, παρουσιάζουμε τους κανόνες συλλαβισμού και τέλος μοιράζουμε εκτυπωμένο το φύλλο εργασίας 3, που αποσκοπεί στην κατανόηση του κειμένου, στην εξάσκηση της αλφαβητικής σειράς λέξεων, στην κατανόηση των κανόνων του συλλαβισμού και στην εξάσκηση του σχηματισμού του ενικού και πληθυντικού αριθμού.

o 9^η -10^η διδακτική ώρα:

Υγρότοπος Ψαχνών

Το επόμενο δίωρο θα γίνει στην αίθουσα των υπολογιστών και θα ασχοληθούμε με τον Υγρότοπο Ψαχνών. Αρχικά θα μοιράσουμε στους μαθητές εκτυπωμένο το κείμενο «Υγρότοπος Ψαχνών» για να γνωρίσουμε τον συγκεκριμένο τόπο. Μαζί με το κείμενο θα τους δώσουμε και το «Λεξιλόγιο» με πιθανόν άγνωστες λέξεις που προκύπτουν μέσα από το κείμενο.

Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε με τη χλωρίδα και την πανίδα του Υγροτόπου των Ψαχνών. Θα παρουσιάσουμε στους μαθητές δύο PowerPoint. Το πρώτο PowerPoint «Η χλωρίδα του Κολοβρέχτη» θα διευκρινίσουμε τον ορισμό της χλωρίδας και θα δούμε τα είδης της στον συγκεκριμένο υγρότοπο. Το δεύτερο PowerPoint αναφέρεται στην Πανίδα του Κολοβρέχτη. Θα δούμε τον ορισμό της πανίδας και τα είδη της στον υγρότοπο του Κολοβρέχτη.

Στη συνέχεια ζητάμε από τους μαθητές να ανοίξουν από την επιφάνεια εργασίας την αντιστοίχηση Χλωρίδα ή Πανίδα;;; κατασκευασμένη με το λογισμικό Hot Potatoes. Πρόκειται για άσκηση που θα διασκεδάσει τα παιδιά και ταυτόχρονα θα βοηθήσει την εκπαιδευτικό να αξιολογήσει αν οι μαθητές έχουν διασαφηνίσει τις έννοιες χλωρίδα και πανίδα.

Μια άλλη δραστηριότητα που θα κάνουν οι μαθητές θα είναι ένα παιχνίδι μνήμης από την εφαρμογή «Oικοσκόπιο kids». Για να παίξουν το παιχνίδι θα πρέπει να μπούμε στην ιστοσελίδα Οικοσκόπιο kids .

Τέλος τους μοιράζουμε εκτυπωμένο το φύλλο εργασίας 4 και τους ζητάμε να το συμπληρώσουν.

o 11^η – 12^η διδακτική

Ο Λευκοτσικνιάς στη Λιανή Άμμο

Τις δύο τελευταίες διδακτικές ώρες θα ασχοληθούμε με τον Λευκοτσικνιά στη Λιανή Άμμο, ένα πουλί που κάθε άνοιξη, την περίοδο της αναπαραγωγής, αλλάζει χρώμα στα χαρακτηριστικά του. Θα δώσουμε στους μαθητές εκτυπωμένο το κείμενο «Ο Λευκοτσικνιάς στη Λιανή Άμμο», θα το διαβάσουμε και στη συνέχεια θα ζητήσουμε από τους μαθητές να συμπληρώσουν την ταυτότητα του Λευκοτσικνιά. Στη συνέχεια, στην αίθουσα των υπολογιστών οι μαθητές δουλεύοντας στις ίδιες ομάδες θα συμπληρώσουν τα κενά στη άσκηση jcloze που ασχολείται με την κλίση ρήματος Ενεργητικού Ενεστώτα και όταν τελειώσουν την άσκηση ζητήσουμε από τους μαθητές δουλεύοντας σε ομάδες να φτιάξουν τα παρακάτω πάζλ με εικόνες από την προηγούμενη άσκηση.

1^η ομάδα: Το Κάστρο Καράμπαμπα

2^η ομάδα: Η παλιά γέφυρα

3^η ομάδα: Το κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού

4^η ομάδα: Το Μέγαρο Κότσικα

5^η ομάδα: Το Κόκκινο σπίτι

Τέλος οι μαθητές θα συμπληρώσουν το σταυρόλεξο της Άνοιξης που αποσκοπεί στην αξιολόγηση κατανόησης του σεναρίου μας και θα τους μοιράσουμε εκτυπωμένο το φύλλο εργασίας 5 για να το συμπληρώσουν.

7. Αξιολόγηση

Αξιολόγηση μαθητών

Η εκπαιδευτικός αξιολογεί το βαθμό κατάκτησης των στόχων του σεναρίου. Η αξιολόγηση είναι μια συστηματική και συνεχής αξιολόγηση που αφορά τόσο την αποτίμηση της εκπαιδευτικής πράξης όσο και την πορεία του κάθε παιδιού χωριστά.

Στόχος της αξιολόγησης είναι η ανατροφοδότηση του μαθητή και η παιδαγωγική και γνωσιακή του ενίσχυση. Πιο συγκεκριμένα η αξιολόγηση οδηγεί στον αναστοχασμό στόχων και σκοπών και ορίζεται ως μια διαλεκτική σχέση τόσο των παιδιών ως προς το αντικείμενο μάθησης, όσο και της εκπαιδευτικού με το παιδαγωγικό έργο. ( Βιβλίο δασκάλου, μεθοδολογικές οδηγίες, Γλώσσα Ά δημοτικού)

Στο συγκεκριμένο σενάριο η αξιολόγηση περιλαμβάνει:

Α) Τη διαμορφωτική αξιολόγηση.

Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του σεναρίου υπάρχει συνεχής «έλεγχος» και ενημέρωση των μαθητών, αν και κατά πόσο αφομοιώνουν γνωσιολογικά την κάθε φάση. Με τα φύλλα εργασίας (Word), τις περισσότερες φορές, επιτυγχάνεται το μεγαλύτερο κομμάτι της αξιολόγησης. Σκεπτόμενη πως το σενάριο απευθύνεται σε παιδιά μικρής ηλικίας, της πρώτης δημοτικού, είναι έτσι δομημένο ώστε σχεδόν κάθε διδακτική παρέμβαση να συνοδεύεται και από μία δραστηριότητα αξιολογικού χαρακτήρα, για να υπάρχει άμεση ανατροφοδότηση εάν χρειαστεί.

Τα κείμενα που δίνονται στους μαθητές και οι παρουσιάσεις, αξιολογούνται με την συζήτηση που ακολουθεί μετά την ανάγνωση αλλά και με τις ερωτήσεις κατανόησης που υπάρχουν στα αντίστοιχα φύλλα εργασίας. Ακόμα αξιολογούμε την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν, προκειμένου να παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.

Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του σεναρίου χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση και το λογισμικό Hot Potatoes (άσκηση σειροθέτησης λέξεων μιας πρότασης, άσκηση αντιστοίχησης για την αξιολόγηση των εννοιών της χλωρίδας και της πανίδας, άσκηση συμπλήρωσης κενών για την αξιολόγηση της κλίσης ρημάτων χρόνου Ενεστώτα της Ενεργητικής Φωνής). Με το συγκεκριμένο λογισμικό οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να διορθώσουν μόνοι τους τα λάθη και να επαναλάβουν τη δραστηριότητα.

Τα λάθη που γίνονται κατά τη διάρκεια όλου του σεναρίου συζητούνται και διορθώνονται από κοινού. Το λάθος θεωρείται μέρος της διαδικασίας μάθησης, γεγονός που δίνει στα παιδιά μια αίσθηση ασφάλειας και τα απαλλάσσει από το άγχος.

Β) Την τελική αξιολόγηση.

Η τελική αξιολόγηση ακολουθεί της διαμορφωτικής, πραγματοποιείται στο τέλος του σεναρίου και σε αυτή τη φάση αξιολογείται το σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας των μαθητών. Η τελική αξιολόγηση θα γίνει με το σταυρόλεξο της Άνοιξης που οι ορισμοί του προέρχονται από όλες τις διδακτικές ώρες του σεναρίου. Το σταυρόλεξο έχει δημιουργηθεί με το λογισμικό Hot Potatoes και επιτρέπει στους μαθητές την αυτοαξιολόγηση και την ανατροφοδότηση. Η τελική αξιολόγηση επιτυγχάνεται και με το φύλλο εργασίας 5, το οποίο είναι επαναληπτικό και αξιολογεί αν οι μαθητές έχουν κατανοήσει τα γραμματικά φαινόμενα που διδάχτηκαν στο συγκεκριμένο σενάριο.

Αξιολόγηση σεναρίου

Στο τέλος της διδασκαλίας του σεναρίου η εκπαιδευτικός εκτός από τους μαθητές θα πρέπει να αξιολογήσει και το δικό της εκπαιδευτικό έργο. Συγκεκριμένα θα πρέπει να αναρωτηθεί αν:

Η διδασκαλία έγινε σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό;

Ήταν σωστή η μεθοδολογία, οι τεχνικές και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν;

Ακολουθήθηκαν ποικίλες τεχνικές και μέσα αξιολόγησης;

Τέθηκαν με σαφήνεια οι στόχοι του σεναρίου;

Ήταν κατάλληλοι οι στόχοι για τους συγκεκριμένους μαθητές;

Επιτεύχθηκαν οι στόχοι;

Οι μαθητές πρόσεχαν και συμμετείχαν στο μάθημα;

Ήταν αρμονικές οι σχέσεις μεταξύ των μαθητών, άλλα και της εκπαιδευτικού με τους μαθητές;

Ολοκληρώθηκε το σενάριο μέσα στο καθορισμένο χρόνο;

8. Επέκταση του σεναρίου

Το σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί και στο μάθημα της Μελέτης του Περιβάλλοντος όπου οι μαθητές θα μπορούσαν να φωτογραφίσουν μόνοι τους φυτά και ζώα της περιοχής τους και να δημιουργήσουν στην τάξη ένα δικό τους κολάζ ή με τις φωτογραφίες να φτιάξουν μια δικιά τους παρουσίαση στο PowerPoint. Ακόμα θα μπορούσαμε την Άνοιξη να φυτέψουμε στο προαύλιο του σχολείου λουλούδια, έτσι οι μαθητές θα είναι υπεύθυνοι για τη φροντίδα τους, θα παρατηρούν πως μεγαλώνουν τα λουλούδια και θα έρθουν σε επαφή με τη φύση. Επίσης θα μπορούσαμε να πάμε επίσκεψη σε ένα φυτώριο ή στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο.

9. Βιβλιογραφία

Ø 7^ο Γυμνάσιo Χαλκίδας, (2005): Τα τρελά νερά του Ευρίπου. Χαλκίδα: AMD advertising

Ø Βιβλίο δασκάλου, Γλώσσα Α΄ Δημοτικού, (2010) Αθήνα: ΟΕΔΒ

Ø Βιβλίο μαθητή, Γλώσσα Α΄ Δημοτικού (β΄ τεύχος), (2012) Αθήνα: ΟΕΔΒ

Ø Η πρώτη μου γραμματική (2008), Little Friends

Ø Κοσσυβάκη Φωτεινή (2006): Εναλλακτική διδακτική: Προτάσεις για μετάβαση από τη διδακτική του αντικειμένου στη διδακτική του ενεργού υποκειμένου. Αθήνα: GUTENBERG

Ø Ματσαγγούρας Ηλίας, (2000): Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία: «Γιατί», «Πώς»,«Πότε» και «για Ποιους», Διήμερο Επιστημονικό Συμπόσιο: "Η εφαρμογή της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας-Τάσεις και εφαρμογές", Θεσσαλονίκη

Ø Παπαγεωργοπούλου – Ιωαννίδη Σούλα, (1995): Ανέκδοτα και αθησαύριστα κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα. Χαλκίδα: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας

Ø Παπαϊωάννου Βάνα (2005): Νίκος Σκαλκώτας, ένας συνθέτης που θέλουν να τον αγαπήσουν τα παιδιά. Χαλκίδα: Δήμος Χαλκιδέων

Ø Παπαποστόλου Τάσος (1990): Μύθοι – Θρύλοι – Παραδόσεις. Αθήνα: Άγκυρα

Ø Ράπτης Α. – Ράπτη Α. (2004): Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας: Παιδαγωγικές δραστηριότητες, τόμος Β΄. Αθήνα: Αριστοτέλης Ράπτης

Ø Ρέλλος Νικόλαος, (2003): Έλεγχος μάθησης, αξιολόγηση μαθητικής επίδοσης. Αθήνα: GUTENBERG

Ø Σέττας Δημ., (1976): Εύβοια – Λαϊκός Πολιτισμός. Αθήνα: Σπανός

10. Δικτυογραφία

Ø http://dmitakos.blogspot.gr/2011/05/blog-post_5195.html (τελευταία επίσκεψη 17/06/2013) Σενάριο: Η γωνιά του παραμυθιού Δημιουργός: Σακελλάριου Καλλιόπη - Ηώ

Ø http://www.naturagraeca.com/ws/129,191,9,1,1,Υγρότοπος-Ψαχνών (τελευταία επίσκεψη 4/6/2013)

Ø http://ladikairigani.blogspot.gr/ (τελευταία επίσκεψη 4/6/2013)

Ø http://katakali.net/ (τελευταία επίσκεψη 4/6/2013)

Ø http://www.ani-gifs.com/ (τελευταία επίσκεψη 7/6/2013)

Ø http://www.glitter-graphics.com/ (τελευταία επίσκεψη 10/6/2013)

Ø http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CE%B3%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82 (τελευταία επίσκεψη 4/6/2013)

Ø http://oikoskopio.gr/oikoskopio-kids/(τελευταία επίσκεψη 15/6/2013)

Ø http://presentationsoft.about.com/od/powerpointlessonplans/ig/Seasonal-Story-Writing/Spring-story-templates.htm (τελευταία επίσκεψη 27/5/2013)

Ø http://halkida.info/?p=2603 (τελευταία επίσκεψη 4/6/2013)

Ø http://www.athinorama.gr/travel/travelideas/articles.aspx?artid=1000142 (τελευταία επίσκεψη 27/5/2013)

Ø http://photomihalis.blogspot.gr/search/label/%CE%92%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B5%CF%81%CF%8C%20%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CE%BC%CE%B1%20-%20%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%AF%CE%B4%CE%B1%20%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1 (τελευταία επίσκεψη 25/5/2013)

Ø http://laspistasteria.wordpress.com/2011/03/31/hermodactylus-tuberosus/(τελευταία επίσκεψη 5/6/2013)